Stara i nowa Era według Cypriana Norwida

Rozpoczynający się Nowy Rok i pierwsze zerwane kartki kalendarza prowokują nas do refleksji nad wartością i przemijalnością czasu oraz historycznym wymiarem naszej ludzkiej egzystencji. Zaczynamy rozumieć, że nie można żyć perspektywą jakiejś jednej tylko chwili. Że chwile układająsię w dni, miesiące, lata, epoki całe.

Takim człowiekiem wrażliwym na wartość czasu był poeta Cyprian Norwid (1821-1883). Znane sąjego poetyckie próby uchwycenia względności czasu doświadczanego przez człowieka:

- "Przeszłość to jest dziś, tylko cokolwiek dalej".

- "Tylko drugo - i trzeciorzędne piękności mają czas przeszły i zaprzeszły".

- "Każdy moment życia jest ciągłą przeszłością i przyszłością, i każde dziś jest ciągle w czora i jutro".

- "Jako rzeźbiarz pracuje w materii, ażeby materią być przestała, tak i w czasie Historia też pracuje człowieczymi ramiony, aby czasem być przestał, aby tenże w wieczność się wypełnił".

Interesujące są też niekonwencjonalne Norwidowe próby periodyzacji czasu, czego ślady odnajdujemy w jego brulionach z notatkami. Znamienne, że kryteria, jakie w tych sytuacjach stosuje, mają swój wymiar głęboko religijny.

Dla Norwida przełom między nową i starą erą nie wyznacza narodzenie Jezusa Chrystusa, lecz Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny, jako pojawienie się na ziemi pierwszego człowieka wolnego od zmazy grze- chowej, a więc takiego, jakiego wymarzył sobie Bóg.

W innej notatce, wspominając IV wiek, kiedy to po edykcie cesarza Konstantyna zakończyły się prześladowania i Kościół wyszedł z katakumb, Norwid dopisał: "Czwarty wiek czy zaczyna Erę szczęśliwą Chrześcijaństwa? czy zamyka?... ". Zauważył bowiem poeta, że gdy skończyły się prześladowania i zaczęło "opłacać się" być chrześcijaninem, rozpoczął się wewnętrzny kryzys Kościoła: zaczęli do niego wchodzić również ci, którzy nie potrafili dla niego cierpieć i o nim świadczyć, czyli swoich przekonań potwierdzać życiem zgodnym z zasadami Ewangelii.

Jeszcze jednym ciekawym spostrzeżeniem Norwida w zakresie periodyzacji czasu jest dystynkcja poczyniona w poemacie Rzecz o wolności słowa, który to poemat jest przez wielu odczytywany jako poetycki traktat o Wcieleniu: "Do Epoki chrześcijańskiej Siła stawa się słowem... [...]. Od Epoki chrześcijańskiej: Słowo stawa się siłą...". Czyli przed Chrystusem ten, kto miał siłę (np. armię), ten miał "słowo" (czyli władzę, rację). Od Chrystusa silny jest ten, kto ma słowo, czyli jest w posiadaniu prawdy.

Czy my też jesteśmy o tym przekonani?

ks. Antoni Dunajski
Pismo Katolickie Pielgrzym
nr 211

Wasze komentarze:

Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy.

Autor Treść

Nowości Nowenna do bł. ks. Jerzego Popiełuszki - dzień 1 Modlitwa do bł. Marii Angeli Truszkowskiej Litania bł. Marii Angeli Truszkowskiej św. Gislen Modlitwa do św. Gislena Tekst homilii wygłoszonej przez papieża Jana Pawła II w trakcie kanonizacji Ojca Maksymiliana

Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2023

Poprzednia

[ Powrót ]

Następna