Był tam pewien uczeń imieniem Tymoteusz (Dz 16,1) - Czytania

Chrześcijańskiego czytelnika Biblii może to zaskakiwać i dziwić o tyle, że w biblijnych rodowodach, także umieszczonym na początku Ewangelii według św. Mateusza rodowodzie Jezusa, wymienia się mężczyzn, a tylko bardzo rzadko kobiety. Z ojca, a nie z matki, na syna, a jedynie w przypadku, gdy nie ma syna, na córkę, przechodzą wszystkie obowiązki i przywileje prawne. Najkrócej: "Dziecko żydowskiej matki i nieżydowskiego ojca jest Żydem, dziecko nieżydowskiej matki i żydowskiego ojca jest nie-Żydem, Jeśli nie-Żydówka przejdzie na judaizm, staje się Żydówką, a dzieci, które odtąd urodzi, będą Żydami" (David H. Stern). W kolejnych stuleciach ery chrześcijańskiej rabini wyraźnie usankcjonowali tę zasadę jako obowiązującą w ustalaniu narodowości żydowskiej.

W tym konkretnym przypadku sytuacja jest inna: matka Tymoteusza jest Żydówką, natomiast jego ojciec - nie. W starożytności, jak świadczą o tym wzmianki w deuterokanonicznych księgach biblijnych (Tb 4, 12) oraz w piśmiennictwie apokryficznym (3 Ezd 8, 68-96; 9, 7-9), za większy grzech uważano małżeństwa Żydów z nieżydowskimi kobietami, bo dzieci zrodzone w takich związkach nie były Żydami. Natomiast małżeństwa Żydówek z nie-Żydami, zwłaszcza zamożniejszymi i wpływowymi, traktowano o wiele bardziej ulgowo. Było tak dlatego, że ich dzieci nadal pozostawały - po matce - Żydami. W diasporze takie małżeństwa były nawet dość częste, przyczyniając się do liczebnego wzrostu populacji żydowskiej i uszczuplania populacji nieżydowskiej, gdyż ta "traciła" mężczyznę, a wraz z nim dzieci, które miał spłodzić. Tymoteusz, syn Greka, był więc Żydem po swojej matce.

Matka nowego towarzysza apostoła, co wiemy z Drugiego Listu św. Pawła do Tymoteusza (1, 5), miała na imię Eunice, spolszczane jako Eunika. Imię, pochodzenia greckiego, ma znaczenie "zwycięska". Jeśli traktować imiona jako odzwierciedlenie środowiska i otoczenia, w jakim rodząsię i wzrastają ci, którzy je noszą, Eunice wywodziła się z zasymilowanej rodziny żydowskiej, a rodzice dali jej imię, jakie nosiły dziewczęta nieżydowskie. Bardzo prawdopodobne, że ona, jak być może jej najbliższa rodzina, nie przestrzegała skrupulatnie Tory, za czym przemawia fakt, że Tymoteusz nie został obrzezany. A może decydujący głos w tych kwestiach należał do ojca, ten zaś, jako Grek, nie dopuścił do "okaleczenia" chłopca, bo właśnie tak Grecy patrzyli na obrzezanie. Wzmiankę, że Tymoteusz "od lat niemowlęcych" znał Pismo Święte (2 Tym 3, 14), można odczytywać jako dowód, że nieżydowski mąż odszedł od swojej żony albo umarł i cały trud wychowania syna spadł na matkę. Możliwe, że wspomagała ją w tym jej matka, imieniem Lois, czyli babcia chłopca, również wspomniana na początku Drugiego Listu do Tymoteusza (1, 5). Ponieważ ojciec był poganinem, obowiązku obrzezania chłopca miał dopilnować specjalny sąd religijny (hebr. beit-din), który reprezentował społeczność żydowską. Ale w tym przypadku tak się nie stało.

Gdyby oznaczało to podporządkowanie się wymogom Tory, wśród których obrzezanie było i pozostaje jednym z najważniejszych, obowiązkiem Eunice, wspomaganej przez babcię Tymoteusza, byłoby natychmiastowe poddanie syna temu zabiegowi. Ale wcale nie było tak, że stając się chrześcijankami, obie kobiety zatroszczyły się o gorliwość w praktykowaniu żydowskiego prawa i zwyczajów. Z żydowskiego punktu widzenia wiara w Jezusa Chrystusa nie uczyniła Eunice bardziej religijną niż przedtem. W takiej okoliczności, która zapewne się powtarzała, można upatrywać jeden z powodów rosnącej rezerwy rabinów wobec nowej wiary, widzieli w niej bowiem zagrożenie dla żydowskości w jej tradycyjnej postaci. Z czasem ta rezerwa przeobraziła się w wyraźną odmowę i sprzeciw, a te legły u podstaw definitywnego rozłamu między Kościołem i Synagogą.

ks. Waldemar Chrostowski Tekst pochodzi z Tygodnika Warszawsko-Praskiego "Idziemy" Idziemy, 25 stycznia 2009 Wasze komentarze: Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy. Autor Treść Nowości św. Agnieszka z Montepulciano Modlitwa do św. Agnieszki z Montepulciano Litania do św. Agnieszki z Montepulciano Do La Salette przybywają pielgrzymi z całego świata Drugi znak - wielki smok (Ap 12,3-6) Czy apostolskie zalecenie powstrzymywania się od krwi dziś już nie obowiązuje? Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2023 [ Powrót ]