Rozważania Miłość Modlitwy Czytelnia Źródełko Pomoc Duchowa Relaks Download Cuda Opowiadania Perełki

Ania z Anina

Jakiś czas temu pisałem na tych lamach o paronimach, czyli wyrazach o podobnej formie (brzmieniowej i/lub graficznej), lecz odmiennym znaczeniu. W niektórych źródłach do tej charakterystyki dodaje się jeszcze informację, że słowa takie mają różne pochodzenie i nie mają wspólnych elementów znaczeniowych. Taki opis nie obejmuje jednak stosunkowo dużej liczby wyrazów pochodnych o wspólnej podstawie, np. platoński iplatoniczny, należy więc paronimy rozumieć szerzej.

Wyrazy podobnie brzmiące niekiedy są w tekstach zestawiane świadomie, w celu osiągnięcia specyficznego efektu stylistycznego, czasem o charakterze komicznym. Taki zabieg w tradycyjnych stylistykach nosi nazwę paro-nomazji. Jest to zjawisko bardzo stare, notowane są jeszcze starożytne maksymy oparte na takiej grze językowej, np.: amantes amentes (czyli: 'zakochani są szaleni') czy dum spiro, spero (czyli: 'dopóki oddycham, mam nadzieję'; w jednej ze starszych polskich wersji: póki żywota, poty nadziei). Znacznie bardziej znane i wciąż używane jest powiedzenie pochodzące z języka angielskiego: last but not kast (czyli: 'ostatni w kolejności, ale nie najmniej ważny') czy popularne przed kilkunastu laty w Polsce: skóra, fura i komora. Na podobnej zasadzie skonstruowane są niektóre teksty służące do ćwiczeń dykcyjnych, np.: W czasie suszy szosa sucha, suchą szosą szedł Sasza czy Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego.

Paronomazje często są wykorzystywane w tekstach kreatywnych: artystycznych czy reklamowych. Tych drugich ze względu na ryzyko posądzenia o kryptoreklamę przywoływać nie będę, z tych pierwszych przypomnę dwa. Pierwszy to fragment wiersza Juliana Tuwima "Lament aniński": Ma przyjechać do mnie Ania do Anina, / Ania z Manią, więc nie minie parę dni, a I Mania z Anią nie ominą mnie tu i na I Imieniny me przyjadą do Anina, IA gdzie Mania z Anią, tam i Nina, / A przy Ninie - mama Niny -i Manina I (Tj. mama Mani, bardzo miła pani, 11 mamina mama, czyli babka Mani). Drugim niech będzie pytanie Starszego Pana A z wieczoru "Niespodziewany koniec lata" niezapomnianego "Kabaretu Starszych Panów": Czy nie uchodzić uchodzi uchodźcom?

W tekstach użytkowych wyrazy o podobnej formie, ale różnych znaczeniach często sprawiają problemy językowe. Niejednokrotnie osoba budująca jakąś wypowiedź zamiast właściwego w danym kontekście wyrazu używa słowa o podobnym brzmieniu. O pomyłkę szczególnie łatwo wtedy, gdy paronimy mają wspólne pochodzenie i wiążą się ze sobą znaczeniowo. Ale o takich parach wyrazów napiszę innym razem.

 
[ Strona główna ]

Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty |

Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt

© 2001-2024 Pomoc Duchowa
Portal tworzony w Diecezji Warszawsko-Praskiej