Łaska wam i pokój od Boga, Ojca naszego, i od Pana Jezusa Chrystusa (Ga 1,3)

W historii naukowej interpretacji Listu do Galacjan pojawiły się dwie odmienne sugestie dotyczące adresatów tego pisma. Wynikają z dwojakiego znaczenia nazwy "Galacja". Po pierwsze, oznacza ona terytorium położone w północnej części środkowej Azji Mniejszej, w okolicach współczesnej Ankary, zamieszkiwane od III w. przed Chr. przez celtyckie plemię Galatów, które napłynęło tam z Galii. Po drugie, odnosi się do prowincji rzymskiej, ustanowionej przez cesarza Augusta w 25 r. przed Chr., która w I w. po Chr. oprócz etnicznego terytorium Galacji obejmowała położone na południe, a na zachód od Kapadocji, tereny Likaonii i Pizydii. Aczkolwiek pewna grupa uczonych opowiada się za hipotezą "Galacjan północnych", to znaczy Galatów. Dzieje Apostolskie i pozostałe pisma Nowego Testamentu nie zawierają żadnej wzmianki o obecności Pawła na zamieszkiwanych przez nich terenach. Co więcej, w Drugim Liście do Tymoteusza 4,10 oraz w Pierwszym Liście Piotra 1,1 nazwa "Galacja" odnosi się na pewno do prowincji rzymskiej, w której Rzymianie założyli osiem kolonii przeznaczonych dla weteranów wojennych. Wniosek stąd, że adresatami pisma byli Galacjanie, a dokładniej wspólnoty chrześcijańskie założone i umocnione przez Pawła podczas pierwszej (Dz 13,13-14,23) i drugiej (Dz 16,1-6) wyprawy misyjnej, to jest w Ikonium, Derbe, Listrze i Antiochii Pizydyjskiej.

List do Galacjan stanowi jedno z najważniejszych historycznych i teologicznych świadectw sytuacji we wspólnotach wyznawców Chrystusa w Azji Mniejszej. Jest postrzegany jako pierwszy wyraz oryginalności teologii chrześcijańskiej, która doczekała się samookreślenia względem ówczesnego judaizmu. Jego trzonem jest wskazanie na radykalną nowość osoby i posłannictwa Jezusa Chrystusa, zakładającą ciągłość z religią biblijnego Izraela, a zarazem brak tej ciągłości. Po raz pierwszy chrześcijaństwo oddziela się i odróżnia od judaizmu, eksponując najbardziej istotne składniki i aspekty swej tożsamości. Problem jest rozważany nie tylko od strony teoretycznej, lecz i praktycznej, czyli pastoralnej. Paweł wzywa adresatów, by zdecydowali, komu chcą pozostać wierni: głoszonej przez niego Ewangelii i jemu, który jest apostołem "nie z ludzkiego ustanowienia czy zlecenia, lecz z ustanowienia Jezusa Chrystusa i Boga Ojca, który Go wskrzesił z martwych" (Ga 1,1) albo jego zagorzałym przeciwnikom, wywodzącym się - tak jak on - z judaizmu, ale narzucającym żydowski sposób życia także chrześcijanom pogańskiego pochodzenia.

Trwają dyskusje, kiedy i gdzie powstał List do Galacjan. Jedni twierdzą, że Paweł napisał go podczas półtorarocznego pobytu w Koryncie w ramach drugiej podróży apostolskiej, ale jest to z wielu powodów bardzo mało prawdopodobne. Przebywał wtedy w zupełnie innym środowisku, mając wokół siebie otoczenie pogańskie i wywodzących się z niego chrześcijan.

Bardziej prawdopodobne, że Paweł napisał ten list podczas trzyletniego pobytu w Efezie. Zamieszkiwał wtedy nieopodal Galacji, upłynęło więcej czasu, spory stawały się coraz bardziej natarczywe, a niemało tych samych problemów dawało o sobie znać we wspólnocie efeskiej, w której znaczącą część stanowili chrześcijanie żydowskiego pochodzenia.

List do Galacjan, analogicznie jak inne pisma Pawła, składa się z dwóch zasadniczych części. Całość jest poprzedzona wstępem (1,1-5), który zawiera adres i pozdrowienie, a jego ton jest urzędowy, co odróżnia ten list od pozostałych i świadczy, że Paweł traktował sytuację jako bardzo poważną. Część pierwsza, znacznie obszerniejsza (1,6-5,12), ma charakter apologetyczno-dogmatyczny. Paweł broni w niej apostolskiej godności i autorytetu swego urzędu i misji oraz wiarygodności głoszonej przez niego Ewangelii o powołaniu wszystkich, a więc również pogan, do Kościoła. Część druga (5,13-6,10) ma wydźwięk moralny, zalecając taki styl i sposób życia, który pozostaje w pełni zgodny z poprawnie rozumianą i wyznawaną wiarą w Chrystusa. Wyjaśnia, na czym polega prawdziwa wolność chrześcijańska, którą wierni osiągają dzięki właściwemu pojmowaniu rozporządzeń rytualnych i kultowych zawartych w księgach świętych biblijnego Izraela. Celem całego pisma jest przywrócenie zgody i pokoju we wspólnotach, których jedność uległa zachwianiu oraz potwierdzenie stanowiska wynikającego z przestrzegania ustaleń i zasad wypracowanych podczas tzw. soboru jerozolimskiego (Dz 15).

ks. Waldemar Chrostowski

Tekst pochodzi z Tygodnika
Idziemy, 21 lutego 2010

Wasze komentarze:

Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy.

Autor Treść

Nowości św. Agnieszka z Montepulciano Modlitwa do św. Agnieszki z Montepulciano Litania do św. Agnieszki z Montepulciano Do La Salette przybywają pielgrzymi z całego świata Drugi znak - wielki smok (Ap 12,3-6) Czy apostolskie zalecenie powstrzymywania się od krwi dziś już nie obowiązuje?

Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2023

[ Powrót ]