Rozważania Miłość Modlitwy Czytelnia Źródełko Pomoc Duchowa Relaks Download Cuda Opowiadania Perełki

Nawrócenie Włodzimierza i chrzest Rusi

W roku Pańskim 1988 świat chrześcijański świętował uroczyście Tysiąclecie Chrztu Rusi. Aby uczynić to wyjątkowe wydarzenie bardziej czytelnym, należy zwrócić się ku początkom państwa ruskiego.

Plemiona wschodniosłowiańskie w połowie IX wieku posiadały dwa najważniejsze ośrodki państwowotwórcze. Pierwszy skupiał się przy Nowogrodzie Wielkim, drugi wokół Kijowa. Pomniejszych księstw było wiele, ale były one ze sobą skłócone i prowadziły liczne wojny. Aby zapobiec konfliktom nowogrodzianie zwrócili się do Ruryka, księcia Waregów, żyjącego w Szwecji, proponując mu objęcie władzy i zaprowadzenie porządku. W 862 r. Ru- ryk z braćmi i drużyną zasiadł w Nowogrodzie i stopniowo swoimi ludźmi zaczął obsadzać także inne księstwa. Z czasem Waregowie roztopili się w masie Słowian. Ruryk zmarł w 879 r. Ponieważ jego syn Igor był małoletni, władzę przejął Oleg, krewny Ruryka. Oleg był władcą przedsiębiorczym. W 882 r. opanował Kijów a w 911 r. zaatakował potężne państwo bizantyjskie, na którym wymusił okup i korzystne przywileje handlowe. Po śmierci Olega w roku 912 władzę otrzymał Igor i sprawował ją do roku 945, w którym został zabity.

Igor pozostawił nieletniego syna, Świato- slawa, w imieniu którego rządy sprawowała matka, Olga. Księżna ta w 955 roku wyprawiła się do Bizancjum, tam została ochrzczona i przyjęła imię Helena. Od chwili chrztu księżna popierała w swoim kraju chrystianizm, a jak zapisał kronikarz Nestor, Chrystusa uważała za najcenniejszą perłę. Chrystianizm nie znajdował jednak uznania w oczach jej dorastającego syna Światosława. Nestor tak przedstawił jego stosunek do wiary: "Gdy kto chciał ochrzcić się, nie wzbraniał mu, lecz szydził z niego". W 967 r. w Kijowie zmarła Olga w opinii świętości. Kronikarz Nestor napisał, że ona najpierwsza z całej ziemi ruskiej poszła wprost do nieba. Oficjalnej kanonizacji doczekała się jednak dopiero w XIII w.

W 972 r. podczas walki zginął Światosław. Pozostawił on po sobie trzech synów. Najstarszy Jaropełk władał Kijowem, Włodzimierz Nowogrodem, Oleg państwem Drewlan. Rychło jednak owi książęta zaczęli wojnę między sobą. Oleg poniósł śmierć z rąk ludzi Jaropełka, ten zaś wypędził z Nowogrodu Włodzimierza. Poszkodowany zbiegł do Skandynawii, a potem przy pomocy dalekich krewnych zdobył Kijów. Jaropełk został zabity (t 979). Wyłącznym władcą Rusi został teraz Włodzimierz.

Książę ten, zanim przyjął chrzest, żył w wielożeństwie, a ponadto miał w różnych grodach setki nałożnic, prowadził więc, jak zapisał Nestor, życie wielce rozpustne. Popierał gorliwie pogaństwo. W Kijowie oraz innych grodach na honorowym miejscu stały bałwany wyobrażające licznych bożków; najważniejszym z nich był Perun. Temu ostatniemu składano na ofiarę dziewczęta oraz młodzieńców, najchętniej chrześcijan. Nestor opisuje Włodzimierza jako przedstawiciela społeczeństwa barbarzyńskiego, gwałtownego, oddanego występkom.

Włodzimierz rychło zrozumiał, że jego władzę w sposób skuteczny wzmocnić może tylko chrześcijaństwo, wyznawane już przez najbliższych sąsiadów: Bizancjum, Bułgarię, Węgry, Polskę, Szwecję. Dawne wierzenia pogańskie okazały się na tym etapie rozwoju społecznego mało przydatne i ograniczały dalszy rozwój państwa. Po 8 latach panowania Włodzimierz zaczął się zastanawiać, za pośrednictwem jakiego państwa przyjąć chrzest. W 986 roku wysłał swoich posłów do Bizancjum, Niemiec i Rzymu z poleceniem, by przypatrzyli się tamtejszym kultom. Ci po powrocie zaproponowali mu chrzest w obrządku bizantyjskim, czyli greckim. Oczarowani byli bowiem przepychem bazylik, nabożeństw, strojów, śpiewów bizantyjskich. Ucieszył się książę z rady swoich posłów. Ruś bowiem od lat związana była z Bizancjum licznymi splotami, w szczególności handlowymi, i wzajemnymi paktami wojskowymi. Oto i teraz na życzenie cesarza Bazylego II, zagrożonego przez wrogów, Włodzimierz wyruszył na pomoc Bizancjum. Po zwycięstwie Włodzimierz oraz jego woje przyjęli chrzest (988 r.). Dokładna data tego zdarzenia nie jest znana. Niebawem książę zaślubił siostrę cesarza Annę. Miał z niej dwóch synów Borysa i Gleba, którzy po tragicznej śmierci w 1015 r. zostali kanonizowani w 1072 r.

Po powrocie do Kijowa zaczął Włodzimierz walkę z bałwochwalstwem, nakazał przewracać posągi bóstw, palić je i topić. Perun, dotąd tak czczony w Kijowie, został zatopiony w Dnieprze, nie bez płaczu jego czcicieli. Dnia następnego w wyznaczonej porze nad brzegiem Dniepru zebrali się na życzenie księcia jego poddani w liczbie kilku tysięcy, tych ochrzcili duchowni. Rychło na miejscach kultu bożków zaczęto budować pierwsze cerkwie, na miejscu Peruna postawiono cerkiew p .w. św. Wasyla, w 996 roku pobudowano kolejną p.w. Dziewicy Bogarodzicy, stojącą do dziś. Książę jako czciciel Maryi z tej ostatniej okazji świętował aż 8 dni, gościł swoich poddanych, a między biednych polecił rozdać 300 grzywien srebrem, co równało się około 60 kg tego kruszcu.

Od chwili chrztu swojego wiódł Włodzimierz życie wielce przykładne, oddalił nie tylko nałożnice, ale także żony poganki. Sprowadzał do kraju mnichów, kapłanów, przedmioty kultu, budował liczne kościoły, stawiał krzyże przy drogach. Zmarł w 1015 roku w opinii świętości, uważany za "równego Apostołom". Kanonizacji doczekał się na przełomie XII i XIII wieku.

Nawrócenie się Włodzimierza na chrześcijaństwo oznacza przełom nie tylko w życiu tego władcy, ale w historii całej Rusi, jak to pięknie przedstawia pisarz W. Sołowiew w pracy: Św. Włodzimierz i państwo chrześcijańskie. "Dla Włodzimierza - pisze - prawdziwa religia nie była zaprzeczeniem natury i społeczności ludzkiej, ale ich odrodzeniem. On sam zresztą był żywym dowodem pozytywnej mocy chrześcijaństwa... Przyjął je w całej pełni i pozwolił przeniknąć się dogłębnie duchem moralnym i społecznym Ewangelii... Nie chciał być chrześcijaninem tylko w życiu prywatnym, ale też jako głowa państwa zarówno w rządzeniu własnym krajem, jak w stosunkach międzynarodowych z resztą chrześcijaństwa. Najwyższą regułą jego polityki nie była władza, interes i duma narodowa, ale sprawiedliwość, miłość i pokój".

Warto podkreślić, że Ruś przyjęła chrzest w tym czasie, kiedy Kościół pozostawał jeden i niepodzielony. Włodzimierz utrzymywał kontakty nie tylko z Konstantynopolem, ale i z Rzymem. Papież Jan XV przesłał mu z okazji chrztu fragment relikwi św. Klemensa, papieża (f ok. 100 r.), odnalezionych na Cherso- nezie w 861 r. przez św. Cyryla i przewiezionych do Rzymu. W 1075 r. książę kijowski Iziasław otrzymał od papieża Grzegorza VII tytuł królewski. Wcześniej książę wysłał swego syna Jaropełka jako pielgrzyma "do progów Apostolskich", oddając księstwo pod opiekę św. Piotra. Przypomniał te fakty Papież Jan Paweł II w liście apostolskim wydanym z okazji jubileuszu Chrztu Rusi Idźcie na cały świat.

"Najlepszym świadectwem prawdziwej wiary", jaką przyjął Włodzimierz, jest według Hi- lariona, metropolity kijowskiego (Mowa o prawie i łasce z 1037 r.), "kościół Najświętszej Matki Bożej Maryi, który zbudował on na fundamencie prawej wiary i w którym dziś spoczywa jego mężne ciało". W tymże utworze metropolita wspomina doniosły akt syna tego władcy Jarosława Mądrego (t 1054), który "lud i miasto (Kijów) zawierzył Matce Bożej, świętej, sławionej przez wszystkich, będącej troskliwą pomocą chrześcijan, również wystawił Jej kościół przy Bramie Złotej, na pamiątkę pierwszego święta Pana, świętego Zwiastowania". Jak Najśw. Maryi Pannie, tak "i temu miastu - pisze Hilarion - można powiedzie: ciesz się, o miasto prawdziwej wiary, Pan jest z tobą!"'

Kijów chrześcijański stał się z czasem ośrodkiem promieniowania misyjnego. Poprzez posługę tego Kościoła chrześcijaństwo "sięgało poza Ural do wielu ludów północnej Azji aż po wybrzeża Pacyfiku i dalej", jak to podkreślił Jan Paweł II we wspomnianym liście apostolskim. Niestety, w roku 1054 r., gdy patriarcha Konstantynopola Cerulariusz wypowiedział posłuszeństwo Papieżowi, doszło do Schizmy Wschodniej. Ruś niemal niepostrzeżenie znalazła się oddzielona od Rzymu. Były próby połączenia Kościołów, najpierw pół- wiekowe pojednanie dokonane na Soborze Florenckim (1439 r.), a potem Unia Brzeska (1596), do której przystąpili Rusini i Białorusini mieszkający na terytorium Polski, najpóźniej - pod koniec XVII wieku - w diecezji przemyskiej, lwowskiej i łuckiej. Rosja pozostała prawosławna, choć prawosławie osłabło tam znacznie po Rewolucji Październikowej.

Centralne obchody Tysiąclecia Chrztu Rusi odbył się w czerwcu 1988. W prasie radzieckiej pojawiły się bardziej życzliwe artykuły rehabilitujące Cerkiew i klasztory, które dotąd nierzadko przedstawiano jako siedlisko wstecznictwa. Podkreśla się, że kulturę, wysoki rozwój lecznictwa i uprawy ziemi, obronę przed uciskiem caratu i szlachty zawdzięczali ludzie właśnie popom i zakonnikom. W ostatnim czasie władze ZSRR zaczęły odnawiać szereg cer- kwii, a niektóre z nich oddano do użytku wiernych.

W Liście Apostolskim Idźcie na cały świat Ojciec Święty wyrażał swe głębokie przekonanie, że "milenijne uroczystości wszystkich dziedziców Chrztu Włodzimierza i nasze uczestnictwo w ich radości i dziękczynieniu - uczestnictwo zrodzone z potrzeby serca - przyniesie wszystkim nowe światło, zdolne przebić mroki wielowiekowej trudnej przeszłości". Swą nadzieję powierza Matce Bożej, która jest "naszą wspólną Matką".

 
[ Strona główna ]

Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty |

Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt

© 2001-2024 Pomoc Duchowa
Portal tworzony w Diecezji Warszawsko-Praskiej