Ruszyły już klucze dzikiego ptactwaRuszyły już klucze dzikiego ptactwa. Wracają, dodając ciepła i nadziei. Skrzydlaci podróżni budzą podziw, bo przecież bez map i kompasów potrafią pokonywać trasy z północy na południe lub po liniach z północnego wschodu na południowy zachód i z powrotem. Nie błądząc, pokonują setki, ba, tysiące kilometrów.Można przyjąć, iż długodystansowe wędrówki odbywają się po prostych, które łączą obszary lęgowe z zimowiskami. Niekiedy przeloty "odkształcają się", co ma dość ścisły związek z ukształtowaniem terenu lub lokalnymi warunkami atmosferycznymi. Ważną przeszkodę stanowią m.in. masywy górskie, brzegi morskie i wielkie doliny rzek. W Polsce głównymi szlakami skupiającymi ptaki są doliny Wisły i Odry oraz brzegi Bałtyku. Ornitolodzy twierdzą, że wiele gatunków przemieszcza się - tam i z powrotem - szerokim frontem (np. gęsi, kaczki, czaple siwe i śmieszki), inne zaś podążają wąskimi szlakami. Wędrowcy przelatują w dużych grupach lub lecą pojedynczo (m.in. chruściele i drapieżniki). Przelatujące stada formują się w charakterystyczne klucze. I tak, ostrygojady lecą "w szeregu", perkozy dwuczubowe "gęsiego", gęsi gęgawe po "łamanej przekątnej", żurawie w "odwróconej V", natomiast krzyżówki w "zygzaku". Przeloty odbywają się w różnych porach dnia. "Nocne przeloty" preferują np. chruściele i niektóre siewkowate, w dzień poruszają się bociany. Gęsiom, nurom, kaczkom i licznym gatunkom siewek jest w zasadzie wszystko jedno. Szybkość i wysokość przelotów bywa rozmaita. W większości przypadków, średnia wysokość klucza sięga kilkuset metrów. Zdarzają się jednak przeloty tuż nad powierzchnią lądu (lub wody), jak i wędrówki na wysokości 2000-3000 m. Okazuje się, że gęsi i kaczki (a także inne gatunki), mogą pokonywać przeszkody górskie nawet powyżej 4 tys. m! Większość "podróżników" przelatuje dziennie około 200 km, przebywając w powietrzu prawie osiem godzin na dobę (średnia szybkość odlotów i powrotów nie jest więc duża). Odległości między terenami zimowisk a obszarami lęgowymi także są dość zróżnicowane. Zarejestrowano jednak pewną prawidłowość, zgodnie z którą, im osobniki jakiegoś gatunku wyruszają bardziej na południe, tym dalej na północ położone są ich tereny lęgowe. Wśród naszych perkozów, kaczek, chruścieli i czapli siwych, wiele osobników "przetrzymuje" zimowe chłody już w południowej lub zachodniej Europie. Odbywają więc raczej krótkie wyprawy (około 1000 km). Bociany zimują w południowo-wschodniej Afryce, zatem pokonują dystans około 10 tys. km [por. B. Ferens i J. Wasilewski, Ptaki (Aves), Warszawa-Poznań 1977, s. 46]. Do równie długich "wędrówek" zmuszone są niektóre siewki i rybitwy, które chronią się na zimę u wybrzeży południowej Afryki. Najdłuższą trasę pokonuje rybitwa popielata, lecąc z północnej Europy (a nawet Arktyki) w strefę antarktyczną tj. kilkanaście tysięcy km! Większość "naszych" ptaków wodnych powraca na wiosnę z trzech rejonów: obszaru zachodniej Europy, basenu Morza Śródziemnego i Afryki (choć niektóre pozostają na zimę w Polsce!). Warto zaznaczyć, że w zachodniej, cieplejszej części kraju zimują nieliczne gęsi zbożowe, a wokół zamarzniętych zbiorników wodnych zbiera się w zimie wiele stad krzyżówek, rzadziej śmieszek, cyraneczek, czernic, łysek czy wreszcie gęgoł krzykliwych. Na koniec kilka zdań o rekordzistce, rybitwie popielatej (S. paradisea PONTOPPIDAN, 1763). Ptak ten gnieździ się na piaszczystych i kamienistych wybrzeżach morskich (sporadycznie w głębi lądu). Występuje w Europie w Wielkiej Brytanii, na Półwyspie Skandynawskim, w Danii, Belgii, na Islandii, Grenlandii, wyspach Morza Arktycznego, północnych krańcach Azji i Ameryki Północnej. W Polsce - w latach trzydziestych - pojedyncze pary podobno gnieździły się przy ujściu Wisły, lecz przestały zaglądać w nasze kąty. Szkoda. ANDRZEJ SIKORSKI
|
[ Strona główna ] |
Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty | Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt
© 2001-2024 Pomoc Duchowa |