Rozważania Miłość Modlitwy Czytelnia Źródełko Pomoc Duchowa Relaks Download Cuda Opowiadania Perełki
Po zagładzie. Stosunki polsko-żydowskie 1944-1947

Marek Jan Chodakiewicz

Polecamy
Po zagładzie. Stosunki polsko-żydowskie 1944-1947

Wydanie: 2008
ISBN: 978-83-60464-64-9 
Ilość stron: 252
Oprawa: twarda
Wydawnictwo: IPN

Nasza cena: 28.00 zł

     Opis:

     Monografia ta modyfikuje tezy zawarte w najnowszej pracy Jana T. Grossa pt. "Strach", z niektórymi wręcz podejmuje polemikę. Chodakiewicz nie odrzuca twierdzenia, że Żydzi ginęli - w tym z rąk patriotów polskich - podkreśla jednak, że nie działo się tak z powodu ich etnicznego czy religijnego pochodzenia, lecz dlatego, że stali się oni aktywnymi poplecznikami czy agentami reżimu i jego sowieckich mocodawców.

     Recenzje książki:

Warto pisać. Recenzja książki "Po zagładzie"

     Na początku bieżącego roku na polskim rynku księgarskim ukazały się dwie pozycje, które wzbudziły znaczne kontrowersje. Oba dzieła dotyczyły trudnego tematu. Stosunków polsko-żydowskich po drugiej wojnie światowej. Mimo, że obie pozycje łączy temat, dzieli je olbrzymia przepaść.

     Strach Jana Tomasza Grossa jest książką, w której dominują emocje, materiał zebrany przez autora jest jednostronny, a oceny autora niesprawiedliwe (można się było o tym przekonać czytając chociażby fragmenty tej książki na łamach "Gazety Wyborczej"). Zupełnie inna jest książka Marka Jana Chodakiewicza Po Zagładzie. Stosunki polsko-żydowskie 1944-1947 (wydanie amerykańskie 2003 r.). Autor, profesor waszyngtońskiego Institute of World Politics, chcąc pokazać jak najszerszy aspekt problemu swoją pracę oparł na bogatym zestawie źródeł. Chcąc opisać trudne problemy naszej powojennej historii sięgnął po relacje różnych osób - zarówno Żydów, którzy padli ofiarą przemocy, Żydów będących aparatem przemocy (funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa), Polaków, członków podziemia niepodległościowego, ale też komunistów. Bibliografia do książki Chodakiewicza jest zaiste imponująca i liczy kilkaset pozycji (opracowań, monografii, artykułów). Zbierając materiały do swej książki autor sięgnął również do archiwów, zarówno polskich, jak i żydowskich.

     Zdecydowaną zaletą książki historyka z Waszyngtonu jest fakt, że jest to praca naukowa - rzetelna monografia opisująca konkretny problem. Autor kieruje się pewnymi kryteriami, które powinna spełniać publikacja naukowa. Pierwsza to obiektywizm, polegający na odsunięciu emocji i zebrania jak najbogatszej materii źródłowej. Druga to dążenie do jak najszerszego ukazania opisanego problemu. Czy praca Chodakiewicza spełnia powyższe założenia? Moim zdaniem zdecydowanie tak. Potwierdza to również w przedmowie do polskiego wydania prof. Wojciech Roszkowski pisząc: "Chodakiewicz cytuje różne źródła - polskie, żydowskie i sowieckie - próbując zrozumieć okoliczności i zważyć argumenty. [...] Dzięki temu [...] przyczynia się w dużym stopniu do przezwyciężenia uproszczeń, schematów i uprzedzeń".

     Zasadnicza część pracy prof. Chodakiewicza składa się z dziesięciu rozdziałów. W pierwszym autor pokazuje różnice dotyczące okupacji hitlerowskiej i tego, co działo się po wkroczeniu wojsk sowieckich. W kolejnych przedstawione są m.in. losy polskiego podziemia niepodległościowego, stosunek społeczności żydowskiej do komunistów, obraz Polaków w oczach Żydów i vice versa, opisane są postawy obu stron dotyczące konkretnych wydarzeń.

     Ważkim elementem pracy Chodakiewicza jest zwrócenie uwagi na dwa niezwykle istotne elementy. Po pierwsze, to, że niektórzy Żydzi spotykali się z negatywnym przyjęciem części Polaków wynikało ze zdecydowanego poparcia ze strony społeczności żydowskiej dla ustroju komunistycznego. Prawie wszystkie organizacje syjonistyczne w Polsce poparły nową władzę. A pamiętajmy o tym, że władza narzucona przez Sowietów była powszechnie uważana za wrogą i obcą. Drugi aspekt to fakt, iż dużą część ataków na Żydów należy zaliczyć do wystąpień bandycko-kryminalnych (i tak powinny być one oceniane), a nie do wystąpień o charakterze antysemickim. I o tym właśnie pisze Chodakiewicz. Jednak wśród wielu opracowań, szczególnie zachodnich, sprawy kryminalne zaliczane są do "typowych polskich zachowań antysemickich". Po Zagładzie ukazuje też kolejny trudny moment we wspólnej historii.

     W rozdziale trzecim Chodakiewicz opisuje działania grup "mścicieli", których członkami byli Żydzi. Założeniem tych grup było zabijanie Polaków, którzy kolaborowali z Niemcami. Jednak okazuje się, że wiele grup działało w sposób chaotyczny, a zabijanie było po prostu formą prymitywnego wyładowania się na niewinnych ludziach. Ciekawą i wartą przytoczenia konkluzją jest statystyka ofiar konfliktu przytoczona przez autora. Świadczy ona, że ofiar śmiertelnych ze strony polskiej (m.in. działaczy podziemia, osób zadenuncjowanych itp.) było mniej więcej tyle samo, co ze strony żydowskiej. Nic już nie jest tak proste jak wydaje się to J.T. Grossowi w Strachu. Prof. Chodakiewicz pokazuję szerszy obraz sytuacji.

     Warto wspomnieć o dobrym warsztacie i czytelnym języku, którym posługuje się autor. Mimo, że jest to praca naukowa nie widać w niej naukowego zadęcia i tendencji do bycia niezrozumiałym. Styl pisania "profesor dla profesora" (tak często stosowany przez polskich naukowców) jest Chodakiewiczowi obcy. Wpływa to korzystnie na odbiór pracy, która, mimo, że jest opracowaniem akademickim spełnia wszystkie kryteria dobrze napisanej książki popularnonaukowej.

     Książka prof. Chodakiewicza, jako praca pionierska nie jest pozbawiona wad. Po jej publikacji w 2003 światło dzienne ujrzało wiele dokumentów, o których analizę i przedstawienie można było się pokusić, np. w formie aneksu. Niektóre fakty podane przez autora również uległy weryfikacji (w ostatnich tygodniach w kilku polskich gazetach np. w "Rzeczpospolitej" ukazały się rzeczowe artykuły na ten temat). Wszystko to nie przekreśla znaczenia monografii Po Zagładzie, którą należy uznać za najlepszą naukową analizę trudnych stosunków polsko-żydowskich w latach 1944-1947. Mam nadzieję, że kolejne publikacje dotyczące tej tematyki będą raczej trzymały poziom i styl opracowania Marka Jana Chodakiewicza niż Jana Tomasza Grossa.


Michał Wolski



Wasze komentarze:

Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy.



Autor

Treść

Nowości

Nowenna do Miłosierdzia Bożego - dzień 1Nowenna do Miłosierdzia Bożego - dzień 1

Pieśń o ukrzyżowaniu PanaPieśń o ukrzyżowaniu Pana

Śladami męki Jezusa na Via DolorosaŚladami męki Jezusa na Via Dolorosa

Wielki Piątek - dziań ukrzyżowaniaWielki Piątek - dziań ukrzyżowania

Wizja Ukrzyżowania według objawień Marii ValtortyWizja Ukrzyżowania według objawień Marii Valtorty

Gdyby Judasz rzucił się do stóp Matki...Gdyby Judasz rzucił się do stóp Matki...

Najbardziej popularne

Modlitwa o CudModlitwa o Cud

Tajemnica SzczęściaTajemnica Szczęścia

Modlitwy do św. RityModlitwy do św. Rity

Litania do św. JózefaLitania do św. Józefa

Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się JezusowiJezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi

Godzina Łaski 2023Godzina Łaski 2023

Poprzednia[ Powrót ]Następna
 
[ Strona główna ]

Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty |

Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt

© 2001-2024 Pomoc Duchowa
Portal tworzony w Diecezji Warszawsko-Praskiej