Jan Paweł II: Rola niewiasty w tajemnicy odkupienia

1. Słowa starca Symeona zapowiadające Maryi Jej uczestnictwo w zbawczej misji Mesjasza ukazują rolę niewiasty w tajemnicy odkupienia.

Istotnie, Maryja nie jest tylko osobą indywidualną, lecz również "córą Syjonu", nową niewiastą, która stoi u boku Odkupiciela, by dzielić z Nim mękę i rodzić w Duchu synów Bożych. Rzeczywistość tę wyraża znany obraz, przedstawiający Serce Maryi przebite siedmioma mieczami. Wizja ta ukazuje głęboki związek pomiędzy Matką, utożsamianą z "córą Syjonu" i Kościołem, a bolesnym przeznaczeniem Wcielonego Słowa.

Ofiarując dopiero co otrzymanego od Boga Syna i poświęcając Go zbawczej misji, Maryja oddaje tej misji również samą siebie. Chodzi o gest wewnętrznego współudziału, który jest nie tylko wynikiem naturalnego macierzyńskiego uczucia, lecz przede wszystkim jest przyzwoleniem "nowej niewiasty" na odkupieńcze dzieło Chrystusa.

2. W swoim wystąpieniu Symeon wskazuje na cel ofiary Jezusa i cierpienia Maryi: stanie się to, aby na jaw wyszły zamysły serc wielu (Łk 2,35).

Jezus, znak, któremu sprzeciwiać się będą (Łk 2, 34), ten Jezus, który włączy Matkę w swe cierpienie spowoduje, iż ludzie zajmą stanowisko wobec Niego i skłoni ich do podjęcia podstawowej decyzji. On bowiem przeznaczony jest na upadek i na powstanie wielu w Izraelu (Łk 2, 34).

Maryja złączona jest więc ze swym Boskim Synem w tym "sprzeciwie", w perspektywie dzieła zbawienia. Istnieje z pewnością ryzyko "upadku" dla tych, którzy odrzucają Chrystusa, ale wspaniałym owocem odkupienia jest zmartwychwstanie wielu. Już sama ta zapowiedź budzi wielką nadzieję w sercach, jest bowiem świadectwem owoców ofiary.

Roztaczając przed Dziewicą - zanim dokona się rytualne ofiarowanie - powyższe perspektywy zbawienia, Symeon wydaje się sugerować Maryi, by zdobywała się na ten gest, i tym samym przyczyniła się do odkupienia ludzkości. Faktycznie nie rozmawia on z Józefem ani o Józefie; jego słowa skierowane są do Maryi, którą łączy z przeznaczeniem Syna.

3. Chronologicznie pierwszeństwo gestu Maryi nie przysłania prymatu Jezusa. Określając rolę Maryi w ekonomii zbawienia Sobór Watykański II przypomina, że Ona całkowicie poświęciła samą siebie [...] osobie i dziełu Syna swego, pod Jego zwierzchnictwem i wespół z Nim [...] służąc tajemnicy odkupienia (Lumen gentium, 56). Poprzez ofiarowanie Jezusa w świątyni Maryja służy tajemnicy odkupienia pod zwierzchnictwem Chrystusa i wraz z Nim. On bowiem jest protagonistą zbawienia, który musi być wykupiony przez rytualną ofiarę. Maryja złączona jest z ofiarą Syna poprzez miecz, który przeszyje Jej duszę.

Pierwszeństwo Jezusa nie przekreśla, lecz podtrzymuje i domaga się specyficznej i nie dającej się zastąpić roli kobiety. Włączając Matkę we własną ofiarę, Chrystus pragnie odsłonić Jej głęboko ludzkie korzenie i ukazuje antycypację kapłańskiej ofiary krzyża.

Boski zamiar powierzenia kobiecie specyficznego udziału w dziele odkupienia uświadamia fakt, że proroctwo Symeona skierowane jest tylko do Maryi, choć również Józef uczestniczy w obrzędzie ofiarnym.

4. Końcowy epizod ofiarowania Jezusa w świątyni wydaje się potwierdzać znaczenie i wartość obecności kobiety w ekonomii zbawienia. Zakończeniem tych szczególnych wydarzeń, w których Stary Testament niejako łączy się z Nowym, jest spotkanie z kobietą, Anną.

Podobnie jak Symeon, kobieta ta nie odgrywa ważnej roli społecznej w narodzie wybranym, ale jej życie wydaje się posiadać wielką wartość w oczach Bożych. Św. Łukasz nazywa ją "prorokinią", prawdopodobnie dlatego, iż wielu zasięgało u niej rady ze względu na jej dar rozeznawania oraz ze względu na jej świątobliwe życie, jakie prowadziła pod natchnieniem Ducha Pańskiego.

Anna jest w podeszłym wieku, ma osiemdziesiąt cztery lata, i jest wdową od wielu lat. Całkowicie oddana Panu, nie rozstawała się ze świątynią, służąc Bogu w postach i modlitwach dniem i nocą (Łk 2,37). Reprezentuje ona tych wszystkich, którzy głęboko przeżywali oczekiwanie na Mesjasza i teraz potrafią w radosnym uniesieniu przyjąć spełnienie się obietnicy. Ewangelista podaje, że przyszedłszy w tej właśnie chwili, sławiła Boga (Łk 2,38). Ponieważ przebywała zwykle w świątyni, z większym prawdopodobieństwem niż Symeon mogła spotkać Jezusa u schyłku swego życia poświęconego Panu i ubogaconego słuchaniem Słowa oraz modlitwą.

U początków dzieła odkupienia postać prorokini Anny symbolizuje wszystkie kobiety, które dzięki świętości życia i modlitewnemu oczekiwaniu gotowe są do przyjęcia Chrystusa i do wysławiania Boga każdego dnia za wszystkie wspaniale dzieła, jakich dokonuje jego odwieczne miłosierdzie.

5. Wybrani przez Boga na spotkanie z Dziecięciem, Symeon i Anna głęboko przeżywają ten dar, podzielają radość Maryi i Józefa z obecności Jezusa i promieniują tą radością w swym środowisku. Zwłaszcza Anna wykazuje wspaniałą gorliwość w opowiadaniu o Jezusie, dając w ten sposób świadectwo swej prostej i szczerej wiary. Wiary, która przygotowuje innych do przyjęcia Mesjasza w swym życiu.

Słowa Łukasza: mówiła o Nim wszystkim, którzy oczekiwali wyzwolenia Jerozolimy (Łk 2,38) są jakby potwierdzeniem uznania w niej symbolu kobiet, które poświęcając się szerzeniu Ewangelii, budzą i ożywiają nadzieję zbawienia.

Do POLAKÓW JAN PAWEŁ II POWIEDZIAŁ: