Przełom XX i XXI w. obfitował w wiele wydarzeń i odkryć w różnych dziedzinach nauki. Nastąpił ogromny rozwój techniki, który z biegiem lat stawał się coraz bardziej dynamiczny, a obecnie jego konsekwencje trudno już sobie wyobrazić. Postęp nie ominął też żadnej dziedziny medycyny. Wśród tych osiągnięć nie sposób nie wymienić tych, które należą do najbardziej spektakularnych, dotyczących embriologii eksperymentalnej, czyli nauki o rozwoju człowieka. Obok odkryć znanych nam z pierwszych stron gazet czy z programów telewizyjnych, warto wspomnieć również o innych, pozostających jakby w ich cieniu. Chodzi głównie o sztuczne zapłodnienie, macierzyństwo zastępcze, transplantację organów ludzkich, sztuczną reprodukcję, badania prenatalne, etc.

     Jednym z najbardziej interesujących współczesny świat odkryć jest możliwość klonowania ssaków, a w tym również człowieka. Podświadomie boimy się "klonów", ale nie ulega wątpliwości, że "stworzenie" naszego alter ego w jakimś stopniu budzi dreszczyk emocji. Pomimo oficjalnych dokumentów zakazujących klonowania, m. in. Papieskiej Akademii "Pro Vita", Parlamentu Europejskiego, obojętnie w jakich celach, istnieje ryzyko pojawienia się klonu człowieka. Chociaż w ostatnich dniach minionego roku, w okresie Świąt Bożego Narodzenia, sekta "Realian" ogłosiła, że urodził się pierwszy sklonowany człowiek, to jednak świat nauki przyjął tę wiadomość z dużą dozą sceptycyzmu. Do tej pory nie ma żadnych dowodów potwierdzających autentyczność tych rewelacji.

     Jeszcze nie tak dawno ludzkość nie musiała myśleć nad stosunkiem do klonowania ludzi ani nad legalizacją tego procederu, gdyż klonowanie było po prostu technicznie niemożliwe. A dziś? Wiele osób wypowiadających się publicznie na ten temat, wciąż próbuje niejako "odepchnąć" ten problem od siebie, przesunąć konieczność wydania sądu na następne pokolenia. Tłumaczą się oni, że nieznane są wszystkie mechanizmy klonowania, naukowców co chwila zaskakują jakieś nowe fakty itp. Słyszymy głosy o problemach mogących wynikać z błędów w samej procedurze klonowania. I chociaż są to sprawy ważne, to jednak w sprzeciwie wobec klonowania człowieka technika czy medycyna nie są najistotniejsze. Jest to przede wszystkim kwestia etyczna!

     Postęp w tej dziedzinie jest nieuchronny i cały czas przekształca struktury życia społecznego oraz mentalność jego członków. Rodzą się też pytania, którymi do niedawna nie zaprzątano sobie głowy. Rozwój nauki i techniki oraz idące z nim w parze przemiany cywilizacyjne zawsze znajdowały reperkusje w etyce. Badania naukowe swoją pozytywną rolę spełniają wtedy, gdy służą dobru człowieka. Gdy ich celem jest leczenie chorób, niesienie ulgi w cierpieniu oraz rozwiązanie rozmaitych problemów społecznych, ekonomicznych czy gospodarczych. Badania te są wtedy źródłem nadziei dla ludzkości. Kiedy jednak owa granica etyczna zostaje przekroczona, wszelkie osiągnięcia nauki i medycyny zdążają w kierunku dehumanizacji rodzaju ludzkiego. Doskonałym obrazem takiego stanu rzeczy jest proces klonowania człowieka. Zostają w nim bowiem zaburzone fundamentalne relacje: relacja dzieci - rodzice, pokrewieństwo, powinowactwo. Tempo współczesnych przemian naukowych jest dziś już tak wielkie, że należy odejść od etyki tradycyjnej, a zbudować podwaliny nowej, która będzie potrafiła sprostać trudnym wyzwaniom otaczającej nas rzeczywistości.

     Etyka katolicka mówi głośno i jednoznacznie: klonowanie człowieka jest niedopuszczalne! Kościół odrzucił możliwość klonowania istot ludzkich w instrukcji "Donum vitae" z 1987 r., podkreślając przy tym, że jest ono zaprzeczeniem godności jednostki ludzkiej poddanej klonowaniu oraz zaprzeczeniem godności ludzkiej prokreacji jako takiej. Klonowanie - jak stwierdziła papieska Akademia "Pro Vita" - to "tragiczna parodia Bożej wszechmocy".

     Klonowanie jest procesem, w wyniku którego zostaje utworzony klon. "Klon" pochodzi od greckiego "klon, klados", co oznacza pęd, latorośl, gałązka. Ogólnie termin ten oznacza potomstwo jednego osobnika o identycznych cechach dziedzicznych, w biologii natomiast "klonem" określamy grupę składającą się przynajmniej z 2 osobników, które są identyczne pod względem genetycznym. Klonowanie jest procesem, w wyniku którego zostaje utworzony klon. Klonami zatem będą grupy osobników powstałe w wyniku fragmentacji całego organizmu, strobilizacji, czy też innych rodzajów rozrodu bezpłciowego.

     Musimy jednak pamiętać, o czym uczy nas Magisterium Kościoła, że człowiek jest nie tylko ciałem i duszą, ale od chwili poczęcia jest "osobą", a przez to kimś najważniejszym na świecie. "Osoba ludzka, obdarzona duchową i nieśmiertelną duszą, jest jedynym na ziemi stworzeniem, którego Bóg chciał dla niego samego. Od chwili poczęcia jest ona przeznaczona do szczęścia wiecznego" (KKK 1703). Człowiek jest zawsze jednością elementów duchowych i materialnych. Istotne jest również, że człowiek uzyskuje wymiar wolności, który należy w odpowiedni sposób i do ciała, i do duszy (por. KDK 17). "Człowiek, dzięki duszy oraz duchowym władzom rozumu i woli, jest obdarzony wolnością, szczególnym znakiem obrazu Bożego (KKK 1705). Jan Paweł II uczy, że ciało i dusza łączą się "od chwili zapłodnienia" w jedność człowieka i w jedność osoby na mocy Bożego planu życia i działania Stwórcy (por. Evangelium vitae, 44-45. 60). Zapłodnione jajo, zygota, jest już w pełni człowiekiem z duszą i ciałem; od momentu zapłodnienia jest to już osoba ludzka (por. Donum vitae, 45. 60).

     Klonowanie istot ludzkich stanowi część szerszego nurtu jakim jest eugenizm, do którego odnoszą się wszystkie zastrzeżenia etyczne i prawne. Proces ten jest formą manipulacji genetycznej, najbardziej despotyczną ze względu na metody (aby uzyskać jeden sklonowany organizm - zarodek, potrzeba kilkuset prób), a tym samym najbardziej zniewalającą ze względu na cel. Dochodzi tym samym do radykalnej instrumentalizacji kobiety (to właśnie komórki rozrodcze kobiet są podstawowym materiałem w próbach stworzenia klonów), w której dostrzega się wyłącznie funkcje biologiczne. Kobieta może być siostrą bliźniaczką swoje matki, nie mieć biologicznego ojca i być córką swojego dziadka. Już metoda zapłodnienia in vitro (FIVET) zaburzyła relacje rodzicielskie, ale klonowanie prowadzi do radykalnego rozerwania tego rodzaju więzów. Tak jak w każdej sztucznej procedurze naśladuje się tu i odtwarza procesy zachodzące w naturze, ale dokonuje się to za cenę zlekceważenia faktu, że człowiek jest czymś więcej niż sam jego komponent biologiczny.

     Klonowanie istot ludzkich zasługuje na ocenę negatywną, także ze względu na godność klonowanej osoby, która przyjdzie na świat jako "kopia" innej istoty. Tego rodzaju eksperymenty są w każdym przypadku niemoralne, gdyż oznaczają podporządkowanie ludzkiego ciała określonym celom, tzn. uczynienia z niego przedmiotu badań naukowych. Przeciwko klonowaniu istot ludzkich należy również przytoczyć wszystkie argumenty moralne, które kazały ocenić negatywnie zarówno zapłodnienie in vitro jako takie, jak i kategorycznie odrzucić zapłodnienie in vitro, dokonywane wyłącznie w celach eksperymentalnych. Trzeba wyraźnie podkreślić różnicę, jaka istnieje między koncepcją życia jako daru miłości a wizją człowieka traktowanego jako produkt przemysłowy. Fakt ten przekreśla zasadę stanowiącą niezbędny warunek wszelkiego współżycia społecznego: zasadę traktowania człowieka zawsze i w każdych okolicznościach jako celu i jako wartości, a nigdy jako środka lub przedmiotu. Biorąc pod uwagę prawa człowieka, ewentualne klonowanie istot ludzkich byłoby pogwałceniem dwóch fundamentalnych zasad: równości wszystkich istot ludzkich i niedyskryminacji.

     Rewelacją XXI w. ma być klonowanie terapeutyczne, rzekomo inne, lepsze. Ma być ono lekarstwem na wszelkie choroby. Tymczasem rozróżnienie celów terapeutycznych od reprodukcyjnych jest czysto teoretyczne, jest to bowiem ten sam zabieg. Aby uzyskać potrzebne i cenne komórki macierzyste doprowadza się do poczęcia, a następnie po wybraniu odpowiedniej ilości zdrowych zarodków, niszczy się pozostałe. Trzeba zatem jasno powiedzieć, że w wyniku klonowania, tak terapeutycznego jak i reprodukcyjnego, niszczy się rozwijające życie ludzkie. Rozwiązaniem w przypadkach klonowania terapeutycznego mają być badania prowadzone przez brytyjskich i kanadyjskich naukowców, które poparte są przez Kościół, a które idą w kierunku innego sposobu pozyskiwania komórek macierzystych.

     Dziś, kiedy temat klonowania niejako nas dotyka, należałoby zastanowić się nad swoją opinią na ten temat. Pomysły twórców literatury czy kina science-fiction stały się rzeczywistością. Czy chcemy w ogóle stawić temu czoła? Pytań w tej kwestii jest wiele, pytań, które dotyczą biotechnoligii, etyki, a także religii. Niektóre mogą być naiwne, a niektóre wręcz absurdalne, ale prędzej czy później przyjdzie czas, kiedy będzie trzeba na nie odpowiedzieć, jeśli rzeczywiście doszło do narodzin sklonowanego dziecka.