Patronka niezłomnych

25 listopada - Wspomnienie liturgiczne św. Katarzyny Aleksandryjskiej, dziewicy i męczennicy, wspomożyciela (zm. Aleksandria, ok. 307, w czasie prześladowań chrześcijan). Kościoły prawosławne wspominają dzisiaj Katarzynę Aleksandryjską jako męczennicę i świadka mądrości Boga. W Polsce Dzień Kolejarza (lub Święto Kolejarza) - w dniu wspomnienia św. Katarzyny Aleksandryjskiej, patronki kolejarzy.

Katarzyna stanowi jeden z najbardziej wyrazistych przykładów ogromnego wpływu, jaki na życiu całych pokoleń chrześcijan może wywrzeć przekaz o niepewnej wartości historycznej, zawdzięczający bardzo wiele wierze i wyobraźni hagiografów.

Według tradycji Katarzyna była dziewczyną z możnej rodziny aleksandryjskiej. Legenda mówi, że w dyspucie publicznej pokonała 50. pogańskich filozofów, obalając ich argumenty przeciw prawdziwości wiary chrześcijańskiej. Z powodu swojej wiary została postawiona przed trybunałem ówczesnego cesarza rzymskiego Maksymina Dai. Katarzyna zdołała swoją wielką mądrością nawrócić na chrześcijaństwo niemal wszystkich swoich przeciwników, łącznie z żoną Maksymina. Ponieważ jednak nie zgadzała się na apostazję, sam cesarz zaproponował jej, by wyszła za niego za mąż i ocaliła w ten sposób swoje życie, lecz Katarzyna odmówiła. Została skazana na tortury (m.in. łamano ją kołem; ale też wskutek swej modlitwy została cudownie przed nimi ocalona), a następnie ścięta mieczem.

Tradycja, znana już w czasach karolińskich, głosiła, że po męczeństwie - poniesionym przez Katarzynę razem ze wszystkimi, których przywiodła do wiary - jej ciało zostało przeniesione przez aniołów na Górę Synaj (Górę Mojżesza), gdzie do dzisiaj przechowywane są jej szczątki. Opowiadanie to miało wyjaśnić przeniesienie relikwii świętej z Aleksandrii na Synaj. Obecnie Synaj jest centrum kultu Katarzyny - znajduje się tu prawosławny klasztor i sanktuarium pod jej wezwaniem.

Losy Katarzyny zostały przedstawione w licznych wersjach literackich: na Zachodzie szczególnie przez jej łacińską passio oraz "Żywot" umieszczony w "Złotej legendzie" Jakuba z Varazze.

Kult św. Katarzyny znany początkowo w Egipcie, rozpowszechnił się na cały chrześcijański Wschód, a jego centrum była wspomniana Góra Synaj. W Kościele zachodnim znany jest od VIII w. Cześć św. Katarzyny w średniowieczu propagowali benedyktyni z opactwa Monte Cassino. Jej kult rozpowszechniał się przede wszystkim dzięki działalności misyjnej zakonów żebrzących. Powstało wiele świątyń pod wezwaniem świętej. Św. Katarzyna była w średniowieczu jedną z najpopularniejszych świętych. Wymieniana była w grupie Czternastu Wspomożycieli.

O żywym kulcie świętej męczennicy świadczą jej patronaty. Była więc patronką m.in. Cypru, uczonych, filozofów i teologów oraz uniwersytetów (np. Sorbony), Zakonu Katarzynek, a także licznych zawodów: adwokatów, kolejarzy, kołodziejów, młynarzy, mówców, literatów, powroźników, prządek, stowarzyszeń literackich, studentów, szwaczek, woźniców, zecerów, prostego ludu. Opiekowała się także więźniami, dziewczynami przed ślubem, uczennicami krawcowych i modystek (we Francji i we Włoszech zwanymi caterinette). Catherinettes nazywały się prace magisterskie studentów teologii na Sorbonie.

Św. Katarzyna jest w herbie polskich miast, m.in.: Działdowa, Dzierzgonia, Góry k. Wrocławia, Nowego Targu. W sztukach plastycznych przedstawiana była od końca XII w. jako młoda, piękna kobieta, z długimi, rozpuszczonymi i falującymi włosami, z księgą w dłoni, w koronie i bogatej sukni lub jako męczennica, w sztuce wschodniej zaś - jako cesarzowa. Najczęściej ukazywano ją w scenach narodzin, nawrócenia, dysputy z uczonymi z Aleksandrii, mistycznych zaślubin z Chrystusem, męczeństwa (A. Dürer, L. Cranach), przenosin ciała przez aniołów (F. Zurbarán), także w gronie innych świętych dziewic (np. z Barbarą, Dorotą czy Małgorzatą); jej atrybutami były: koło zębate, miecz, palma (symbole męczeństwa), niekiedy u jej stóp leży głowa lub niewielka postać ces. Maksymina Dai. Atrybutem Katarzyny jest także pierścień zaręczynowy, wkładany jej na palec przez Dziecię Jezus - jest to symbol mistycznych zaślubin z Chrystusem.

Wasze komentarze:

Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy.

Autor Treść

Nowości św. Jan od Krzyża Modlitwa do św. Jana od Krzyża Litania do św. Jana od Krzyża Modlitwa do św. Wenancjusza Fortunata Cztery drogi skierowujące dziecko na właściwy szlak Lekarz - zawód czy powołanie

Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2024

Poprzednia

[ Powrót ]

Następna