Śniadania i kolacje inne niż zwykleŚniadania i kolacje powinny być tak przygotowane, aby podane potrawy pokryły potrzeby żywieniowe wszystkich członków rodziny i uwzględniały ograniczenia w spożyciu różnych produktów, wynikające np. z wieku.Wiadomo, że zarówno dzieci, jak i ludzie starsi nie powinni jadać potraw ciężko strawnych, bardzo ostrych przypraw, a także potraw powodujących wzdęcia. Dzieciom nie należy dawać wędzonych ryb lub należy je ograniczyć, gdyż produkty wędzenia mogą wywołać alergie. Należy też unikać tłustych kiełbas, boczku, gdyż w polskiej diecie mamy za dużo tłuszczu. Trzeba natomiast zadbać o to, aby w posiłkach znalazły się nie tylko wędliny czy sery, które dostarczają białko. Potrzebne są jeszcze warzywa, zawierające witaminy, sole mineralne i błonnik, produkty zbożowe - nie tylko w postaci pieczywa, ale i kasz, a także ryby, i to nawet tłuste. Ryby zawierają bardzo dobry tłuszcz, równie cenny dla dorosłych, jak i dla dzieci. Wszystkie te produkty można podawać w potrawach mniej popularnych, ale wartościowych i smacznych, czyli w pastach, galaretach-rozmaitościach i nietypowych sałatkach. Wspólną cechą tych potraw jest to, że zawierają w swoim składzie rozmaite produkty, przez co są bogate w potrzebne organizmowi składniki odżywcze, a ponadto są bardzo smaczne. Przy ich sporządzaniu można wykorzystać wiele potraw pozostałych z obiadu, a także resztki świeżych warzyw, których, gdybyśmy mieli podać je oddzielnie, nie starczyłoby dla wszystkich domowników. Wzmiankowane potrawy posiadają jeszcze i tę zaletę, że na ogół można je przygotować poprzedniego dnia wieczorem, dzięki czemu zrobienie śniadania zajmuje tylko kilka minut. Łatwe do sporządzenia i bardzo smaczne są pasty serowe z warzywami i różnymi dodatkami. Uniwersalnym produktem do tego typu past jest ser twarogowy. Należy go dokładnie połączyć z gęstą śmietaną, jogurtem lub kefirem, aby uzyskać konsystencję bardzo gęstej śmietany, i lekko posolić. Następnie do masy tej dodaje się różne lubiane, dobrze umyte warzywa, bardzo drobno pokrojone np. w malakserze lub posiekane. Mogą to być szczypiorki - cienki i gruby, cebulka, rzodkiewka (starta na tarce), papryka i pomidory bez skórki, ogórki, rzeżucha. Pastę można wzbogacić dodając siekane jajka ugotowane na twardo, drobno pokrojoną wędlinę, a nawet grubo utarte orzechy włoskie. Każda pasta, którą sporządzimy, będzie miała nieco inny smak, dzięki czemu zwiększy się różnorodność potraw. Pastę serową można także przygotować z łagodnego sera żółtego. Ser należy utrzeć na tarce do jarzyn, dodać do niego majonez lub, jeśli ktoś woli, gęstą śmietanę i całą masę różnych, drobno pokrojonych, świeżych warzyw. Bardzo smaczna jest pasta z żółtego sera, do której doda się także drobno pokrojone oliwki. Smaczną pastę można uzyskać mieszając ser twarogowy z bryndzą owczą, która ma bardzo wyraźny smak. Do tego typu pasty, tak samo jak do pasty z sera żółtego, nie dodaje się soli. Obydwa produkty zawierają w sobie sól, która najczęściej wystarcza. Pozostałe składniki, czyli różne warzywa dodaje się w dowolnej kompozycji, tak jak do omówionych wcześniej past, a dla uzyskania kremowej konsystencji dodaje się śmietanę, jogurt lub kefir. Smak wszystkich past można zaostrzyć dodając różnych przypraw. Należy to jednak zrobić dopiero po podzieleniu potrawy, gdyż dzieci i ludzie starsi nie powinni jadać ostrych potraw. Ograniczenia w spożyciu stosują się także do smacznej pasty z jaj na twardo. Mimo że jaja są wyjątkowo cennym produktem, w którym znajdują się wszystkie składniki odżywcze z wyjątkiem witaminy C, powinny być jadane z umiarem ze względu na dużą ilość cholesterolu, którego powinni unikać przede wszystkim ludzie starsi. Wszystkie pasty można nakładać bezpośrednio na pieczywo, którego wówczas nie smaruje się masłem, lub podawać w porcjach, na dobrze umytych liściach sałaty, przyozdobione cząstkami pomidorów bez skórki. Pasty odpowiednio gęste nadają się także do sporządzania kanapek do szkoły i pracy. W tym przypadku pieczywo należy posmarować cienko masłem, aby zbyt duża ilość wilgoci z pasty nie wnikała do pieczywa. Kanapki z pastami są bardzo chętnie jadane przez dzieci, gdyż nie są tak suche jak tradycyjnie sporządzone z plastrami sera lub wędliny. Innym rodzajem potraw godnych polecenia są galarety-rozmaitości. Potrawy te mogą być mięsno-warzywne, rybno-warzywne, warzywne z samych warzyw z dodatkiem ugotowanego na sypko ryżu lub z jajkiem. Do galaret można wykorzystać pozostałe z obiadu rosoły, wywary warzywne, wszelkie warzywa gotowane o niezbyt miękkiej konsystencji, np.: marchewkę, kalarepę, salsefię, seler, kalafior. Znakomicie nadają się pozostałe z obiadu chude mięsa i drób, zarówno gotowane, duszone, jak i pieczone. Wykorzystać można ryby gotowane, pieczone w folii i smażone bez panierunku. Ponadto do galaret dodaje się groszek zielony, kukurydzę konserwowaną i najróżniejsze świeże warzywa. Do zestalenia służy sproszkowana żelatyna. Przygotowanie galarety nie jest pracochłonne, jeżeli mamy zasadnicze składniki z obiadu. Rosół lub wywar należy przecedzić przez gęste sito, przyprawić np. odrobiną sosu sojowego i połączyć z żelatyną rozpuszczoną w małej ilości przegotowanej wody. Płyn powinien mieć wyraźny, przyjemny smak. Dobrze jest dać trochę więcej żelatyny niż podają przepisy, gdyż gotowane mięsa i warzywa zawierają sporo wody, która może spowodować, że galareta się nie zestali. Gdy nie mamy czasu na przygotowanie wywarów, można wykorzystać koncentrat rosołku Knorra. Wszystkie składniki, które mają się znaleźć w galarecie, należy starannie pokroić w kostkę, słupki lub małe plasterki, a zieleninę posiekać. Jeśli dodaje się gotowane jaja, należy pokroić je w dość grube plastry. Ryby wymagają szczególnej uwagi. Wszystkie ości muszą zostać usunięte, co jest bardzo ważne, gdy potrawę tę mają jeść dzieci. Składniki galaret komponuje się według smaku własnego i domowników, ale zawsze powinny się w nich znaleźć, obok gotowanych i konserwowanych, warzywa świeże. Bardzo smaczną potrawę uzyskuje się z połączenia np. pieczonej cielęciny z groszkiem zielonym, kukurydzą, gotowaną kalarepą, sparzoną papryką czerwoną bez skórki, szczypiorkiem i natką pietruszki. Galarety można przygotować w porcjach łub w dużej salaterce. Zawsze jednak należy starannie wymieszać wszystkie składniki i dopiero zalać wywarem z żelatyną. Gdy czas na to pozwala, składniki można układać warstwami. Każdą warstwę zalać niewielką ilością wywaru z żelatyną, schłodzić i tak postępować do wyczerpania składników. Zestalone galarety wyglądają ładniej, gdy podaje się je na liściach sałaty, dodatkowo ozdobione świeżym pomidorem bez skórki, ogórkiem, a także owocami, np. śliwką. Warto powiedzieć parę słów także o nietypowych sałatkach. Różnią się one od tradycyjnych potraw tym, że zawierają więcej warzyw surowych niż gotowanych, owoce i zawsze jakiś produkt dostarczający białko, np.: mięso, wędliny, łagodny, żółty ser czy jaja ugotowane na twardo. Wszystkie produkty zawierające białko kroi się na dość duże "widoczne" kostki lub słupki, podobnie jak miękkie warzywa, np. pomidory, albo owoce - pomarańcze, banany, mango. Inne warzywa czy owoce, twarde lub ostre w smaku kroi się na drobne kawałki, a zieleninę sieka. Wymieszane składniki łączy się z różnego rodzaju sosami. Może to być tradycyjny majonez, dobrze przyprawiona gęsta śmietana, jogurt, a także wszystkie te produkty wymieszane i doprawione. Można stosować także zalewy z oliwy z przegotowaną wodą i przyprawami. Do sosów jako przyprawy oprócz soli dodaje się trochę cukru, przecier pomidorowy, sok z cytryny, sos sojowy, pieprz, a nawet listki świeżych ziół, np. bazylii, mięty. Bardzo smaczną nietypową sałatkę można sporządzić z mięsa kurczaka pieczonego z groszkiem i kukurydzą konserwową, bananem, pomarańczą, gotowaną marchewką i natką pietruszki, połączonych tylko zalewą z dobrą oliwą, która zawiera bardzo wartościowy tłuszcz. Nietypowe sałatki są najsmaczniejsze krótko po przygotowaniu, szczególnie gdy zawierają wędliny. Podaje się je tylko z pieczywem, gdyż zawarte są w nich wszystkie składniki, które powinno się zjeść np. na kolację. Omówione potrawy podawane wymiennie z innymi potrawami na śniadanie czy kolację urozmaicą naszą dietę. ELŻBIETA BRZOZOWSKA
Katedra Techniki i Technologii Gastronomicznej SGGW
|
[ Strona główna ] |
Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty | Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt
© 2001-2023 Pomoc Duchowa |