Prawie zapomniany malarz Ludwik de Laveaux

Bronowicka chata weselna urosła do rangi symbolu, a postaci "metaforycznego i magicznego" przecież przedstawienia potrafimy wymienić jednym tchem - przynajmniej niektóre, najważniejsze. Ciągle pamiętamy: Gospodarza, Pana Młodego, Marysię, Jaśka, Czepca, Żyda, Rachelę, Dziennikarza, Księdza (któremu "ustąpił miejsca" Hilary), Pannę Młodą, Chochoła... i inne indywidua, zwidy i duchy. Na scenie, obok autentycznych postaci, pojawiają się tajemniczy goście zza świata. Jednym z nich było Widmo, ukazujące się w II akcie sztuki. Wyspiański "uwiecznił" w tej postaci malarza Ludwika de Laveaux (1868-1894), z którym znał się ze studiów w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Łatwo obliczyć, że autor "Wesela" powołuje do życia przyjaciela, który zmarł przed siedmiu laty! Kim był, jak żył mało znany dziś i prawie zapomniany artysta - Widmo?

Urodził się na Kielecczyźnie, w majątku matki, Stefanii z Borkowskich. Przodkowie, "po mieczu" - na co wskazuje pisownia nazwiska - nie byli stąd, lecz z Lotaryngii. W wieku 15 lat Ludwik stał się "wolnoprzychodzącym", czyli uczniem Szkoły Sztuk Pięknych. Obdarzony wrażliwością, iskrą Bożą, gwałtownością twórczą szybko zaczął dobijać się o własne miejsce na ziemi. Ciągle coś szkicował, przetwarzał - w ołówku lub węglem - i poprawiał na rysunkach. Nauki pobierał pod okiem Jana Matejki, który szybko poznał się na talencie młodzieńca i powiedział: "Z tego będzie malarz!" I rzeczywiście.

De Laveaux uczęszczał regularnie na zajęcia w latach 1884^1886 i w 1889 r. W międzyczasie wyjechał do akademii w Monachium, gdzie żyło mu się biednie, acz artystycznie. Podczas monachijskich studiów podszlifował umiejętności warsztatowe i "zainfekował się" czymś, co bywa nazywane pejzażem "czystym", malowanym o świcie, o zmierzchu lub nocą (do którego powrócił u schyłku życia). Już w 1888 r., na wystawie w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych, pokazano kilka jego prac. Często zaglądał w Tatry, na Podhale i do Bronowie. Nie pierwszego - i nie ostatniego - urzekły niepowtarzalnym pięknem i kolorytem, spokojem i klimatem swych stron. Malował więc olejne pejzaże i scenki rodzajowe, utrzymane w charakterystycznym "nurcie chłopskim". Czy środowisko krakowskie okazało się za ciasne, czy uległ namowom przyjaciół? Pojechał do Paryża! W wieku 21 lat nagle poczuł się samodzielny, dorosły. Stolica Francji oszołomiła go i zmusiła do pracy (ponad siły). Mieszkał w skromnych, zimnych i wilgotnych mieszkaniach - pracowniach. Popychany niepokojem, niepohamowaną pasją tworzenia, usilnie poszukiwał nowych miejsc, inspiracji i wrażeń. Wybrał się do Anglii, niewykluczone, że spędził trochę czasu w Hiszpanii, na parę miesięcy "zaszył się" w Bretanii i... malował, szkicował (portrety, scenki, pejzaże). Zaglądał do parysldch muzeów, bywał w salonach sztuki, lubił słuchać muzyki Chopina.

Powracał do kraju, do rodziny i przyjaciół (Kraków, Kielce, Dąbrowa Górnicza, Warszawa). Tęsknił. Odwiedzał Bronowice. Tutaj poznał i - ponoć - zaręczył się z Marysią Mikołajczykówną, piękną dziewczyną, którą dziwnie okrążała śmierć, uderzając "w ślubnych" (Malarza-Widmo, Wojtusia i niewydarzonego ciaracha, "diurnistę z magistratu" - por. T. de Laveaux, Widmo z "Wesela", Przegląd Polski, Tygodniowy Dodatek Literacko-Społeczny "Nowego Dziennika", 22 XII 2000). W Paryżu, od pierwszych dni, zaczął chorować. Bagatelizował dolegliwości, nie chciał o nich myśleć - liczyło się codzienne zmaganie z tym, co nieuchwytne, świetliste! Śmiertelna choroba zaatakowała płuca. Tworzył ledwie dziewięć lat, pozostawił prawie 170 skatalogowanych prac.

Wasze komentarze:

Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy.

Autor Treść

Nowości Nowenna przed Świętem Podwyższenia Krzyża Świętego - dzień 5 Modlitwa do bł. Anieli Salawy Litania do bł. Anieli Salawy Bł. Aniela Salawa "Wobec duszy mojej Pan Bóg miał zamiary wielkie" św. Piotr Klawer Modlitwa do św. Piotra Klawera

Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2023

Poprzednia

[ Powrót ]

Następna