Efektowny chorał i efektywny churałJednym z częstych błędów leksykalnych, a więc dotyczących słownictwa, jest mylenie wyrazów, które wprawdzie są do siebie podobne formalnie (brzmieniowo i/lub graficznie), ale mają radykalnie odmienne znaczenia - czyli tzw. paronimów. Niektóre z nich różnią się dość wyraźnie, np. dryblas i drybler, dywiz i dewiza czy panteizm ipaneteizm. Inne z kolei różni tylko jedna litera lub głoska, np. ewakuacja i ewaluacja, grand i grant czy pontyfikat i pontyfikat. Jeszcze inne mają ten sam skład, ale różny układ głosek lub liter, np.fleczer i felczer czy pipeta i pepita.Rzecz jasna, o błąd jest tym łatwiej, im bardziej podobne do siebie są takie wyrazy, jednak i w przypadku par o na pozór wyrazistych różnicach niejednokrotnie zdarzają się pomyłki. Wynikają one bądź to z pośpiechu i niestaranności, bądź też, niestety, po prostu z nieznajomości właściwego znaczenia. Często związane są ponadto z tym, że wśród paronimów wiele jest wyrazów zapożyczonych, które nie są powszechnie znane. Warto w związku z tym przywołać kilka przykładów. Ile to już razy w mediach słyszeliśmy o konieczności adoptowania się do nowych warunków, czy też o tym, że trzeba *adoptować jakiś budynek na cele mieszkalne. Tymczasem czasownik adoptować znaczy tyle, co 'prawnie uznać cudze dziecko za własne', w przywołanych kontekstach powinny się więc znaleźć wyrazy adaptowanie i adaptować. W wypowiedziach polityków i urzędników często można spotkać niewłaściwie stosowane, wymiennie używane wyrazy status ('stan prawny, pozycja społeczna') i statut ('zbiór przepisów'). Studenci filologii niejednokrotnie mylą słowa konsonant ('spółgłoska') i konsonans ('harmonijne współbrzmienie lub następstwo dźwięków'). Wśród kandydatów na studia humanistyczne powszechnym błędem jest mylenie rzeczowników konwersatorium ('forma zajęć akademickich, w których dominuje dyskusja') i konsewatorium ('wyższa szkoła muzyczna'). W pracach szkolnych spotkać można błędy zabawniejsze, np. mylenie wyrazów ceber i cerber, karawan i karawana, liberalizm i libertynizm, monotonia i monogamia,prymus iprymas, ulubienica i oblubienica, spirytyzm i spirytualizm itp. Jak widać, każdy użytkownik języka musi bardzo uważać, by nie dać się zwieść tzw. "fałszywym przyjaciołom", jak niekiedy nazywa się paronimy i nie pomylić np. efektownego chorału z efektywnym churałem. dr Tomasz Korpysz Autor jest językoznawcą, pracownikiem UKSW i UW
Tekst pochodzi z Tygodnika
|
[ Strona główna ] |
Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty | Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt
© 2001-2024 Pomoc Duchowa |