Klemens XIV

22 września 1774 – W Rzymie zmarł Klemens XIV (Giovanni Lorenzo Ganganelli), franciszkanin konwentualny, kardynał od 1759, papież od 19 maja 1769.

Urodził się 31 października 1705 w Sant' Arcangelo di Romagna k. Rimini. Od 1717 uczył się w kolegiach jezuickich i pijarskim w Urbino, a w 1723 wstąpił do zakonu franciszkanów konwentualnych w Mondaino (imię zakonne Wawrzyniec) i w 1724 przyjął święcenia kapłańskie. Po ukończeniu studiów teologicznych w Kolegium św. Bonawentury w Rzymie i uzyskaniu w 1731 doktoratu, uczył teologii w kolegiach franciszkańskich w Ascoli, Bolonii i Mediolanie.

Od 1740 pełnił funkcję rektora Kolegium św. Bonawentury w Rzymie, a od 1741 definitora generalnego. W 1746 został powołany przez pap. Benedykta XIV na pierwszego konsultora Świętego Oficjum. Od 1747 był prokuratorem misji w nowo utworzonej kurii generalnej braci mniejszych konwentualnych; został usunięty z tego urzędu z powodu opowiedzenia się za dworami burbońskimi w ich sporze z papieżem w sprawie jezuitów. Dwukrotnie nie przyjął wyboru na generała zakonu (1753 i 1759). W 1759 otrzymał kardynalat od pap. Klemensa XIII.

Klemens został wybrany na papieża pod naciskiem burbońskiej koalicji antyjezuickiej (wraz z Austrią) i jeszcze przed wyborem oświadczył, że tylko papież może rozwiązać zakon jezuitów. Nawiązał stosunki dyplomatyczne z państwami burbońskimi (przerwane za pap. Klemensa XIII), głównie z Portugalią, za cenę wysłania ugodowego nuncjusza (Innocenza Contiego, zm. 1785), mianowania Paula (Carvalha) Pombala (brata premiera) kardynałem i zatwierdzenia jego 8 nominacji biskupich oraz obsadzenia erygowanych w 1770 diecezji: Beja, Braganca-Miranda, Pinhel. Dzięki temu odzyskał posiadłości utracone za Klemensa XIII – od Francji Awinion i Venaissin, od Neapolu – Benewent i Pontecorvo. Papiestwo utraciło tereny misyjne, na których pracowali jezuici.

Klemens chciał zachować zakon jezuitów, jednak pod groźbą rozwiązania wszystkich zakonów w Hiszpanii i schizmy państw burbońskich, wydał 20 lipca 1773 (mimo sprzeciwu Kurii Rzymskiej) brewe "Dominus ac Redemptor", rozwiązujące zakon w drodze administracyjnej na całym świecie (nie podporządkowały się temu jedynie Prusy i Rosja). Rozwiązanie zakonu przyniosło wielką szkodę szkołom i uniwersytetom Europy. Najostrzej w europie zareagowało Państwo kościelne, gdzie uwięziono generała zakonu i kierownictwo kurii zakonnej.

W latach 1770-71 potępił opata Jeana Martina de Prades (zm. 1782) za wydanie skróconej wersji książki C. Fleury'ego "Histoire ecclésiastique", J. de La Mettriego "Oeuvres philosophiques" (I, 1751, II, 1753) i kilku utworów Voltaire'a. Pod wpływem nuncjusza papieskiego w Warszawie A.M. Duriniego wydał brewe niekorzystne dla polskich pijarów, a w 1771 – brewe "Sacrorum minorum familiam", które nie zapobiegło jednak ingerencjom władz francuskich w wewnętrzne sprawy franciszkanów. W latach 1771-73 założył Muzeum Watykańskie (zwane później Pio Clementinum). W 1771 powrócił do jedności z patriarchą Kościoła nestoriańskiego z Kurdystanu (z Markiem Simonem). Zgodnie z życzeniem ces. Marii Teresy, bullą "Eximia regalium" z 19 września 1771 Klemens utworzył unicką diecezję w Mukaczewie dla Zakarpacia i wschodnich terenów Słowacji. Papież wspierał artystów, a 14-letniego Wolfganga Amadeusza Mozarta odznaczył Orderem Złotej Ostrogi.

Starał się zapobiec rozbiorowi Polski i przejściu jej terenów i ludności pod rządy protestanckich oraz prawosławnych władców i w tym celu przedsięwziął akcję dyplomatyczną (przez nuncjuszy apostolskich) w latach 1771-73 w Paryżu, Wiedniu i Madrycie.

Klemens jest autorem "Diatriba theologica" (1743); jego bulle i listy wydali głównie C. Frediani ("Lettere, bolle e discorsi di Fra Lorenzo Ganganelli", 1845) i A. Theiner ("Clementis XIV [...] epistolae et brevia selectiora", I-II, 1852).

Zmarł w Rzymie, a pochowano go w kościele Świętych Apostołów.

Wasze komentarze:

Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy.

Autor Treść

Nowości Tajemnice Bolesne Różańca Świętego 7 października - Wspomnienie Najświętszej Maryi Panny Różańcowej Modlitwa na wspomnienie Najświętszej Maryi Panny Różańcowej Modlitwa do Matki Bożej Różańcowej Litania do Matki Bozej Rozancowej Moc modlitwy różańcowej

Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2023

Poprzednia

[ Powrót ]

Następna