Kodeksy biblijneDo czytania Pisma Świętego trzeba być przygotowanymDysponujemy dzisiaj prawie pięcioma tysiącami manuskryptów biblijnych z tekstem Nowego Testamentu. Rekordzistą wśród nich, jeśli chodzi o starożytność, jest przedstawiony poprzednio papirus Rylandsa z fragmentem 18 rozdziału Ewangelii według św. Jana, pochodzący z roku około 130 po Chrystusie.Wszystkie starożytne manuskrypty zawierają większe lub mniejsze fragmenty poszczególnych ksiąg. Ale są wśród nich i takie, które zawierają cały (lub prawie cały) tekst biblijny Starego i Nowego Testamentu. Kodeks WatykańskiZa jeden z najlepszych starożytnych manuskryptów biblijnych uchodzi tzw. Kodeks Watykański, oznaczony przez badaczy literą "B". Nazwa "kodeks" wskazuje, że nie chodzi tu o zwijany rulon, ale o rodzaj "zeszytu", złożonego z kart pergaminowych zszytych rzemykiem.Kodeks Watykański zawierał początkowo cały Stary i Nowy Testament. Niestety, w ciągu stuleci zniszczeniu uległy karty zewnętrzne (te z przodu i te z tyłu), a to znaczy, że Biblia w Kodeksie "B" nie ma początku i zakończenia. Kodeks pochodzi prawdopodobnie z IV wieku (ok. 350 roku po Chrystusie) i na każdej z 734 kart zawiera trzy kolumny niezwykle starannie napisanego tekstu biblijnego (czy wrócą jeszcze kiedyś lekcje kaligrafii do naszych szkół?). Zdaniem uczonych kodeks powstał w Egipcie i zawiera tekst natchniony, jakim Kościół posługiwał się w II wieku po Chrystusie. Kodeks Watykański od XV wieku przechowywany jest w Bibliotece Watykańskiej, stąd jego nazwa. Kodeks AleksandryjskiKodeks ten, oznaczony literą "A", powstał w Egipcie w V wieku i zwie się Aleksandryjskim, ponieważ był własnością patriarchów Aleksandrii w Egipcie. W XVII w. patriarcha Cyryl Lukaris podarował go królowi angielskiemu Karolowi I. Z kolei następca Karola przekazał go do Muzeum Brytyjskiego w Londynie, gdzie jest przechowywany do dzisiaj. Kodeks Aleksandryjski zawiera prawie całą Biblię. W Nowym Testamencie brakuje jedynie Ewangelii według św. Mateusza i fragmentu Ewangelii według św. Jana.Kodeks składa się z 773 kart z dwoma kolumnami tekstu na każdej karcie. Uczeni sądzą, że kodeks przepisywało kilku kopistów, posiada bowiem zróżnicowane pismo, aczkolwiek bardzo staranne. Palimpset EfremaKodeks ten, oznaczony przez badaczy literą "C", przekazuje tekst biblijny w sposób zgoła niecodzienny. Otóż w XII wieku jakiś nieznany kopista przepisywał greckie tłumaczenia syryjskich dzieł znamienitego Ojca i Doktora Kościoła z IV w., św. Efrema Syryjskiego.Kopista nie używał do pisania nowych pergaminów (pewnie ze względu na cenę), ale już zapisanych. Widocznie uważał, że stare, wyblakłe pergaminy są nadal doskonałym materiałem do pisania i nie zaszkodzi być oszczędnym. Może był Szkotem? Kiedy odnaleziono ów kodeks, bez trudu zauważono podwójny tekst: wyrazisty z pismami św. Efrema i jakiś inny, wyblakły pod spodem. Wymazano ten wierzchni i wtedy okazało się, że pod spodem jest... Biblia z V wieku. Kodeks nazwany "palimpsetem", co po grecku oznacza "ponownie wymazany". Kodeks znajduje się w Bibliotece Narodowej w Paryżu. Kodeks BezyNajmłodszy z prezentowanych tutaj kodeksów, tzw. Kodeks Bezy, pochodzi z VI wieku i został spisany najprawdopodobniej w Galii (dzisiejsza Francja). Uczeni nazywają go kodeksem "D".Kodeks Bezy zawiera tekst czterech Ewangelii i Dziejów Apostolskich i jest najstarszym rękopisem, zawierającym tekst natchniony w dwóch językach. Po otwarciu kodeksu na lewej karcie znajduje się kolumna z tekstem greckim, a na prawej - kolumna z tekstem łacińskim. Co ciekawe, tekst grecki bardzo odbiega od wersji znanej z innych kodeksów i robi wrażenie tłumaczenia z... łaciny. Dla uęzonych stanowi to supertwardy orzech do zgryzienia. Kodeks "D" był przechowywany w Lyonie do 1562 roku. Podczas walk religijnych został skradziony i dostał się do ręki Teodora Bezy, przywódcy kalwinów w Genewie. Beza podarował kodeks uniwersytetowi w Cambridge i tam znajduje się on do dzisiaj. Dlatego nazywa się go też Kodeksem Cantabrigensis (kembrydżskim). Wszystkie przedstawione tutaj manuskrypty biblijne to tak zwane kodeksy majuskułowe, ponieważ zostały spisane pismem greckim zawierającym wyłącznie "duże" litery (czyli "majuskułę"). Kodeksy późniejsze, spisywane pismem zbudowanym z liter "dużych" i "małych", noszą nazwę kodeksów minuskułowych. Kodeksy minuskułowe, zasadniczo młodsze od kodeksów majuskułowych, niejeden raz przekazują jednak starożytny tekst biblijny lepiej. Uczeni bibliści godzinami, tygodniami i latami ślęczą nad papirusami, kodeksami i starożytnymi lekcjonarzami. Drobiazgowo porównują teksty ze sobą, analizują podobieństwa i różnice, a wszystko po to, aby zrekonstruować oryginalną, najbardziej pierwotną wersję tekstu biblijnego... Sprawdź, czy zapamiętałeś...
Ks. PIOTR OSTAŃSKI
|
[ Strona główna ] |
Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty | Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt
© 2001-2024 Pomoc Duchowa |