Karmienie piersią w żywieniu rodziny
Żywienie jest postrzegane jako jeden z filarów zdrowego wzrostu i rozwoju dziecka. Wyłączne karmienie mlekiem matki trwające do końca 6 miesiąca życia dziecka (WHO, 1994) uznano za Złoty Standard w żywieniu niemowląt (2004). Proces przechodzenia od wyłącznego karmienia piersią do "rodzinnej kuchni" obejmuje okres pomiędzy 7 a 24 miesiącem życia dziecka i jest określany jako żywienie uzupełniające. W tym czasie dzieci są bardzo narażone na niedożywienie, które zagraża ich prawidłowemu rozwojowi. Obliczono, że niedożywienie est bezpośrednio i pośrednio odpowiedzialne za ponad połowę /gonów dzieci na naszym globie.
Najważniejsze zasady żywienia uzupełniającego:
- Karmić wyłącznie piersią od urodzenia do końca 6 miesiąca życia. Po ukończeniu przez dziecko 6 miesięcy (180 dni), czyli od 7 miesiąca, należy rozszerzać dietę dziecka wprowadzając posiłki uzupełniające, jednocześnie kontynuując karmienie piersią.
- Kontynuować częste karmienie piersią "na żądanie" do końca 2 roku życia lub dłużej.
- Podczas karmienia stwarzać pozytywną atmosferę.
- Przygotowywać i przechowywać żywność zgodnie z zasadami higieny.
- Zaczynać od niewielkich ilości jednego produktu, zwiększać stopniowo, dostosowując wielkość porcji do apetytu dziecka. Posiłki nie powinny zastępować karmień z piersi, należy ie podawać po karmieniu, raczej nie przed karmieniem.
- Dostosować konsystencję posiłku do możliwości dziecka, jednocześnie stymulować żucie przez podawanie corazmniej rozdrobnionych produktów. W siódmym miesiącu niemowlę spożywa produkty znacznie rozdrobnione: przeciery, papki. Około 8 miesiąca większość dzieci może samodzielnie jeść miękkie przekąski. Po ukończeniu 12 miesięcy większość dzieci zaczyna jeść podobnie jak cała rodzina. Należy unikać produktów, które mogą spowodować zachłyśnięcie, ze względu na swój kształt (np. orzechy, winogrona, oliwki) lub możliwość odgryzienia twardej cząstki (np. świeża marchew).
- Trudno określić stałą liczbę posiłków uzupełniających. Zależy to od wartości energetycznej lokalnie używanych produktów oraz ilości produktu spożywanego podczas jednego posiłku, a także od wieku i możliwości dziecka. Dla przeciętnego niemowlęcia należy przyjąć następujący model:
Wiek
|
Ilość posiłków/dzień
|
6-8 miesiąc
|
2-3
|
9-11 mies.
|
3-4
|
12-24 mies.
|
3-4 oraz 1-2 przekąski (pieczywo, owoc "do rączki") na życzenie
|
W niektórych przypadkach, jeśli przybór masy jest nieprawidłowy lub dziecko nie jest już karmione piersią, konieczne jest zwiększenie częstości posiłków.
- Dieta dziecka powinna być urozmaicona, aby zapewnić wszystkie potrzebne składniki. Podawane produkty powinny być dla dziecka źródłem: żelaza, cynku, witamin z grupy B, witaminy A i C. Powinna więc zawierać: owoce, warzywa, kasze, mięso, drób, ryby lub jaja. Powinna dostarczać odpowiednich, zdrowych tłuszczów (oliwa z oliwek, masło wysokiej jakości). Należy unikać napojów bez wartości odżywczej takich jak: herbata, kawa, słodzone, gazowane napoje. Soki należy ograniczać na rzecz wartościowych produktów odżywczych.
Uwaga: Dieta wegetariańska nie pokrywa w pełni zapotrzebowania żywieniowego dziecka w tym wieku, chyba że jest uzupełniana preparatami witaminowo-mineralnymi.
- W razie potrzeby należy dodatkowo używać preparatów witaminowo-mineralnych lub "wzmacniaczy" żywności dla dzieci i matek.
- Podczas choroby i w okresie rekonwalescencji należy zwiększyć podaż płynów, zwiększając częstość karmień z piersi oraz oferując soczyste, apetyczne produkty. W czasie rekonwalescencji należy zachęcać dziecko do częstszego przyjmowania wartościowych posiłków.
Ponadto:
- Posiłki przygotowywane w domu są tanim źródłem mało przetworzonej, zdrowej żywności.
- Posiłki uzupełniające powinny być przygotowywane w oparciu o lokalne produkty, najzdrowszym ich źródłem będą przydomowe ogródki i przydomowa hodowla prowadzona bez użycia środków chemicznych.
GŁOS DLA ŻYCIA
nr 4(75) lipiec/sierpień 2005
|