Ks. Stanisław Kostka Gładysz

Po ukończeniu - w roku 1886 - nauki w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu zapisał się na medycynę w Wurzburgu w Niemczech. Wkrótce jednak porzucił studia, by poświęcić się teologii. Studiował na uniwersytetach w Monasterze i we Wrocławiu. Święcenia kapłańskie przyjął 10 sierpnia 1890 r. Gnieźnie, po czym pracował jako wikariusz, kolejno w Dolsku, Wieleniu, Potulicach, Kościanie i w Poznaniu w parafii św. Marcina - od 1893 r. i jako mansjonarz w parafii farnej - 1894 r. Dzięki pracowitości i zdolnościom zaskarbił sobie uznanie abpa Floriana Stablewskiego, który powołał go na odpowiedzialne stanowisko rządcy parafii w Krobi (1896 r.), będącej letnią rezydencją arcybiskupią. Tu pozostał do roku 1900, kiedy został proboszczem w Komornikach pod Poznaniem (po prob. Stanisławie Terczewskim). Pracował na tej placówce do śmierci. Od roku 1925 był też dziekanem dekanatu stęszewskiego.

Obok licznych zajęć duszpasterskich ks. Gładysz wiele czasu poświęcał szeroko pojętej pracy społecznej. W czasach zaborów za najważniejsze uważał umacnianie polskiego stanu posiadania na wsi i troszczył się o kształtowanie świadomości narodowej. Urzeczywistniał te idee na swoim terenie poprzez organizowanie parafian w bractwach kościelnych i stowarzyszeniach świeckich i osobistym udziale w polskich instytucjach gospodarczych. Podczas pracy duszpasterskiej w Poznaniu zajmował się aktywnie Katolickim Towarzystwem Robotników Polskich (KTRP), pomagając patronowi ks. Antoniemu Stychlowi m.in. w organizowaniu imprez i zebrań. W Komornikach sam był patronem KTRP, liczącego w 1913 r. 175 osób. Od 1896 był członkiem polskiego Komitetu Wyborczego miasta Poznania, a w latach 1908-1912 prezesem takiego Komitetu na powiat poznański zachodni. W akcjach wyborczych do niemieckich izb ustawodawczych organizował w powiecie wiece, w przemówieniach zaś nawoływał do głosowania na listę polską.

Uczestniczył też w organizowaniu wieców w obronie polskości (jak np. w 1908 r., w Poznaniu przeciwko pruskim ustawom wyjątkowym). Działał również w innych organizacjach tamtego czasu, jak "Straż", Towarzystwo Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego powiatu Poznań-Zachód, Towarzystwo Opieki nad Zaniedbanymi Dziećmi, Bractwo Kwestarskie, a w czasie pracy w Poznaniu kierował Towarzystwem Przemysłowym na Łazarzu. W Komornikach opiekował się kółkiem rolniczym parafialnym i zbudował tam salkę zebrań dla stowarzyszeń. Na szczególną uwagę zasługuje jego działalność w spółkach gospodarczych. Przez szereg lat udzielał się w Spółce Rolników Parcelacyjnych w Poznaniu, od 1909 r. jako prezes jej rady nadzorczej (spółka ratowała podupadłe folwarki i gospodarstwa przed ich przejęciem w ręce niemieckie; korzystając z możliwości finansowych Spółki, wykupił 500-hektarowy majątek Komorniki po zmarłym właścicielu Niemcu i rozparcelował go między polskich rolników; zapobiegło to przejęciu tych dóbr przez pruską Komisję Kolonizacyjną i osiedleniu tam Niemców). Po przekształceniu się spółki w Bank Kredytowy w Poznaniu ks. Gładysz był również jego prezesem. W 1908 r. należał do współtwórców Spółki "Rolnik" w Poznaniu i przez 20 lat zasiadał w jej władzach (celem takich spółek było zaopatrzenie rolników w towary i zbyt ich produktów z pominięciem handlu obcego). W 1910 r. wraz z działaczem ziemiańskim Leonem Plucińskim ze Swadzimia założył Koło Obywatelskie powiatu zachodnio-poznańskiego, które m. in. pod koniec wojny czyniło przygotowania do powstania i przejęcia władzy przez Polaków. W 1918 r. wszedł w skład Powiatowej Rady Ludowej.

Żywo interesował się młodzieżą, organizując ją w stowarzyszeniach. W 1913 r. założył Towarzystwo Młodzieży Polsko-Katolickiej w Komornikach. W wolnej Polsce mógł ten rodzaj działalności rozwijać bez przeszkód, zakładając Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej (SMP) męskiej w 1919 r. w Fabianowie, w 1927 r. w Jarosławcu i w 1932 r. w Plewiskach. Był im protektorem i przewodnikiem w pracy. Brał też udział w kierowaniu Stowarzyszeniem Młodych Polek w parafii - w Komornikach i Plewiskach, uczestnicząc w ich życiu organizacyjnym.

Chcąc utrzymać lepszy kontakt z parafianami, od listopada 1928 r. założył dwutygodnik "Wiadomości Parafialne parafii Komornickiej". Pisemko wydawał własnym nakładem i był jego redaktorem do marca 1931 r. Jednocześnie, jako dziekan stęszewski, założył w grudniu 1928 r. Podobne czasopismo dla nowo utworzonej parafii w Żabikowie (będąc jego wydawcą do czerwca 1929 r.) W czasie długoletniego duszpasterzowania w Komornikach rozbudował i upiększył kościół parafialny. Był fundatorem stypendium im. abpa F. Stablewskiego dla kleryków Seminarium Zagranicznego. W 1933 r. został minowany kanonikiem honorowym poznańskim. Warto wspomnieć, że był też członkiem diecezjalnej Rady Administracyjnej. Zmarł po krótkiej chorobie 5 września 1934 r., pochowany jest przy kościele w Komornikach.

Wasze komentarze:

Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy.

Autor Treść

Nowości Nowenna przed uroczystością Niepokalanego Poczęcia NMP - dzień 6 św. Barbara Modlitwa do św. Barbary Litania do św. Barbary św. Jan Damasceński Modlitwa do św. Jana Damasceńskiego

Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2024

Poprzednia

[ Powrót ]

Następna