Znak krzyża - Adonai.pl

Zanim więc krzyż stał się symbolem odkupienia, nim zajął naczelne miejsce w świątyniach i domach chrześcijańskich, upłynęło ponad trzy i pół wieku.

Krzyż przybierał różne postaci, w zależności od próby nadania mu teologicznej treści, jak i nawiązania do prawdziwego kształtu krzyża, na którym umarł Jezus.

Symbolem jeszcze przedchrześcijańskim był czteroramienny krzyż wpisany w koło - dla ludów azjatyckich i dawnych Germanów symbol światła i słońca. Był on znakiem czterech pór roku i symbolizował zdrowie oraz życie. Przyjęty dość płynnie przez sztukę chrześcijańską stał się dla niej znakiem Chrystusa jako Światłości i Odkupiciela.

KRZYŻ W KSZTAŁCIE GRECKIEJ LITERY "TAU", crux commissa lub crux patibulata znany był już w starożytności i oznaczał panujące siły słońca. Dla ludów staroamerykańskich był symbolem ożywczych wód deszczu. Jego belka pozioma symbolizowała horyzont, pionowa - strumień wody. Według Ojców Kościoła już w starotestamentalnej księdze Ezechiela (9,3) "taw" wskazuje na krzyż jako znak odkupienia.

Ponieważ dawni mnisi nosili laski w kształcie takiego krzyża, dlatego - na pamiątkę św. Antoniego Pustelnika - nazwano go również "krzyżem św. Antoniego".

KRZYŻ "ANSATA" - jako hieroglif egipski - oznaczał życie. Koło z belką poziomą oznaczało wschodzące na horyzoncie słońce, a belka pionowa promień słoneczny. Ryto go zwłaszcza na grobach koptów (chrześcijańskich potomków Egipcjan).

W trzech pierwszych wiekach chrześcijaństwa właściwym znakiem krzyża posługiwano się tylko w pojedynczych przypadkach. Nie chciano tego świętego symbolu m.in. narażać na sprofanowanie przez prześladowców chrześcijaństwa.

RÓWNORAMIENNY KRZYŻ zwany greckim (pierwotnie crux qu ad rata) był najstarszym znakiem używanym przez wyznawców Jezusa. Nawiązywał do wspomnianego wyżej krzyża starożytnego wpisywanego w koło. Na jego planie powstało wiele bazylik. Prawdopodobnie dopiero w XVIII wieku nazwano go "greckim".

KRZYŻ ŁACIŃSKI (crux immissa od immitere - składać ze sobą) jest to dzisiaj najbardziej popularny symbol krzyża w Kościele Zachodnim.

MONOGRAM CHRYSTUSA W FORMIE KRZYŻA GWIAŹDZISTEGO pojawił się już w III wieku, zwłaszcza na sarkofagach chrześcijańskich. Powstał przez skrzyżowanie liter "I" i "X" (pierwsze litery od greckiego Jezus Christos). W połączeniu ze znakiem krzyża dały one kształt gwiazdy.

Krzyż zwany KRZYŻEM ŚW. ANDRZEJA, w ikonografii chrześcijańskiej pojawił się dopiero w wiekach średnich. Pierwotnie symbolizował skrzyżowane drewna położone na ołtarzu ofiarnym. Przypomina narzędzie śmierci św. Andrzeja apostoła.

MONOGRAM CHRYSTUSA, powstały z przecię- VP cia się DWÓCH LITER GRECKICH "X" I "P", /N ogromnie się rozpowszechnił od końca IV wieku. Miał go zobaczyć na niebie (z napisem "In hoc signo vinces" - W tym znaku zwyciężysz) Konstantyn przed bitwą z Maxencjuszem w 312 roku. Cesarz bitwę wygrał i po roku zrównał w prawach chrześcijaństwo z innymi religiami Imperium Rzymskiego. Litera "P" - pax, pokój; "X" - Xristos. Znak ten niemal zanikł wraz z gotykiem.

KRZYŻ ROZWIDLONY był pierwotnie symbolem tchnienia w wodę chrzcielną. W średniowieczu zwany był (crucifixus dolorosus) krzyżem bolesnym. W ikonografii służył jako narzędzie śmierci dwóch łotrów, wiszących obok Chrystusa.

KRZYŻ PODWÓJNY - crux gemina, przysługuje patriarchom i arcybiskupom (w heraldyce zwany krzyżem lotaryńskim).

KRZYŻ z trzema poprzecznymi belkami zwany jest PAPIESKIM. Od XV wieku ma prawo używać go tylko papież. Uznaje się go za symbol hierarchii kościelnej. Trzy belki odnoszą się kolejno do stopni władzy hierarchicznej: tiary papieskiej, kapelusza kardynalskiego i biskupiej mitry.

KRZYŻ PRAWOSŁAWNY - posiadający trzy belki. Dodatkowa górna krótka belka nawiążuje do tzw. titulus, czyli tablicy umieszczonej nad głową Jezusa, z podaniem jego winy, zaś dolna do tzw. suppedaneum - podpórki pod stopy.

KRZYŻ JEROZOLIMSKI składa się z pięciu I krzyży. Symbolizują one pięć ran Chrystusa. Nosili go na swoich białych płaszczach Rycerze Grobu Pańskiego. Po raz pierwszy pojawił się w 1180 roku w herbie księcia niemieckiego Ernesta.

KRZYŻ ZWANY MALTAŃSKIM używany był głównie w heraldyce jako oznaka zakonów joannitów. Osiem jego wierzchołków odnoszono do ewangelicznych ośmiu błogosławieństw.

Krzyż, gdy stał się głównym symbolem chrześcijaństwa, poddawany był różnym szerszym interpretacjom. Ponieważ posiadał cztery ramiona - uważano, że symbolizują one wszystkie kierunki świata, a w ten sposób - uniwersalizm zbawienia, skierowanego do wszystkich ludzi. Ramiona krzyża mogły symbolizować również cztery cnoty szczególnie ważne w życiu chrześcijańskim. I tak: ramię wkopane w ziemię - ugruntowaną wiarę, pionowe, skierowane ku niebu - nadzieję, belka pozioma, szerokość krzyża - miłość, długość belki - oznaczała cierpliwość. Krzyż uważany był za bramę do nieba, drzewo życia (zob. XIII-wieczne krzyże w formie ulistnionego pnia z gałęziami, sękami i owocami).

Z krzyżem Jezusa wiąże się wiele podań. Jedno z nich mówi, że każdy człowiek w dniu swoich narodzin przyjmuje na swoje ramiona krzyż, w postaci cierpień i trudów życia. Gdy wypełni się jego czas, dobry Bóg zdejmuje mu go z ramion i ustawia nad mogiłą jako znak jego zmartwychwstania.

Znak krzyża na trwałe wpisał się w tradycję i pejzaż Polski. Warto więc pamiętać o jego bogatej symbolice.

LIDIA CIECIERSKA Pielgrzym, nr 137 Wasze komentarze: marzena aneta: 18.01.2023, 16:56 Znak krzyża dziękuję Boże kocham Cię proszę o dobre katechetki mające wiare i ich mężów i dobrych katechetów mających wiare i ich żony dziękuję Boże kocham Cię proszę o miłość uczciwość sprawiedliwość na świecie dziękuję modlitwa ma moc nie ma modlitw nie wysłuchanych modlitwa ma moc modlitwa cuda czyni miłość cuda czyni nadzieja cuda czyni pokora cuda czyni sprawiedliwość cuda czyni uczciwość cuda czyni ufność cuda czyni wiara cuda czyni wiara to jest pewność bez dowodu wiara to jest droga którą docieramy do marzeń dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję marzena aneta: 27.10.2022, 19:35 Boże kocham Cię proszę o dobrych katechetów mających wiarę i dobre katechetki mające wiarę dziękuję Boże proszę o miłość uczciwość sprawiedliwość na świecie dziękuję modlitwa ma moc modlitwa cuda czyni miłość cuda czyni nadzieja cuda czyni pokora cuda czyni sprawiedliwość cuda czyni uczciwość cuda czyni ufność cuda czyni wiara cuda czyni wiara to jest pewność bez dowodu wiara to droga którą docieramy do marzeń dziękuję (1) Autor Treść Nowości św. Mikołaj z Flue Modlitwa do św. Mikołaja z Flue Każdego wieczoru Ks. Jan Zieja na barykadach Warszawy Duch Pański sprawcą uświęcenia człowieka Problem dyskotek w Wielkim Poście Najbardziej popularne Tajemnica Szczęścia Godzina Łaski Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Modlitwa o Cud Poprzednia [ Powrót ] Następna