Gruzińskie kwiatki św. Franciszka

W połowie VI w., po Soborze Chalcedońskim (45l r.) dotarł do Gruzji monofizytyzm głoszący, że Chrystus ma jedną naturę. Przynieśli go z Syrii uciekinierzy, często mnisi, przed szerzącymi się tam walkami religijnymi. Jedną z nich była właśnie Gruzja. Ich obecność sprawiła, że Gruzini wraz z Ormianami przyjęli monofizytyzm na synodzie w Dwin w 506 r.

Uchodźcy z Syrii przynieśli z sobą nie tylko monofizytyzm, ale i coś dużo ważniejszego - ideały życia monastycznego i pustelniczego. Dzięki nim rozwinęło się w Gruzji życie zakonne. Przywozili oni również ze sobą książki, niejednokrotnie całe księgozbiory. Tradycja gruzińska stworzyła legendę o dwunastu [lub trzynastu] mnichach syryjskich, nowych ewangelizatorach Gruzji. Mnisi ci mieli przybyć w wiekach V i VI, i wkrótce po ich śmierci, życie ich otoczyły barwne legendy, które w wieku X spisał katolikos (przełożony Kościoła Gruzińskiego) Arseniusz w swoich Żywotach mnichów syryjskich. Ich siła oddziaływania była, wydaje się, znaczna. Swoim życiem pełnym umartwień byli świadkami Ewangelii.

Oto jak charakteryzuje ich działalność świetny znawca Gruzji, D. M. Lang w wydanej po polsku książce "Starożytna Gruzja": "Chociaż ojcowie Syryjscy byli pustelnikami, nie sprawiali wrażenia mizantropów. Święty Jese z Cilkani, na przykład, zaskarbił sobie wdzięczność parafian tym, że zmienił bieg rzeki Ksani tak, by płynęła przez ich miasto. Kilku innych ojców wyróżniało się miłością do zwierząt. Joannę Zedazneli zaprzyjaźnił się z niedźwiedziami, które żyły w pobliżu jego pustelni, a święty Szio oswojonego wilka zrobił przewodnikiem osłów znoszących żywność do jego położonej na odludziu groty. Święty Daniel z Garesdży i jego uczeń Lucjan karmili się w swojej pustynnej siedzibie w Zewnętrznej Kachetii mlekiem i serem z trzech oswojonych saren. W piwnicy ich pieczary mieścił się straszny smok: ślepia miał przekrwawione, róg rńu wyrastał z czoła, a szyję porastała długa grzywa. Wreszcie Bóg zesłał piorun, który spalił bestie na popiół. Święty Dawid - i to jeszcze jedna cecha typowo gruzińska - gorąco zaprotestował przeciw temu gwałtowi zadanemu przez niebiosa jednemu z jego podopiecznych i dopiero anioł zesłany specjalnie przez Wszechmogącego musiał go złagodzić".

Te sympatyczne cechy dochodzą do głosu także w Żywocie świętego Grzegorza z Chandzty, napisanym przez Giorgiu Merczule w roku 951, gdzie można przeczytać o biskupie Zachariaszu, któremu dawał się we znaki kos z uporem wydziobujący dojrzałe winogrona. Zachariasz robi znak krzyża nad ptakiem, który natychmiast pada martwy; ale biskup żałuje swego okrucieństwa, jeszcze raz robi znak krzyża, a kos żywy odlatuje do swego gniazda. Dla bystrego czytelnika Żywoty te są kopalnią wiadomości o życiu codziennym średniowiecznej Gruzji. Niekiedy trzeba czytać pomiędzy wierszami, jak w Żywocie świętego Serapiona z Żarzmy. gdzie antychłoposkie wypowiedzi mnicha-autora są świadectwem niezadowolenia biednych rolników wywołanego bogactwem klasztorów, które "zmonopolizowały najlepszą ziemię i wolały zapomnieć o swoim ubóstwie" (s. 128).

Te legendy mówią czasami więcej jak uczone historie, podobnie jak o duchu franciszkańskim więcej mówią Kwiatki, św. Franciszka, niż uczone rozprawy o ascezie franciszkańskiej. Pokazują one również, jak wielką rolę ogrywał w średniowiecznej Gruzji mnich-asceta czy w ogóle klasztor. Uzupełnieniem ich mogą być wspaniałe klasztory gruzińskie - ich architektura i wystrój - które powstawały w Gruzji jak grzyby po deszczu, a swoją architekturą, malarstwem i rzeźbą - nie mówiąc o ich cudownym położeniu - budzą do dziś podziw i zachwyt tym bardziej, że wiele spośród nich ostatnio odnowiono lub odrestaurowano.

W Gruzji, podobnie jak w wielu innych krajach, klasztory odegrały decydującą rolę w chrystianizacji kraju.

ks. Marek Starowieyski Pismo Katolickie Pielgrzym nr 22/99 Wasze komentarze: Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy. Autor Treść Nowości Nowenna przed uroczystością Niepokalanego Poczęcia NMP - dzień 5 św. Franciszek Ksawery Modlitwa do św. Franciszka Ksawerego Litania do św. Franciszka Ksawerego Apostoł Indii i patron misji zagranicznych Co mogę zrobić, żeby stwierdzić nieważność mojego małżeństwa? Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2024 Poprzednia [ Powrót ] Następna