Co to jest za nowa nauka, ta przez ciebie głoszona? (Dz 17,19) - Czytania

Debata z Pawłem miała być widowiskowa. Na jej miejsce wybrano nie agorę, na której załatwiano różne sprawy, lecz położone u stóp Akropolu i dobrze widoczne z agory Wzgórze Aresa, czyli Areopag. Ares, którego rzymski odpowiednik to Mars, był czczony jako bóg wojny. Pod koniec ery przedchrześcijańskiej nazwę Areopag stosowano również na określenie Wysokiej Rady wydającej wyroki według prawa obowiązującego w Atenach. Sędziów, którzy brali udział w tych przewodach, nazywano "Areopagitami". Ich decyzje miały wielki wpływ na obsadzanie urzędów publicznych i kierunki polityki, jaką prowadzili władcy Aten. Areopagici posiadali też uprawnienia do wypowiadania się w kwestiach urzędowych kultów miasta. Bardzo prawdopodobne, że zaprowadzenie Pawła na Areopag i wysłuchanie tego, co miał do powiedzenia, miało prowadzić do wydania przez Areopagitów werdyktu, który dotyczył jego nauczania.

Epizod na Areopagu obficie zapłodnił wyobraźnię pisarzy wczesnochrześcijańskich. Decydujące znaczenie miała wzmianka Łukasza o stoikach, kojarzonych z Seneką. W późniejszym okresie utarło się nawet przekonanie o przyjaźni Pawła z Seneką, której wyrazem miały być uważane przez wielu za autentyczne Listy Pawła do Seneki i Seneki do Pawła. Stały się one swoistym wzorcem korespondencji uczonego chrześcijanina z filozofem pogańskim, przy czym w średniowieczu zrodziła się nawet legenda o Senece chrześcijaninie. Od czasów Erazma z Rotterdamu (XVI w.) listy, nie bez dyskusji i sprzeciwów, uznano za apokryfy. Powstały zapewne w drugiej połowie IV w., lecz ustalenie dokładnych okoliczności czasu i miejsca nie jest możliwe. Ich przekład na język polski, którego dokonał ks. prof. Eugeniusz Dąbrowski, jest zamieszczany w kolejnych edycjach apokryfów Nowego Testamentu.

Po informacji o zaprowadzeniu Pawła na Areopag następuje sarkastyczna uwaga na temat starożytnych mieszkańców Aten: "Wszyscy zaś Ateńczycy oraz mieszkający tam przybysze na nic innego nie poświęcają tyle czasu, jak na powtarzanie i słuchanie różnych nowinek" (Dz 17,21).

W czasach Pawła stolica Grecji wciąż pozostawała centrum kulturalnym ówczesnego świata, a jej mieszkańcy uważali siebie za lepszych od innych, krzewiąc poczucie dumy podawane w otoczce intelektualnego wyrafinowania. Krzyżowały się tam najważniejsze szlaki starożytnych wpływów kulturowych i religijnych, Ateny dostarczały też inspiracji i duchowego fermentu dla przeobrażeń w różnych rejonach rozległego imperium rzymskiego. Ironia Łukasza sugeruje, że rozmaite prądy intelektualne znajdowały w Atenach posłuch na tyle, że rozprawianie na te tematy traktowano jako źródło dochodów wystarczających na godziwe utrzymanie. Dotyczyło to również zwolenników szkoły epikurejskiej i stoickiej, którzy śledzili nowości, by je umiejętnie dostosować do zasad własnego nauczania.

Komentatorzy Dziejów Apostolskich podkreślają, że w tekście dotyczącym pobytu Pawła w Atenach mamy nagromadzenie słów, które uwypuklają absolutną nowość i niezwykłość nauczania apostoła. Jezus Chrystus i zmartwychwstanie, które Paweł głosi, nie przystają do znanych w Atenach kategorii pogańskich. Mimo to przedstawiciele greckich szkół filozoficznych chcieliby je zredukować i wytłumaczyć po swojemu. Zaprowadzenie Pawła na Areopag miało prowadzić do swoistej autoryzacji jego nauczania w mieście. Część znawców starożytności podkreśla, że od czasów Sokratesa nasiliła się troska o to, by do stolicy Grecji nie trafiały nowe kulty i bóstwa, gdyż wielość oraz rozmaitość wierzeń i religii były już tak ogromne, że groziło zobojętnienie i zamęt religijny. Niezależnie od tego, czy najważniejszymi adresatami mowy Pawła byli Areopagici, uprawnieni do wydawania urzędowych werdyktów w kwestiach publicznych i religijnych, czy zwyczajni Ateńczycy, wydarzenie to odegrało pierwszorzędną rolę w spotkaniu Ewangelii z wierzeniami i kulturą starożytnego świata greckiego. Stało się w pewnym sensie modelowe, ukazując, na czym polega i do czego prowadzi głoszenie Ewangelii w środowisku, które nie zna prawdziwego Boga.

ks. Walderam Chrostowski Tekst pochodzi z Tygodnika Idziemy, 12 lipca 2009 Wasze komentarze: Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy. Autor Treść Nowości Nowenna Pompejańska Suplika do Królowej Różańca Świętego Modlitwa do św. Stanisława Biskupa i Męczennika Litania do św. Stanisława Biskupa i Męczennika Św. bp Stanisław ze Szczepanowa - męczennik, patron Polski Jaką pralkę kupić? Na co zwrócić uwagę? Mat. promocyjny Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2023 [ Powrót ]