Cechy miłościMiłość jest łaskawa, czyli łagodna. Trudno jest jednoznacznie przetłumaczyć grecki termin chrestos oznaczający kogoś dobrego, łagodnego, pełnego życzliwości dla innych. Życzliwość wiąże się z postawą pełną szacunku dla drugiego człowieka, uznaniem wartości, jakie on reprezentuje, gotowością śpieszenia mu z pomocą w razie potrzeby. Jest dopełnieniem tego, co oznacza wcześniej wymieniona cecha miłości - cierpliwość, czyli w pewnym sensie bierne znoszenie przykrości, powstrzymywanie się od reakcji negatywnych, które zazwyczaj wybuchają w stosunkach międzyludzkich. Łaskawość to przyjęcie bliźniego takim, jakim jest, pomimo jego braków i ograniczeń i gotowość czynnego niesienia mu pomocy. Człowiek łaskawy jest gotów pomóc bliźniemu zaspokoić zarówno jego fizyczne potrzeby, jak też ułatwić mu stawanie się coraz lepszym przez postawę pełną dobroci, wychodzenie na przeciw wszystkiemu, co w drugim człowieku jest pozytywne, aby mógł na bazie tych dobrych cech uporządkować swoje wnętrze i opanować własne wady. Jest to z jednej strony zachęta do pracy nad sobą, opieranie się na wartościach naturalnych właściwych każdej osobie ludzkiej, a z drugiej otwieranie się na działanie Boże, przybliżanie drugiemu człowiekowi owoców zbawczego dzieła Chrystusa i ułatwianie otwarcia się na natchnienia Ducha Świętego.Kolejne określenia to przeciwstawienie miłości wadom, niewłaściwym postawom i działaniom. Miłość nie zazdrości, nie szuka poklasku, nie unosi się pychą (13,4). Te wady najbardziej oddalają człowieka od Boga i od bliźniego. Św. Paweł wymienia wśród uczynków ciała te niewłaściwe postawy, które akurat w tym wypadku mniej odnoszą się do grzechów typowo cielesnych, w które zaangażowany jest ludzki organizm. Są to wewnętrzne postawy sprzeczne ze wzorem ukazanym chrześcijanom przez Chrystusa. W przekładzie Biblii Tysiąclecia w Ga 5,19-21 zawiść (zelos) występuje na ósmym miejscu po nienawiści i sporze, przed wzburzeniem i niewłaściwą pogonią za zaszczytami odpowiadającą szukaniu poklasku w 1 Kor 13,4. Zawiść jest bardzo bliska zazdrości, według moralistów oznacza cierpienie z powodu dobra, które spotyka bliźniego, może być uważana za dalszy stopień zazdrości. Zawiść jest kolejną cechą postawy określanej przez poprzednie wady: nienawiść i spór. Nienawiść w Biblii jako przeciwieństwo miłości jest cechą szatana (por. 1 J 2,9.11; 3,12-15; 4,20), postawą jak najbardziej odległą od nauki Chrystusa i Jego Apostołów. Wzniecanie sporów to także postępowanie ludzi, którzy nie są przejęci nowotestamentalną nauką o miłości. Pisma Apostolskie piętnują takich rzekomych, niepełnych chrześcijan i wzywają wiernych do miłości i zgody. Zazdrość (fthonoi) w Ga 5,21 występuje po rozłamach, przed pijaństwem i hulankami, czyli typowymi grzechami cielesnymi określanymi w teologii moralnej jako "nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu". Znów charakteryzuje ona ludzi cielesnych (por. Rz 7,5.14; 1 Kor 3,3; Jud 19), pogrążonych w dotychczasowym sposobie myślenia i postępowania, który powinien ustąpić miejsca nowej postawie właściwej ludziom ochrzczonym, odkupionym przez Chrystusa, napełnionym Jego łaską. Postawa prawdziwych chrześcijan, dążących do miłości doskonałej, jest pełna skromności, jest zaprzeczeniem fałszywej błyskotliwości i fanfaronady, a także religijnego fanatyzmu prowadzącego do sporów i rozłamów we wspólnotach wiernych (por. 1 Kor 1,10; Ga 5,20). Można ją wiązać z cnotami umiaru i opanowania, zachowywania stałej, rozumnej kontroli nad swym zachowaniem. Chrześcijanin jest wdzięczny Bogu za wszystko, co otrzymuje od Niego, rozumie ogrom Jego darów, zdaje sobie sprawę, że zazdrość to cecha złego ducha, ona to sprowadziła grzech i śmierć na pierwszych ludzi (por. Mdr 2,24). Miłość nie dopuszcza się bezwstydu - czyli jest skromna, przeciwstawia się wszelkim grzechom nieczystym, cielesnym. Kilkakrotnie św. Paweł musiał napominać wiernych nawróconych z pogaństwa, by zachowywali czystość, odstąpili od rozpowszechnionego w ich środowisku rozprzężenia seksualnego, często związanego z kultami pogańskimi. Taka sytuacja była w Koryncie i w Tesalonice. Do wiernych tej wspólnoty w pierwszym liście Apostoł Narodów bardzo wyraźnie pisze, że świętość objawia się w zachowywaniu czystości (1 Tes 4,1-12). W Pierwszym Liście do Koryntian stwierdza, że przez pozamałżeńskie współżycie seksualne człowiek łączy się w jedno z nierządnicą, tymczasem jako chrześcijanin jest złączony z Chrystusem, jest świątynią Ducha Świętego, nie może więc kalać się w ten sposób: Wszystko mi wolno, ale nie wszystko przynosi korzyść. Wszystko mi wolno, ale ja niczemu nie oddam się w niewolę. Pokarm [jest] dla żołądka, a żołądek dla pokarmu. Bóg zaś unicestwi jedno i drugie. Ale ciało nie jest dla rozpusty, lecz dla Pana, a Pan dla ciała. Bóg zaś i Pana wskrzesił, i nas również swą mocą wskrzesi. Czyż nie wiecie, że ciała wasze są członkami Chrystusa? Czyż wziąwszy członki Chrystusa, będę je czynił członkami nierządnicy? Przenigdy! Albo czyż nie wiecie, że ten, kto łączy się z nierządnicą, stanowi z nią jedno ciało? Będą bowiem - jak jest powiedziane - dwoje jednym ciałem (Rdz 2,24). Ten zaś, kto się łączy z Panem, jest z Nim jednym duchem. Strzeżcie się rozpusty! Bo czyż jakikolwiek grzech popełniony przez człowieka jest poza ciałem? Lecz [ja wam mówię,] kto grzeszy rozpustą, przeciwko własnemu ciału grzeszy. Czyż nie wiecie, że ciało wasze jest przybytkiem Ducha Świętego, który w was jest, a którego macie od Boga, i że już nie należycie do samych siebie? Za [wielką] bowiem cenę zostaliście nabyci. Chwalcie więc Boga w waszym ciele! (1 Kor 6,12-20). Bezwstyd (aschemia) odpowiada grzechom cielesnym w Ga 5,19,21: nierząd (porneia), nieczystość (akatharsia), wyuzdanie (aselgeia), ewentualnie także hulanki (komoi), które rozpoczynają i kończą wyliczanie uczynków ciała. Jest to pośrednie zwrócenie uwagi na tak ważną sferę ludzkiej natury, jaką jest seks. Trzeba włożyć wiele pracy, by ją opanować i właściwie ukierunkować naturalną energię całego człowieka, powołanego do współdziałania w wielkim Bożym zbawczym planie. Miłość nie szuka swego, nie unosi się gniewem, nie pamięta złego (1 Kor 13,5bcd). Apostoł wymienia to, co się sprzeciwia miłości, co także zawiera się w uczynkach ciała - różnych przejawach ludzkiego egoizmu, szukania siebie, dążenia do podporządkowania sobie wszystkiego i wszystkich. Gniew jest naturalnym poruszeniem sfery uczuciowej człowieka. Może być gniew szlachetny, święte oburzenie, gdy widzi się zagrożone wartości. W ten sposób zareagował Chrystus na nieporządek w świątyni Jerozolimskiej, kiedy to wypędził z dziedzińca przekupniów (Mk 11,15-19 par.; J 2,13-22). Podobnie odnosił się do faryzeuszów, piętnując ich obłudę (por. Mt 6,2.5.16; 7,5; 15,7; 22,18; 23,13.15.23.25.27.29; 24,51; Mk 7,6; Łk 6,42; 12,56; 13,15). Ale najczęściej człowiek wpada w gniew, gdy zagrożone jest jego dobre mniemanie o sobie samym, gdy nie może przeprowadzić własnych planów, podporządkować sobie innych. Taki gniew jest wadą, trzeba go opanować, jeśli chce się być wiernym uczniem Chrystusa. Miłość nie pamięta złego - czyli chętnie przebacza. Można tę cechę uważać za przejaw cierpliwości, długomyślności, połączonej z pokorą, skromnością, uświadamianiem sobie własnych ograniczeń. Jeśli ktoś uważa, że nie jest tak bardzo ważny, traktuje z dystansem to, co może być dla niego przykre i gotów jest puścić w niepamięć doznane krzywdy. Miłość nie cieszy się z niesprawiedliwości, lecz współweseli się z prawdą. To stwierdzenie stawia miłość obok sprawiedliwości, postawy szczerej, pełnej prostoty i godności, będącej odbiciem sprawiedliwości Bożej. W Biblii sprawiedliwym jest ten, kogo Bóg za takiego uznaje (por. Rz 1,17; 2,13; 3,26). Z niesprawiedliwości mogą się cieszyć tylko ludzie grzeszni, nieprawi, przeciwstawiający się Bogu, myślący tylko o własnej korzyści i wygodzie (por. 2 P 2,15). Radość z prawdy to cecha ludzi sprawiedliwych, prawych, otwartych na rzeczywiste wartości. Związek prawdy z Bogiem bardzo wyraźnie występuje już od samego początku Pisma Świętego. Bóg jest prawdziwy, prawy, w odróżnieniu od bóstw pogańskich, które są kłamstwem, fałszem, ponieważ w rzeczywistości nie istnieją. W Ewangelii św. Jana Chrystus sam siebie nazywa prawdą (por. J 14,6), a prawda, prawdziwość jest cechą Ojca (por. J 17,3.17). On działa w prawdzie (por. J 7,28; 8,40); ludzie wierni Bogu postępują w prawdzie (por. J 3,21). On ich w prawdzie zachowuje (J 17,17) i daje im Ducha Prawdy (J 14,17; 15,26; 16,13). Radość to także dar Boży, owoc Ducha Świętego (Ga 5,22) - z jednej strony niezasłużona łaska, z drugiej postawa człowieka żyjącego w świetle Ducha Świętego, który przez niego działa i jego samego napełnia swym tchnieniem, udzielając mu pokoju i radości. Tu mowa jest o radości, współweseleniu się, czyli uczestnictwie w prawdzie, radosnym przeżywaniu jedności z Bogiem, samą prawdą, który umożliwia właściwe spojrzenie na całą rzeczywistość stworzoną, przyjęcie jej jako Bożego daru, radosne dziękczynienie i korzystanie z wdzięcznością w obecnym życiu ukierunkowanym na pełne zjednoczenie z Bogiem w wieczności. Miłość wszystko znosi, wszystkiemu wierzy, we wszystkim pokłada nadzieję, wszystko przetrzyma (1 Kor 13,7). Znów można uważać powyższe cechy miłości za rozwinięcie cierpliwości z w. 4. Cztery razy występuje przysłówek wszystko, określający postawę człowieka otwartego na całą rzeczywistość, silnego mocą samego Boga, od którego pochodzi całe stworzenie. Św. Paweł świadomy własnej niemocy, może powiedzieć: wszystko mogę w Tym, który mnie umacnia (Flp 4,13). To samo trzeba odnieść do miłości wypływającej z Chrystusowego krzyża, rozlanej w sercach ludzi ochrzczonych - wszystko obejmuje, bo nie płynie z ograniczonych ludzkich serc, ale poprzez nie jest dziełem nieskończonego Boga, skierowanym ku całemu stworzeniu, wszystkim ludziom, za których przelał swoją Krew Jednorodzony Syn Boży (por. 2 Kor 5,14n). Skrajne czasowniki: znosi i przetrzyma wskazują na przeciwności, które miłość pokonuje w imię wyższych wartości, poświęcając samą siebie. Z kolei występujące w środku hymnu: wierzy, pokłada nadzieję odnoszą się do postaw określanych jako cnoty teologiczne - wiara i nadzieja. Mogą one odnosić się także do drugiego człowieka, słabego i grzesznego, który może już wielokrotnie zawiódł czyjąś wiarę i nadużył pokładanej w nim nadziei. Miłość jednak nie mierzy ludzką miarą. Wypełnia to, do czego wzywał Chrystus, nakazując przebaczyć siedemdziesiąt siedem razy czy siedemdziesiąt razy po siedem (por. Mt 18,22). Zresztą chodzi tu niekoniecznie o przebaczenie popełnionych wykroczeń, ale o zaufanie do drugiego człowieka, które może go wewnętrznie odrodzić, zmobilizować do dobrych czynów, podczas gdy pełne rezerwy traktowanie, brak ufności, ciągłe wypominanie popełnionych błędów zabija wiarę w możliwość poprawy i bardzo utrudnia osiągnięcie postępu. Ostatnie określenie miłość nigdy nie ustaje (1 Kor 13,8) znów wprowadza szereg porównań miłości z innymi darami duchowymi, częściowo wymienionymi już na początku hymnu: proroctwo (w. 8.9 - 2), dar języków (w. 8 - 1), wiedza (w. 8.9 - 2). Nie ustaje nadprzyrodzona miłość skierowana ku Bogu i ku drugiemu człowiekowi. W zakończeniu wymienione są obok siebie trzy cnoty: wiara, nadzieja i miłość (w. 13) i stwierdza się, że miłość jest z nich największa. Ma to być miłość spełniająca wszystkie wymagania wyliczone w hymnie. Miłość pokorna, nie szukająca zewnętrznego efektu, pełna dobroci, życzliwości, otwarta na drugiego człowieka, gotowa go zawsze przyjąć takim, jakim jest, aby mu pomóc stawać się lepszym, nie według ludzkiej oceny, lecz według oceny Boga, który nie kieruje się pozorami, lecz patrzy na to, co najgłębsze (por. 1 J 3,20). Choć hymn o miłości nie jest katalogiem cnót, zwróciliśmy uwagę na występujące w nim określenia - cechy postawy prawdziwego chrześcijanina, ucznia Chrystusa, dążącego do wypełnienia Jego nowego, największego przykazania miłości (J 15,12n) - jako na kierunek, w którym powinno zmierzać dążenie ludzi odkupionych, wyzwolonych z grzechu, pozostających pod działaniem Ducha Świętego. Teraz zwrócimy uwagę na kilka innych "katalogów cnót" jako na określenie cech człowieka żyjącego nowym życiem, będącego świątynią i narzędziem Ducha Świętego, który przez niego okazuje Bożą miłość innym ludziom. Tomasz M. Dąbek OSB Nowe życie chrześcijanina Wydawnictwo Benedyktynów TYNIEC
|
św. Agnieszka z Montepulciano
Modlitwa do św. Agnieszki z Montepulciano
Litania do św. Agnieszki z Montepulciano
Do La Salette przybywają pielgrzymi z całego świata
Drugi znak - wielki smok (Ap 12,3-6)
Czy apostolskie zalecenie powstrzymywania się od krwi dziś już nie obowiązuje?
Modlitwa o Cud
Tajemnica Szczęścia
Modlitwy do św. Rity
Litania do św. Józefa
Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi
Godzina Łaski 2023| [ Strona główna ] |
|
Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty | Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt
© 2001-2024 Pomoc Duchowa |