List do rodzin (III): Prawda o miłości

Na Soborze Watykańskim II, w encyklice Humanae vitae i w innych aktach "Kościół naucza prawdy dotyczącej odpowiedzialnego rodzicielstwa i broni jej wobec przeciwnych trendów współczesności", nie godząc się na ustępstwa w tej dziedzinie, nie patrząc na oskarżanie go o zacofanie czy na utratę popularności. Główny argument wyraził Sobór słowami, że człowiek "nie może odnaleźć się w pełni inaczej jak tylko poprzez bezinteresowny dar z siebie samego" (GS 24), gdyż został stworzony na podobieństwo Boga samego i odkupiony przez Chrystusa. "Całe życie w małżeństwie jest darem", zwłaszcza kiedy małżonkowie oddają się sobie wzajemnie w miłości.

"Jest to równocześnie moment - rzec można - szczególnej odpowiedzialności ze względu na potencjalne rodzicielstwo związane z aktem małżeńskim. Oto w tym właśnie momencie mogą stać się ojcem i matką, dając początek procesowi nowego ludzkiego istnienia". "Zjednoczenie małżeńskie w każdym przypadku angażuje odpowiedzialność obojga". Za nowe wzbudzone przez nich życie "są wspólnie odpowiedzialni wobec siebie samych i wobec innych ludzi". Choć celem wzajemnego ich daru nie jest tylko zrodzenie dzieci, "trzeba, ażeby została zabezpieczona wewnętrzna prawda tego daru... Osoba nie może być nigdy środkiem do celu, środkiem "użycia" - musi być sama celem działań". Ojciec Święty zachęca małżonków i wszystkich, którzy starają się im pomóc (duszpasterzy, publicystów, lekarzy), by nie ulegali panującemu konformizmowi.

"Problem "odpowiedzialnego rodzicielst- wa" wpisany jest w całą tematykę "cywilizacji miłości"". Na drogę tej cywilizacji Kościół "wzywa same rodziny oraz wszystkie inne społeczności narodowe i międzynarodowe ze względu na rodzinę - i poprzez rodziny. Rodzina bowiem w wielorakim wymiarze zależy od cywilizacji miłości i odnajduje w niej właściwe racje swego bycia rodziną. Jednocześnie rodzina jest centrum i sercem cywilizacji miłości". Trzeba jednak jej związania z Bogiem, który jest Miłością, wszczepienia w Chrystusa, "ażeby komórka ta nie była zagrożona od wewnątrz i od zewnątrz cywilizacyjnym wykorzenieniem". Epoka obecna jest czasem wielkiego kryzysu, zwłaszcza kryzysu prawdy, kryzysu pojęć. "Jeżeli prawda o wolności, o komunii osób w małżeństwie i rodzinie odzyska swój blask, wówczas cywilizacja miłości może się urzeczywistnić". "Propagowany przez cywilizację techniczną" tak zwany bezpieczny seks" jest właśnie najgruntowniej niebezpieczny. W niebezpieczeństwie bowiem znajduje się tutaj każdy człowiek", a z kolei i rodzina. "Co jej grozi? Grozi jej utrata prawdy o sobie samej. A jeżeli prawdy - to i wolności, i konsekwentnie utrata miłości". "Cywilizacja miłości - to znaczy "weselić się z prawdy" (por. 1 Kor 13,6). Cywilizacja, która wydaje owoce w postaci mentalności konsumpcyjnej, anty-natalistycznej, nie jest i nie może być nigdy cywilizacją miłości". Rozbita rodzina może z kolei wzmacniać swoistą "anty-cywilizację".

Miłość "jest z pewnością wymagająca". "Tylko człowiek, który umie wymagać od siebie samego w imię miłości, może także wymagać miłości od drugich". Zagrożeniem miłości, a równocześnie cywilizacji miłości, jest egoizm. "Czy to znaczy, że miłość jest nade wszystko anty-egoizmem? Byłoby to określenie zbyt ubogie i negatywne. Chociaż trudno zaprzeczyć, iż miłość i cywilizacja miłości realizuje się na drodze przezwyciężania różnych form egoizmu. Ma to swą pozytywną nazwę: "altruizm" jako antyteza egoizmu". Ale miłość, o której pisze św. Paweł w Hymnie o miłości (1 Kor 13), będącym "wielką kartą cywilizacji miłości", "jest czymś jeszcze bogatszym i pełniejszym". Chodzi tu przede wszystkim "o zaakceptowanie (przyjęcie) definicji człowieka jako osoby, która "urzeczywistnia się" przez bezinteresowny dar z siebie samej... Wchodzimy tu w sam rdzeń ewangelicznej prawdy o wolności. Osoba objawia się przez wolność w prawdzie. Nie można rozumieć wolności jako swobody czynienia czegokolwiek. Wolność oznacza nie tylko dar z siebie, ale oznacza też wewnętrzną dyscyplinę daru".

"Z pewnością przeciwna jest cywilizacji miłości tak zwana "wolna miłość"... Sugestia, aby iść zawsze za "prawdziwym" uczuciem, chociaż pozornie służy miłości "wolnej", naprawdę czyni człowieka niewolnikiem... ludzkich namiętności i instynktów". Cenę "wolnej miłości" "oprócz współmałżonka płacą dzieci, które - pozbawione własnego ojca czy matki - zostają skazane na faktyczne sieroctwo, chociaż prawdziwi rodzice nadal żyją". Wolność bez odpowiedzialności jest antytezą miłości.

Miłość małżeńska i rodzicielska posiada zdolność leczenia ran, zadanych przez słabości ludzkie. "Zdolność ta związana jest z Bożą łaską: z łaską przebaczenia i pojednania, która daje duchową moc rozpoczynania wciąż na nowo. Dlatego też rodzina musi spotkać Chrystusa w Kościele poprzez ów przedziwny sakrament, jakim jest Sakrament Pokuty i Pojednania". Ważna jest też modlitwa z rodzinami i za rodziny. "Trzeba się modlić, ażeby małżonkowie pokochali drogę swego powołania, także wówczas, gdy staje się ona trudna..., ażeby także wówczas byli wierni swemu przymierzu z Bogiem".