Paweł po przejściu krain w głębi lądu dotarł do Efezu (Dz 19,1)Po krótkim fragmencie omawiającym przybycie i działalność Apollosa w Efezie oraz wzmiankującym jego przybycie do Koryntu, autor Dziejów Apostolskich powraca do narracji o przebiegu wyprawy misyjnej Pawła. Opowiadanie o Apollosie było niezbędne, by czytelnicy lepiej zrozumieli to, co nastąpiło później. Czytamy: "Kiedy Apollos był już w Koryncie, Paweł po przejściu krain w głębi lądu dotarł do Efezu"."Krainy w głębi lądu" to Likaonia, Galacja i Frygia, które Paweł znał z pierwszej i drugiej wyprawy misyjnej. Nie było to zwyczajne "przejście", lecz wytężona praca misyjna, której zasadniczy cel stanowiło umacnianie uczniów. Jednak apostoł nie zatrzymywał się na długo w poszczególnych miejscowościach, zamierzał bowiem, jak to obiecał (Dz 18,21), dotrzeć do Efezu. Szlak jego podróży po środkowej Azji Mniejszej liczył około 800-900 kilometrów, co wymagało około miesiąca. Paweł odwiedzał poszczególne wspólnoty, nigdzie jednak nie zagrzewał miejsca, lecz konsekwentnie posuwał się naprzód. Odnośnie do szczegółów wybranej przez niego trasy istnieją dwie możliwości. Po odwiedzeniu znanych mu miast Likaonii (Derbe i Listra) udał się przez Ikonium do Antiochii Pizydyjskiej (Galacja), a stamtąd skierował się przez południową Frygię ku Morzu Egejskiemu. Mógł wybrać szlak południowy, prowadzący przez Kolosy, Laodyceę i Hierapolis, a następnie wzdłuż malowniczej doliny rzeki Meander, albo północny, który wiódł przez Filadelfię i Sardes. Ta podróż pozwoliła Pawłowi dobrze poznać prawdziwy stan duchowo-religijny tamtejszych chrześcijan oraz problemy, którym jak najrychlej trzeba było sprostać. Jej posiew stanowi napisany w Efezie niedługo potem List do Galatów. Paweł stanął przed ogromnym wyzwaniem. Efez był, obok Antiochii nad Orontesem, największym miastem wschodniego basenu Morza Śródziemnego, prawdziwą metropolią, łączącą wschód z zachodem. Tutaj, obok ujścia rzeki Kajstros do Morza Egejskiego, krzyżowały się ważne szlaki handlowe, lądowe i morskie oraz różne wpływy kulturowe, polityczne i religijne. Od ok. 330 r. przed Chr. Efez przeszedł pod władzę Aleksandra Macedońskiego i rozpoczęły się "złote wieki" miasta, które przeżywało apogeum rozwoju i świetności. Z początkiem III w. przed Chr. przeszło we władanie syryjskiej, silnie zhellenizowanej, dynastii Seleucydów. Lizymach, wybitny starożytny urbanista i architekt, pokierował ok. 285 r. przed Chr. budową nowych dzielnic i portu, otaczając je długim na 8 kilometrów murem miejskim. W następnym stuleciu Rzymianie pokonali Seleucydów, a władzę nad Efezem powierzyli królom Pergamonu. Gdy dynastia pergamońska w 133 r. przed Chr. wygasła, Rzym przejął bezpośrednie rządy nad miastem i okolicą. W 29 r. przed Chr. mieszkańcy Efezu dedykowali Rzymowi i Juliuszowi Cezarowi sławne sanktuarium Afrodyty, a miasto stało się stolicą rzymskiej prowincji Asia Proconsularis. Z początkiem ery chrześcijańskiej nic nie zagrażało hegemonii Rzymu i Efez stał się czwartym co do wielkości miastem Imperium Rzymskiego. Jego świetność podupadła dopiero w okresie bizantyjskim (IV-X w.), co było związane z zamuleniem portu oraz narastającą presją Turków seldżuckich. Po ich przybyciu miasto obróciło się w ruinę, a w jego pobliżu wzniesiono nowe, które pod nazwą Seldżuk istnieje do dzisiaj. Do centrum bogatego portowego miasta, prowadziła od strony morza szeroka ulica, znana od początku V w. po Chr. jako Droga Arkadyjska, z dwoma rzędami kolumn, odpowiednio po prawej i lewej stronie. Pod jej marmurowymi płytami urządzono system kanalizacyjny. Ulica wiodła do okazałego teatru na 25 tysięcy widzów usytuowanego na zboczu wzgórza. Jego budowa, rozpoczęta za panowania cesarza Klaudiusza (41-54), została zakończona za rządów Trajana (98-117). Na południe od niego znajdowała się prostokątna agora o wymiarach ok. 160 na 60 metrów. W drugiej połowie XX w. podjęto w Efezie zakrojone na wielką skalę prace archeologiczne, które odsłoniły pozostałości miasta z różnych okresów, także okresu bizantyjskiego, gdy Efez był miejscem jednego z pierwszych soborów powszechnych (431 r.). Światło dzienne ujrzały ruiny kilku kościołów, a najbardziej okazały z nich stanowi pierwszą świątynię chrześcijańską wzniesioną dla upamiętnienia Soboru Efeskiego ku czci Maryi jako Matki Bożej (Theotokos). W czasach Pawła wiele z tych budowli jeszcze nie istniało, ale mają one pewien związek z jego obecnością i nauczaniem w Efezie. Otóż przybycie Pawła pozostawiło trwałe ślady w postaci prężnej lokalnej wspólnoty chrześcijańskiej, a w przyszłości zaowocowało napisaniem Listu do Efezjan. ks. Walderam Chrostowski
Tekst pochodzi z Tygodnika
|
[ Strona główna ] |
Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty | Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt
© 2001-2024 Pomoc Duchowa |