Ciąża jest szczególnym stanem bardzo ścisłego współistnienia ze sobą dwóch odmiennych organizmów: matki i dziecka. Dziecko posiada obce dla matki związki chemiczne na powierzchni swoich komórek. Jak więc się dzieje, że układ odpornościowy kobiety nie zwalcza dziecka, nie traktuje go jako szkodliwego organizmu?

     Odpowiedź na to pytanie jest nadzwyczaj skomplikowana. Mają w tym udział lianę hormony, budowa łożyska i inne jeszcze nie poznane czynniki.

     Czasem jednak układ immunologiczny matki zaczyna traktować dziecko jako obcy organizm i produkuje przeciwciała odpornościowe przeciwko własnemu dziecku. Taki stan określamy jako konflikt serologiczny.

     Kiedy dochodzi do konfliktu?

     Teoretycznie istnieje wiele możliwości rozwinięcia się konfliktu serologicznego. W praktyce najczęściej odpowiada za to tzw. antygen Rh, obecny na czerwonych krwinkach we krwi dziecka.

     Warunkiem wystąpienia konfliktu serologicznego jest tzw. niezgodność serologiczna, która oznacza, że matka nie posiada antygenu Rh, a ojciec posiada go na swoich krwinkach. Wtedy dziecko może odziedziczyć po ojcu wyżej wymieniony antygen.

     Podczas pierwszej ciąży, jeśli dziecko posiada antygen Rh, może on przedostać się do krwi matki i spowodować produkcję przeciwciał przeciwko temu antygenowi, a co za tym idzie - przeciwko dziecku. Zwykle w pierwszej ciąży ilość przeciwciał jest jednak zbyt mała, aby poważnie zagrozić dziecku. Dopiero podczas drugiej ciąży duża liczba przeciwciał uszkadza dziecko rozwijające się w łonie matki.

     Czy możliwe jest leczenie dziecka?

     Jeśli zostanie rozpoznany konflikt urologiczny i pojawią się objawy uszkodzenia organizmu dziecka, to ciążę trzeba jak najszybciej ukończyć, aby dziecko nie było już narażone na przeciwciała matki. Zwykle w 32. tygodniu dziecko jest na tyle dojrzałe, że zdolne już jest przeżyć poza organizmem kobiety.

     Z pewnością takie leczenie trudno uznać za idealne.

     Czy możliwe jest zapobieganie?

     Zapobieganie to jedyne rozsądne wyjście z sytuacji.

     Obecnie matkom bez antygenu Rh, które urodziły dziecko z obecnym antygenem Rh, podaje się specjalne przeciwciała, które zapobiegają w przyszłości powstaniu konfliktu serologicznego.

Przykłady:

Grupa krwi kobiety: A Rh(+)
Grupa krwi ojca: B Rh(-)

Konflikt serologiczny jest bardzo rzadki.


Grupa krwi kobiety: A Rh(+)
Grupa krwi ojca: B Rh(+)

Konflikt serologiczny jest bardzo rzadki.


Grupa krwi kobiety: A Rh(-)
Grupa krwi ojca: B Rh(-)

Konflikt serologiczny jest bardzo rzadki.


Grupa krwi kobiety: A Rh(-)
Grupa krwi ojca: B Rh(+)

Konflikt serologiczny jest 
bardzo prawdopodobny.

     Organizmy kobiet z obecnym antygenem Rh niezwykle rzadko wchodzą w konflikt serologiczny, bez względu na grupę krwi męża. Jeśli kobieta nie posiada antygenu Rh, a mężczyzna go posiada, to prawdopodobieństwo wystąpienia konfliktu jest bardzo duże.