Karol Boromeusz urodził się 3 X 1538 roku na zamku w Arona, położonym malowniczo na zachodnim brzegu Lago Maggiore w Toskanii. Był siostrzeńcem papieża Piusa IV. Ojciec jego wyróżniał się prawością charakteru, głęboką religijnością i miłosierdziem dla ubogich, dzięki czemu zawsze był dla Karola wzorem życia chrześcijańskiego.

     Już jako dziecko Karol przeznaczony został do stanu duchownego - takie były wówczas zwyczaje. Pierwsze nauki pobierał na zamku rodzinnym w Arona, a następnie kształcił się na uniwersytecie w Pavii, kończąc studia w r. 1559 podwójnym doktoratem: z prawa kościelnego i cywilnego. Od wczesnej młodości obdarzony był przez papieża Piusa IV licznymi tytułami i godnościami kościelnymi. W roku 1560 mianowany został kardynałem, czyli księciem Kościoła. Miał wówczas zaledwie 22 lata. W tym samym roku został administratorem archidiecezji mediolańskiej z obowiązkiem pozostawania w Rzymie. W latach następnych papież mianował siostrzeńca kardynałem-protektorem Portugalii, Niderlandów (Belgii i Holandii) oraz katolików szwajcarskich, a także opiekunem wielu zakonów.

     Dochody czerpane z tak licznych urzędów Karol Boromeusz przeznaczał na cele dobroczynne. Sam żył ubogo jak mnich.

     Święcenia kapłańskie przyjął dopiero w roku 1563, gdy miał 25 lat. Wkrótce otrzymał sakrę biskupią, a następnie paliusz metropolity. Z pełną świadomością związał swój los z losem Kościoła, "któremu - jak później pisał - warto poświęcić wszystkie swoje zdolności i siły, wierząc, że jest to najpiękniejszy równocześnie akt służby na rzecz prawdziwego szczęścia ludzkości".

     Jako najbardziej zaufany doradca papieża Piusa IV Karol Boromeusz przyczynił się do owocnego zakończenia Soboru Trydenckiego (1545-1563), jednego z najważniejszych w dziejach Kościoła. Po zakończeniu Soboru Karol przeniósł się do Mediolanu, obejmując bezpośrednie rządy w swej archidiecezji. Czekało go trudne zadanie, gdyż stan archidiecezji mediolańskiej, jak na owe czasy ogromnej, bo składającej się z ośmiuset parafii, był opłakany. Jeden z kronikarzy napisał nawet: "W świątyniach przechowuje się zboże, w klasztorach rozlega sią muzyka taneczna".

     Arcybiskup zajął sią przede wszystkim zmobilizowaniem kapłanów do przemyślenia nowych metod duszpasterskich, instrukcji i kazań, które są świadectwem jego wiary i gorliwości apostolskiej, a dla ówczesnych biskupów były podręcznikiem pomocnym w przeprowadzaniu reformy soborowej. Stąd przylgnęło do niego określenie: "nauczyciel biskupów". Jako pierwszy wypełnił soborowy nakaz zakładania diecezjalnych seminariów duchownych, żądając przy tym od swoich wszystkich księży, aby odpowiednio dużo czasu poświęcali na wszechstronne pogłębianie wiedzy.

     Z równą troskliwością i miłością Karol Boromeusz służył najuboższym i najbardziej potrzebującym. Budował szpitale, fundował przytułki dla kalek i starców, dla bezdomnych i sierot. Stworzył sieć szkół dla dzieci z najniższych klas społecznych. Przeznaczył na to cały swój majątek i wszystkie dochody związane z tytułem arcybiskupa. W czasie epidemii ospy, która pochłonęła ponad 18 tysięcy ofiar, nakazał otworzyć wszystkie spichrze i rozdawać żywność ubogim.

     Wezwał też całe duchowieństwo do niesienia pomocy chorym, a sam dawał przykład odwiedzając szpitale, spełniając posługę duchową, wspomagając finansowo zarażonych i ich rodziny. Sprzedał wówczas wszystkie meble z domu arcybiskupiego, nawet swoje łóżko. Zadowolił się takimi warunkami życia, jakie mieli jego podopieczni w lazaretach. Podczas urządzonej wtedy procesji pokutnej szedł boso ulicami Mediolanu.

     Uwielbiał go prosty lud, mniej władze administracyjne, z którymi miał zatargi, występując w obronie sprawiedliwości, a jeszcze mniej - przeciwnicy wszelkich reform życia religijnego w diecezji. Spośród tych ostatnich wywodził się zamachowiec, który strzeli) do modlącego się arcybiskupa, raniąc go - na szczęście - niezbyt groźnie.

     Karol Boromeusz oddany był bez reszty sprawom powierzonej sobie diecezji. Zrezygnował nawet ze swoich ulubionych rozrywek. Diecezję postawił na takim poziomie, że dotąd należy do najlepiej zorganizowanych.

     Wyróżniał się szczególnym nabożeństwem do Męki Pańskiej, stąd nigdy nie rozstawał się z krzyżem. Kilka razy pielgrzymował do Turynu, gdzie znajduje się bezcenna relikwia - Całun Chrystusa. Wielką miłością obdarzał sanktuaria maryjne i często je odwiedzał.

     Długie godziny, a często noce poświęcał na modlitwę.

     Sterany nadludzką pracą i licznymi praktykami pokutnymi, odszedł po nagrodę do Pana w 46 roku życia - 3 XI 1584 roku.

     Kanonizacji Karola Boromeusza dokonał papież Paweł V w roku 1610, wyznaczając na dzień jego dorocznej pamiątki 4 listopada. Obecnie ciało wielkiego biskupa - w pontyfikalnych szatach - spoczywa w krysztalowej trumnie w krypcie katedry mediolańskiej. Jego rodzinny zamek w Arona zamieniony został na kościół.

     Kult św. Karola Boromeusza dotarł do Polski bardzo wcześnie - kilkanaście lat po jego śmierci - jeszcze przed kanonizacją. Kolebką jego kultu w Polsce są Niepołomice w archidiecezji krakowskiej. Św. Karol patronuje wielu świątyniom w Polsce, np. w Warszawie są aż dwie pod jego wezwaniem. Działa też w Polsce zgromadzenie sióstr boromeuszek, które rozwijają swą działalność szczególnie na Śląsku.

[ Powrót ]