Czy Kościół zakazał czytać Biblię?

Uwaga ta odnosi się na przykład do wzrostu chrystocentryzmu w Kościele i ogólnego zwrotu ku Chrystusowi, do spojrzenia na Kościół w kategoriach Ludu Bożego, do reformy liturgii z przejściem na języki narodowe i Mszą jako ucztą, do odnowy życia zakonnego, do uporządkowania kultu świętych i relikwi. Szczególnie zaś uwidacznia się w zmianie nastawienia do Pisma Świętego.

Jakie było podejście Kościoła do świętych Ksiąg biblijnych przed wystąpieniem Marcina Lutra? Średniowiecze było zasadniczo wierne spuściźnie Ojców Kościoła. Kościół w pełni doceniał wartości duszpasterskie Biblii, a Pismo Święte zajmowało centralne miejsce w badaniach teologicznych, formacji wiernych i duchowości zakonnej.

Średniowieczny teolog Duns Scot (1266-1308) napisał: Nasza teologia traktuje tylko o tym, co jest napisane w Biblii lub o tym, co z Biblii można wyprowadzić (Op. Oxoniense, q 2).

O tym, jak skuteczna była średniowieczna pedagogia biblijna Kościoła, świadczą liczni święci tego okresu, postępujący według wskazówki św. Bernarda z Clairvaux (1090-1153): Błogosławiony jest ten, kto święte Pisma czytając, słowa przemienia w czyny (Tractatus de ordine vitae).

Jednocześnie pojawia się też inna dążność: Kościół zaczyna nakładać ograniczenia na tłumaczenia Pisma Świętego na języki narodowe, a także ogranicza prywatne czytanie i wyjaśnianie Biblii. Dlaczego? Powodów było kilka:

- nadużycia i błędne podejście do Pisma Świętego przez innowierców;
- odpowiedzialność za właściwe rozumienie Pisma Świętego, ciążąca na Kościele.

Ograniczenia te, ogłaszane zwykle przez synody prowincjonalne, miały zawsze zasięg lokalny. Kościół nigdy nie wydał ogólnego zakazu prywatnego czytania i przekładania Pisma Świętego. Kiedy np. w Metz we Francji zaczęły pojawiać się wspólnoty ludzi świeckich, którzy pragnęli czytać i zgłębiać Pismo Święte i dlatego w tym celu przekładali Biblię na język francuski, a potem sami ją sobie wyjaśniali na tajnych zgromadzeniach - odrzucając pomoc kapłanów - ówczesny Papież Innocenty III w liście z 1199 r. nie tyle potępił tych "badaczy Biblii", ile raczej przypomniał, że autentyczne interpretowanie Pisma Świętego należy do kompetencji Urzędu Nauczycielskiego Kościoła, wspieranego światłem Ducha Świętego. Dlatego naganne jest uzurpowanie sobie przez świeckich prawa do przekładania Pisma Świętego na języki narodowe i czytanie, wyjaśnianie i dowolne interpretowanie go na tajnych zgromadzeniach.

Kwestia biblijna w Kościele zatoczyła jednak znacznie szersze kręgi z chwilą reformacji protestanckiej, zapoczątkowanej wystąpieniem Marcina Lutra w Wittenberdze w 1517 r. Marcin Luter ogłosił bowiem poglądy zupełnie różne od dotychczasowych na sprawę Pisma Świętego i jego miejsca w procesie wiary i chrześcijańskiego życia. Oto krótkie streszczenie nauki Marcina Lutra:

1. Dla chrześcijanina najwyższym i jedynym autorytetem jest Pismo Święte. A to oznacza odrzucenie wszystkiego, co dotychczas obok Biblii miato dla wierzących autorytet, a więc: święta Tradycja Kościoła, pouczenia Magisterium Kościoła, autorytet Papieża i biskupów. Sama Biblia jest wystarczająco jasna, aby doprowadzić ludzi do zbawienia i nie potrzebuje żadnych dodatkowych "podpórek".
2. Nie jest zadaniem Kościoła wyjaśniać ludziom to, co czytają w Piśmie Świętym. Zdaniem Lutra sam Duch Święty indywidualnie wyjaśnia człowiekowi Biblię. Dlatego każdy, kto bierze do ręki Pismo Święte i zaczyna je czytać, może liczyć na oświecenie ze strony Ducha Świętego i prawidłowe zrozumienie czytanego tekstu.
3. Wnioski, do których dochodzi wierzący, czytając Pismo Święte, nie mogą podlegać niczyjemu osądowi, ani niczyjej kontroli. Każdy "kontroler" oceniałby przecież pracę Ducha Świętego, a tym samym byłby ponad Nim.
4. Ponieważ w Biblii i tylko w Biblii można znaleźć i usłyszeć glos Boga, każdy wierny musi czytać Pismo Święte: w zgromadzeniu i indywidualnie.
5. Czytanie Pisma Świętego pogłębia wiarę. Ostatecznie bowiem tylko wiara umożliwia zbawienie; wszelkie dobre czyny są dla Boga "przeźroczyste" i nie mają żadnej wartości.

Sprawdź, czy zapamiętałeś...

• Kiedy i dla jakich powodów Kościół zaczął ograniczać wiernym dostęp do Pisma Świętego?
• Czy ograniczenia te miały charakter ogólnokościelny?
• Jakie były główne tezy Marcina Lutra odnośnie Pisma Świętego?

Ks. PIOTR OSTAŃSKI

Wasze komentarze:

Marcin: 15.03.2023, 09:40  prof. biskup Tadeusz Guz zaczął badać oryginały pism Lutra i się wypowiedział na Youtubie o tym "reformatorze". Pismo Święte to jedno, ale jeżeli dodać "indywidualne interpretacje", które są zawsze prawdziwe, to robi się "wesoło". Protestanci mają z 1000 różnych kościołów, a każdy jest nieomylny. Jak się to ma do prawdy?

(1)

Autor Treść

Nowości św. Łucja Modlitwa do św. Łucji Litania do św. Łucji Koronka do św. Łucji Modlitwa do św. Otylii Fenomen kultu św. Szarbela

Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2024

Poprzednia

[ Powrót ]

Następna