Dwuznaczna wymowa "Stawki"

Dla ówczesnych władz PRL niewątpliwy propagandowy sukces serialu był jednak nie tylko powodem do satysfakcji.

Zręcznie zrealizowany serial o wyczynach Hansa Klossa, agenta podstawionego przez wywiad sowiecki do hitlerowskiej Abwehry, łączył w sobie apologię bohaterstwa polskiego wywiadowcy i polsko-radzieckiego braterstwa broni w walce z III Rzeszą. Przesłanie to było podane bez zbytniej nachalności i z wyczuciem potrzeb widowni. O to właśnie chodziło władzom komunistycznym.

Jednocześnie "Stawka" wywołała duży problem interpretacyjny: oto przedmiotem uwielbienia widowni stal się bohater w mundurze niemieckiego oficera! Fakt ten dostrzeżono w ówczesnej RFN, gdzie pojawiły się w gazetach zdjęcia Stanisława Mikulskiego jako Klossa z dwuznacznym podpisem: "Za to go pokochali". Czy kult Klossa nie byl przypadkiem spowodowany także podziwem dla niemieckiego munduru? W prasie zabrali na ten temat głos tzw. wybitni intelektualiści PRL, jak Krzysztof T. Toeplitz i Zygmunt Kałużyński. Dwuznaczna dyskusja na ten temat nie zahamowała jednak popularności "Stawki", która ma się dobrze do dziś.

Czy owa dwuznaczność interpretacyjna jest ciągle aktualna? Moirrf zdaniem w "Stawce" chodzi o coś istotniejszego: o występujący tu wyraźny podział na oficerów Abwehry (wywiadu wojskowego) i agentów SS oraz Gestapo. Ci pierwsi są w filmie kulturalni i szarmanccy (nawet gdy dają się wywieść w pole), drudzy zaś okrutni i cyniczni, jak osławiony Brunner, wróg Klossa.

Kontrast ten potęguje obsadzenie w rolach "lepszych" oficerów niemieckich wybitnych polskich aktorów, znanych ze znakomitych ról teatralnych w głośnych sztukach, także romantycznych. Nawet drugoplanowe role tych artystów (Stanisława Jasiukiewicza, Stanisława Zaczyka, Władysława Hańczy), wyróżniających się wielką kulturą bycia, powodują sympatię widza i w konsekwencji relatywizują odbiór serialu. Twierdzę, że wymowa serialu "Stawka większa niż życie" nie jest wcale tak jednoznacznie antyniemiecka, jak mogłoby się pozornie wydawać.

Mirosław Winiarczyk

Tekst pochodzi z Tygodnika
Idziemy, 10 października 2010

Wasze komentarze:

Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy.

Autor Treść

Nowości św. Robert z Molesme Modlitwa do bł. Klary Gambacorta Modlitwa do św. Katarzyny Tekakwitha Czy można śpiewać z radością Alleluja, jeśli odtrąciło się rękę wyciągniętą do pojednania? Za wiarę trzeba cierpieć Nowa Bazylika Świętego Apolinarego w Rawennie

Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2023

Poprzednia

[ Powrót ]

Następna