Rozważania Miłość Modlitwy Czytelnia Źródełko Pomoc Duchowa Relaks Download Cuda Opowiadania Perełki

Przeszli przez Frygię i kraj galacki (Dz 16,6)

Kontynuując drugą wyprawę misyjną, Paweł miał dwóch współpracowników - Sylasa i Tymoteusza. "Idąc przez miasta - czytamy w Dziejach Apostolskich - przekazywali postanowienia powzięte w Jerozolimie przez Apostołów i starszych. Tak więc Kościoły utwierdzały się w wierze i z każdym dniem rosły w liczbę" (Dz 16,4-5).

Paweł i jego dwaj towarzysze działali w duchu wędrownych nauczycieli żydowskich, którzy szli od jednej miejscowości do drugiej i obwieszczali ważne orzeczenia prawne (hebr. dinim), aby ich przestrzeganie usuwało wątpliwości i budowało jedność całej społeczności. Nie znaczy to, że Paweł zaniechał zupełnie działalności misyjnej wśród Żydów i pogan, ale raczej nie ona była na pierwszym miejscu. Nacisk na postanowienia soborowe świadczy, że problemy, które one rozwiązywały, dawały o sobie znać również na terenie Anatolii. Wynika z tego, że tamtejsze wspólnoty chrześcijańskie składały się zarówno z Żydów, jak i dawnych pogan. Paweł nie dokonywał poganizacji judaizmu, lecz otworzył go, w zgodzie z uniwersalistycznymi tendencjami, które znalazły wyraz w księgach świętych i wierze biblijnego Izraela, na wszystkich ludzi. Kolejny fragment Dziejów Apostolskich powinno się czytać z dobrym atlasem geografii historycznej Azji Mniejszej. Podane szczegóły itinerarium Pawła i jego towarzyszy świadczą, że Łukasz przykładał wielką wagę do dokładnego odtworzenia szlaku wyprawy misyjnej: "Przeszli przez Frygię i kraj galacki" (Dz 16,6). Frygia obejmuje rozległe tereny Anatolii środkowej, graniczące od południa z Pizydią i Likaonią, a od północy Bitynią, na które w VIII w. przed Chr. przybyła ludność frygijska. Przyjmuje się za informacjami, które podaje Herodot, że była to część potężnej migracji ludności z obszaru Morza Egejskiego, która przez Macedonię i Trację (obecnie pogranicze Grecji i Bułgarii) wtargnęła w głąb Anatolii i tu się osiedliła. Była to ludność indoeuropejska i bardzo prawdopodobne, że wywodziła się od Traków. Frygijczycy byli fanatycznymi czcicielami bogini-matki Kybele i jej małżonka. Do dzisiaj zachowało się mnóstwo figurek przedstawiających boginię o niezwykle obfitych kształtach. Stolicą Frygii było miasto Gordion (Gordium), silnie obwarowane i zamożne. Z czasem Frygowie podporządkowali się położonemu bardziej na zachód królestwu Lidii, ze stolicą w Sardes. Właśnie Lidyjczycy jako pierwsi wprowadzili w VII w. przed Chr. system monetarny, zastępując nim dotychczasową wymianę "towar za towar". W drugiej połowie VI w. przed Chr. Frygia, jak niemal cała Anatolia, przeszła we władanie Persów. Od 330 r. przed Chr., po podbojach Aleksandra Wielkiego, przez następne trzysta lat stanowiła prężny rejon rozwoju kultury hellenistycznej, zaś w 30 r. przed Chr. przeszła we władanie Rzymian. Narzucili oni swoją administrację i porządek, ale nadal dominowała we Frygii kultura grecka.

Paweł, Sylas i Tymoteusz przybyli więc na teren, który był od dawna ucywilizowany i szczycił się swoją przeszłością. Jego mieszkańcy mówili po grecku, a życie społeczne, religijne i kulturalne koncentrowało się wokół zamożnych miast, w których istniały prężne sanktuaria pogańskie. Zapewne w każdym, co potwierdza Józef Flawiusz, była także wspólnota żydowska, co mogło ułatwiać podróżowanie głosicielom Ewangelii. W narracji o zesłaniu Ducha Świętego w dzień Pięćdziesiątnicy pojawia się wzmianka o żydowskich przybyszach "z Frygii oraz Pamfilii" (Dz 2,10), co potwierdza, że obie sąsiadujące krainy były ze sobą kojarzone.

Z określeniem granic Galacji jest więcej trudności, gdyż ta nazwa występuje w dwóch znaczeniach. Po pierwsze, odnosi się do obszaru położonego w północnej części środkowej Azji Mniejszej, sąsiadującego z Bitynią i Paflagonią, które przylegają do Morza Czarnego. Obszar ten w czasach Pawła zamieszkiwali Galaci (Galatowie), którzy byli plemieniem celtyckim przybyłym na te tereny w III w. przed Chr. Znani z waleczności i przebiegłości przetrwali do początku ery chrześcijańskiej, po czym przemieszali się z miejscową ludnością i sąsiadami. Po drugie, Galacja może oznaczać prowincję rzymską, która w drugiej połowie I w. po Chr. obejmowała nie tylko etniczne terytorium Galacji, lecz także tereny położone na południe od niej, włączając nawet Likaonię i Pizydię. Nazwa "Galacja" może się zatem odnosić zarówno do terytorium etnicznego, jak i rzymskiej prowincji, co w niektórych przypadkach trudno ustalić. Wzmianka o "kraju galackim" (gr. Galatiken chóran) w Dz 16,6 wskazuje na nazewnictwo rzymskie, sugeruje bowiem terytorium, a nie aspekt etniczny.

ks. Waldemar Chrostowski

Tekst pochodzi z Tygodnika
Idziemy, 8 lutego



Wasze komentarze:

Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy.



Autor

Treść

Nowości

św. Marcin z Toursśw. Marcin z Tours

Modlitwa do św. Marcina z ToursModlitwa do św. Marcina z Tours

Codzienna modlitwa o ochronę PolskiCodzienna modlitwa o ochronę Polski

Modlitwa do św. Jana JałmużnikaModlitwa do św. Jana Jałmużnika

Modlitwa do bł. s. Alicji KotowskiejModlitwa do bł. s. Alicji Kotowskiej

Co myślę, mówiąc Bóg, Honor, Ojczyzna?Co myślę, mówiąc Bóg, Honor, Ojczyzna?

Najbardziej popularne

Modlitwa o CudModlitwa o Cud

Tajemnica SzczęściaTajemnica Szczęścia

Modlitwy do św. RityModlitwy do św. Rity

Litania do św. JózefaLitania do św. Józefa

Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się JezusowiJezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi

Godzina Łaski 2023Godzina Łaski 2023

[ Powrót ]
 
[ Strona główna ]

Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty |

Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt

© 2001-2024 Pomoc Duchowa
Portal tworzony w Diecezji Warszawsko-Praskiej