Edmund Bojanowski niewiele pisze o karmieniu ciała, bo było to dla niego oczywiste i stanowiło to sporą część jego kłopotów; jednak o rozwijaniu i zaspokajaniu potrzeb duchowych i uczuciowych dzieci pisze dużo, bo to one stanowią przede wszystkim o człowieczeństwie, a wychowanie to kształtowanie tegoż (chyba, że ktoś myśli o czymś w rodzaju hodowli...). Coraz rzadziej pamięta się teraz o tym, o czym on nieustannie przypominał: o dziecięcej potrzebie radości, piękna, doświadczenia rzeczywistości; o potrzebie uczestniczenia w ceremonii, w rytuale, w misterium; o potrzebie dzielenia się, usłużenia sobie, celebrowania wspólnego posiłku. I dlatego w przeżywaniu Pamiątki Ostatniej Wieczerzy widział on możliwość przeżycia przez dzieci radości bycia razem we wzajemności dzielenia się i usługiwania. Jest bowiem teraz wiele różnych samotności i smutków dziecka: wśród stert zabawek, którymi nie ma się z kim bawić; przy telewizorze i komputerze, które zaczynaj ą zastępować przyjaciół; w domu bez rodziców i rodzeństwa; w swoim pokoju wieczorem z cieniami lęków całego dnia... W końcu odwyka ono od współżycia z ludźmi, popada w jakieś łagodne formy autyzmu lub zaspokaja potrzebę obcowania z innymi w stadnych zachowaniach grup rówieśniczych.

Ten dzień z tym motywem miał uczyć otwierania serca we wspólnocie stołu na to, co człowiek człowiekowi może dać w oprawie dzielenia się chlebem i sobą na podobieństwo tego, co się działo w Wieczerniku. Dzieci bowiem zwykle mają c o spożywać, ale nie zawsze mają z k i m i nie wiedzą też często jak, żeby prócz karmienia żołądków, karmić też serca i dusze. Posiłek - nawet najprostszy - może poprzez dzielenie stołu z innymi, modlitwę, posługiwanie sobie, rozmowę, opowieści, śpiew, zastanawianie się nad tym, z kim można byłoby się podzielić i pomóc (poprzez własną pracę, oszczędność i drobne wyrzeczenia) - uczyć świętowania, celebrowania i poszerzenia kręgu rodzinnego. Uczy też nadawania wymiaru piękna temu spotkaniu poprzez odpowiedni wystrój, sposób podania, obsługi, jedzenia; kulturę bycia i rozmowy, poprzez zapraszanie Boga w ten ludzki krąg.

Zwierzęta posilają się samotnie, albo szarpią pożywienie, walcząc o kęsy. Ludzie natomiast zapraszają do swego posiłku innych, dzieląc się z nimi pokarmem, życzliwością i radością. Ludzie też jedynie mogą zaprosić do siebie Boga - Dawcę pokarmów - żeby rozszerzał ich serca aż do pojęcia tajemnicy Eucharystii, której nie pojmie człowiek samolubny, niewdzięczny stroniący od innych, zatrzaśnięty na ich potrzeby. Takim człowiekiem, niestety, może stawać się już dziecko... Trudno będzie kiedyś jego rodzicom znaleźć miejsce przy jego stole i w jego sercu.

Warto byłoby może...

• Porozmawiać czasem o tym, czego dzieci mają w nadmiarze, a czego tak naprawdę im brakuje (zwłaszcza jeśli chodzi o uczuciowe i duchowe potrzeby), a potem omówić możliwości zaspokajania tych potrzeb.

• Spróbować uczenia dzieci mówić: "JA NIE MUSZĘ!" wobec propozycji reklam, ofert sklepowych i narzuconych przez modę gadżetów, odkrywając przed nimi możliwości zaspokajania tych potrzeb, dzięki którym stają się mądrzejszymi, niezależnymi od mody, przeżywający świat "duchem a nie brzuchem".

• Wspólnie szukać tych naprawdę potrzebujących pomocy (a wstydzących się prosić o nią), aby po poważnej rozmowie nad tym, czym i jak można im pomóc, podjąć wspólne z dziećmi próby realizowania tych zamysłów.

• Wybrać dni bez słodyczy, bez telewizora, bez muzyki, aby zastąpić to innym niż zwykle obcowaniem ze sobą i żywego, twórczego kontaktu.

• Wspólnie przygotowywać niedzielne posiłki, jako przedłużenie Mszy św., od strony estetyki, przebiegu (bez telewizora), pomocy w kuchni, zapraszania kogoś z zewnątrz, modlitwy, odświętności, wzajemnego usługiwania i dzielenia się nie tylko pokarmami, ale i opowieściami z całego tygodnia...