Krótki słownik katolickiKościół katolicki (łac. catholica Ecclesia)- atholicus znaczy po łacinie powszechny. Przymiotnik "powszechny" używany jest w powyższym sformułowaniu w znaczeniu niezmienny, głoszący jedną i tę samą naukę bez względu na czasy i miejsca, wyższy ponad pojedyncze, narodowe religie. Kościół katolicki obejmuje swoim wpływem wszystkich ludzi bez względu na status społeczny, wykształcenie, miejsce i rolę w społeczności Kościoła.Głowa Kościoła- nazwa przysługująca Jezusowi Chrystusowi jako wcielonemu Synowi Bożemu, jako Odkupicielowi. Nazwa ta stosowana jest także do papieża na oznaczenie jego znaczenia w Kościele; papież pełni rolę trwałego i widzialnego źródła i fundamentu jedności Kościoła.
Nieomylność Kościoła i papieża- Kościół katolicki i papież jako głowa tego Kościoła jest nieomylny - to znaczy nie może sam się omylić ani też mylić nikogo w sprawach wiary i obyczajów. Nieomylny z natury jest tylko Bóg, ale może udzielać szczególnej łaski (chronienia przed błędami) tym, którzy nauczają ludzi w Jego imieniu. Z nieomylności Kościoła nie wynika, by w jego łonie nie mogły powstać błędy. Ale błędy te nie mogą nigdy zarazić całego Kościoła i prędko winny być potępiane. Sobór - (łac. concilium) - prawnie zwołane zgromadzenie biskupów w celu naradzenia się i postanowienia o sprawach Kościoła. Zwołanie przez papieża zgromadzenia biskupów całego świata - to sobór powszechny, czyli ekumeniczny. W ramach prowincji zwoływane są przez metropolitę sobory a właściwie synody prowincjonalne. Natomiast biskup może zwołać duchowieństwo swojej diecezji na synod diecezjalny.Na soborze powszechnym zasiadać mogą oprócz biskupów wezwani generałowie zakonów, prałaci, uczeni teologowie z prawem głosu doradczego. Orzeczenia soborów powszechnych, jako najwyższych trybunałów duchownych, obowiązujące są dla całego Kościoła. Pierwszy sobór powszechny został zwołany w Nicei w 325 r. w celu rozstrzygnięcia sporów ariańskich. Spory te miał zakończyć drugi z kolei - sobór Konstantynopolitański w 381 r. W XVI w. w latach 1545-1563 obradował dziewiętnasty sobór powszechny -Sobór Trydencki, który odrzucił naukę protestancką i przygotował reformę Kościoła katolickiego. Ostatni z soborów - Sobór Watykański II został zwołany w 1962 r. Ekumenizm- poglądy i postawy wyrażające dążenie do zjednoczenia chrześcijan wszystkich wyznań w jednym Kościele Chrystusowym, przy zachowaniu pluralizmu teologicznego i wyznaniowego.Terminem tym najczęściej określa się zjednoczeniową działalność podjętą pod koniec XIX i w początkach XX wieku przez niektóre Kościoły anglikańskie i protestanckie. Dołączyli się do nich przedstawiciele niektórych wspólnot chrześcijaństwa wschodniego, a w połowie XX wieku również Kościół katolicki. Absolut(łac. absolutus - bezwarunkowy, nieograniczony) - to, co pod żadnym względem nie jest ani uwarunkowane, ani ograniczone. W filozofii absolut to byt doskonały, pierwotny, niezależny, bezwzględny, posiadający rację swojego istnienia w sobie, pełnia bytu. Termin ten wprowadził do filizofii Plotyn (III w. po Ch.) na oznaczenie bytu, z którego emanują wszystkie inne byty.Istnieją kierunki filozoficzne, w których najwyższa zasada filozoficzna (absolut) utożsamia się przedmiotowo z osobowym Bogiem religii (np. w tomizmie). Mistycyzm, mistyka- (gr. mystikos - tajemny) - nauka, poznanie rzeczy tajemnych dostępne tylko nielicznym wybrańcom. Nurty mistyczne istniały i istnieją współcześnie w wielu religiach czy systemach filozoficzno-religijnych. Dotarcie do poznania mistycznego może nastąpić za sprawą geniuszu, wyższości umysłu, wytrwałej pracy i ćwiczeń, wtajemniczenie może nastąpić również na drodze zgłębiania wiedzy tajemnej i przechodzenia przez kolejne stopnie wtajemniczeń. Doznanie mistyczne może nastąpić za sprawą iluminacji, zachwycenia w sposób niezrozumiały dla innych ludzi. Mistycyzm znany był w starożytnej Grecji w tzw. kultach misteryjnych, wprowadzony został do filizofii platońskiej przez Ploty na. Jednak ojczyzną mistycyzmu jest Wschód, skąd wiele kultów misteryjnych zostało przyjętych przez Grecję i Rzym.W chrześcijaństwie również miały miejsce objawienia mistyczne, w znaczeniu przeżycia bezpośredniego kontaktu z Bogiem. W wiekach średnich wielu teologów i ascetów oddawało się mistyce pozostając zwykle w ramach ortodoksji nauki Kościoła. Wśród mistyków wyróżnić można św. Katarzynę ze Sieny, Jana Taulera, Henryka Suzo, Tomasza a Kempis, św. Jana od Krzyża, Sw. Teresę z Avila. W późniejszych okresach (XVI-XVIII w.) pojawiali się mistycy nie zawsze pozostający w zgodzie z doktryną Kościoła: Paracelsus, Jakób Boehme, Swedenborg, Saint-Martin. Ćwiczenia duchowne- praktyki religijne mające na celu wewnętrzne udoskonalenie człowieka i jego zjednoczenie z Bogiem. W życiu monastycznym nazwą tą oznaczano chrześcijańską pobożność prowadzącą do kontemplacji Boga: rozmyślania, czytania duchowne, praktyki religijne np. nabożeństwo do Najświętszej Maryi Panny.Również ludziom świeckim zaleca Kościół (m.in. Sobór Watykański II) prowadzenie ćwiczeń duchownych: rozmyślanie, rachunek sumienia, rekolekcje, nawiedzanie Najświętszego Sakramentu, nabożeństwo do Matki Bożej (różaniec). Akt strzelisty- krótkotrwałe, intensywne wybieganie myślą ku Bogu, Chrystusowi, Najświętszej Maryi Pannie i świętym w celu nawiązania z nimi duchowego kontaktu; forma modlitwy. Nazwa "akt strzelisty" (łac. iaculatoria) wywodzi się od św. Augustyna, który modlitwy pustelników z Tebaidy (Górny Egipt) określił tym terminem. Akty strzeliste nie muszą być ujęte w stałe formuły, mogą nimi być wewnętrzne zwroty np. "dziękuję Ci, Panie", "przebacz mi, Boże", wezwanie świętych, lub słowa Pisma św.Gaudę Mater Polonia(Raduj się Matko Polsko) - hymn śpiewany w Polsce podczas różnych uroczystości, najczęściej podczas uroczystości akademickich. Jest to najstarszy hymn o św. Stanisławie Biskupie i Męczenniku, ułożony w XII w. przez dominikanina Wincentego z Kielc. Pierwotnie hymn przeznaczony był na święto Przeniesienia Relikwii Stanisława (27 IX), wszedł następnie do liturgii godzin jego uroczystości (8 V). Pieśń zachęca Polskę do radości z powodu duchowego bogactwa Świętego, przypomina jego walki stoczone z królem Bolesławem Śmiałym, a także cuda uczynione za sprawą Świętego. Hymn kończy się wezwaniem do głoszenia chwały Trójcy Świętej.Niepokalane Poczęcie- dogmat niepokalanego poczęcia Maryi Panny stwierdza, że została ona poczęta w łonie swojej matki Anny bez zmazy grzechu pierworodnego; w konsekwencji została ustrzeżona od grzechu. Dosyć często (żeby nie powiedzieć nagminnie) powtarzany jest błąd rozumienia pod określeniem "niepokalane poczęcie" cudownego, bo bez utraty dziewictwa, porodzenia przez Najświętszą Maryję Pannę Jezusa Chrystusa.Dogmat Niepokalanego Poczęcia został uroczyście, wobec zgromadzonych arcybiskupów i biskupów, ogłoszony dekretem papieskim Piusa IX 8 grudnia 1854 r. Sakrament(od łac. sacer - święty albo poświęcony) - ustanowiony przez Jezusa Chrystusa widzialny znak, który wyraża i powoduje uświęcenie wewnętrzne.Pojęcie sakramentu długo nie było określone, stąd przez długi czas nie była ustalona dokładna liczba sakramentów. Liczbę siedmiu sakramentów spotyka się po raz pierwszy w końcu XI w. Wreszcie II Sobór Lyoński (1274 r.) ogłosił liczbę siedmiu sakramentów: chrzest, bierzmowanie, Najświętszy Sakrament, pokuta, namaszczenie chorych, kapłaństwo, małżeństwo. Sakramentalia- widzialne znaki ustanowione przez Kościół, mające podobieństwo do sakramentów przez to, że są święte, widzialne i służą uświęcaniu ludzi. Sakramentaliami są: pokropienie wodą święconą ludzi lub przedmiotów, błogosławienie pokarmów, spowiedź powszechna odmawiana na początku Mszy świętej albo przed Komunią świętą, jałmużna, modlitwa. Sakramentaliami są pewne przedmioty poświęcone, pewne modlitwy, obrzędy lub ceremonie, które gładzą grzechy powszednie i sprowadzają łaskę.Dewocjonalia(łac. devovere - poświęcać, przeznaczyć na ofiarę) - miniaturowe przedstawienia lub wyobrażenia osób świętych lub tajemnic wiary chrześcijańskiej a także przedmioty używane przy spełnianiu praktyk religijnych. Przedmioty te przez błogosławieństwo lub poświęcenie stają się sakramentaliami i zaliczane są do przedmiotów kultu.Geneza dewocjonaliów sięga połowy II w. i wiąże się ze zwyczajem otaczania czcią pamiątek po świętych (np. kawałki materiału potarte o relikwie lub przedmioty należące do świętych), a także pamiątek z miejsc świętych w związku z zainicjowanym w IV w. ruchem pielgrzymkowym. Chrześcijanie sezonowi- termin stosowany w badaniach nad religijnością, kategoria statystyczna określająca ochrzczonych, którzy ograniczają się do spełniania religijnych praktyk jednorazowych (chrzest, I komunia, ślub kościelny, pogrzeb katolicki). Termin ten wprowadził do socjologii G. Le Bras dla odróżnienia od chrześcijan spełniających obowiązkowe praktyki religijne oraz chrześcijan gorliwych.Kategoria chrześcijan sezonowych obejmuje grupę wierzących o nikłej wiedzy religijnej, kwestionujących prawdy wiary lub interpretujących je według własnego uznania oraz nastawionych negatywnie do obowiązków religijnych (niedzielnej Mszy świętej, komunii wielkanocnej). Do tej grupy zalicza się również niewierzących, którzy spełniają religijne praktyki jednorazowe wyłącznie ze względu na opinię społeczną lub dla podtrzymania tradycji uważając religię za element składowy kultury. Między tymi krańcowymi grupami istnieją liczne odcienie chrześcijan konformistów. Do chrześcijan sezonowych zalicza się wierzących lecz nie praktykujących, którzy swoją religijność ograniczają do uznania istnienia Boga i ogólnej sympatii do religii nie znając prawd wiary i nie spełniając praktyk religijnych. Herezja(gr. hajresis) - etymologicznie oznacza branie, czynność zaborczą. W znaczeniu przenośnym oznacza wybór, przekładanie czegoś nad coś, skłonność, przyznawanie pierwszeństwa pewnej doktrynie, opinii, stronnictwu. Żydowski historyk z I w. Józef Flawiusz wprowadził nowe znaczenie tego wyrazu na oznaczenie sekty religijnej, be/ negatywnych znaczeń wartościujących. Stąd faryzeusze, saduceusze i esseńczycy, trzy stronnictwa żydowskie, zwane są przez niego herezjami a ich wyznawcy heretykami.W Nowym Testamencie używane jest słowo "herezja" w znaczeniu stronnictwa religijnego, ale z negatywnym odcieniem znaczeniowym. Zwykle słowo to używane jest na oznaczenie błędu dobrowolnego i upartego przeciw dogmatom wiary katolickiej. Ponieważ dogmaty chrześcijańskie są orzeczone przez Kościół z natchnienia Ducha Świętego, nikt nie ma prawa nic dodawać do tych dogmatów, nic z nich ujmować lub samowolnie interpretować ich znaczenia. Heretyk może być jawny - kiedy oznajmia innym ludziom słowami lub czynami swoje błędne mniemania, może też być wewnętrznie przywiązany do swego błędu. Herezja może być formalna - kiedy ma miejsce rozmyślna i uparta obrona zasad wiary przeciwnych nauce Kościoła, lub materialna - mimowolna, pochodząca z nieświadomości i nie odrzucająca nauki Kościoła. Należy odróżniać herezję od apostazji i niewiary: Kto należąc uprzednio do Kościoła nie uznaje dogmatów lub zaprze się miana chrześcijanina jest apostatą. Natomiast człowiek nie należący do Kościoła i odrzucający jego prawdy wiary jest niewiernym. Miesięcznik "Być Sobą"
|
św. Jan Klimak
Modlitwa do św. Jana Klimaka
Pojednajcie sie z Bogiem
Za lub przeciw
Czy powinnyśmy dziękować Bogu tylko ze względu na fakt, że taka modlitwa nam pomaga?
Czy można Bogu dziękować za to, co jest dla nas trudne?
Tajemnica Szczęścia
Godzina Łaski
Modlitwy do św. Rity
Litania do św. Józefa
Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi
Modlitwa o Cud| [ Strona główna ] |
|
Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty | Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt
© 2001-2023 Pomoc Duchowa |