Oskar Hermańczyk, wybitny organista i pedagog

Oskar Hermańczyk urodził się 29 maja 1867 roku w Gniewie, jako syn Franciszka, nauczyciela i organisty fungującego w farze gniewskiej. Podstawowe wykształcenie muzyczne zdobywał u boku ojca. Dalszą edukację odbywał w Wyższej Szkole Muzycznej w Berlinie, gdzie uzyskał absolutorium. Uczestniczył też w kursie muzycznym, który prowadził w Gdańsku prof. Karol Thiel z berlińskiej Akademii Muzyki Kościelnej.

Już w wieku 21 lat w r. 1888 objął stanowisko organisty katedralnego w Pelplinie (po jednorocznym okresie próby). Na swym stanowisku dał się poznać jako bardzo utalentowany organista, co potwierdza w swych publikacjach sam Feliks Nowowiejski, który nazywa go "nestorem organistów i wybitnym wirtuozem". Według relacji współczesnych świadków był też znakomitym improwizatorem.

Ale działalność muzyczna Hermańczyka nie ograniczała się tylko do gry organowej. Okazał się również utalentowanym pedagogiem w zakresie kształcenia muzycznego organistów. Od chwili objęcia funkcji organisty w katedrze pelplińskiej rozpoczął pod protektoratem władz kościelnych, systematyczne kształcenie organistów dla diecezji. Była to jedna z pierwszych tego typu inicjatyw w Polsce. Zainicjowane przez Hermańczyka kształcenie organistów przekształciło się z czasem w diecezjalną szkołę organistowską, w której do końca I wojny światowej ok. 200 organistów zdobyło gruntowne wykształcenie muzyczne.

Diecezjalna szkoła organistowska w Pelplinie kontynuowała swą efektywną działalność w okresie międzywojennym i należała do najbardziej eksponowanych tego typu szkół w kraju. Szkoła wykształciła w tym okresie wielu biegłych organistów, w czym bardzo wielki udział miał Oskar Hermańczyk. Był bowiem wykładowcą głównych przedmiotów. Uczył gry organowej, harmonii i budowy organów. Był bardzo wymagający. Toteż wszyscy jego uczniowie, obok poprawnej gry organowej, posiadali doskonałą znajomość harmonii. Znali też gruntownie budowę organów, którą poznawali praktycznie, uczestnicząc w korektach, intonacji i strojeniu organów katedralnych.

Hermańczyk wykazywał wielkie zainteresowanie dla budownictwa organowego. Zapoznawał się z osiągnięciami najbardziej znanych ówczesnych firm organistowskich (Sauer, Walcker, Seifert). Z czasem stał się powszechnie uznawanym rzeczoznawcą budownictwa organowego. Zagadnieniom z tym związanym poświęcił szereg artykułów w poznańskim czasopiśmie "Muzyka kościelna". W jednym ze swych artykułów opublikował pierwszą w Polsce instrukcję dotyczącą budowy organów. Według niej przed usunięciem lub przebudową organów należy dokonać opisu dawnych organów i sporządzić ich dokumentację fotograficzną. Należy też podać uzasadnienie i powód przebudowy organów. W instrukcji tej podaje wzór umowy, którą powinno się zawrzeć przed budową lub rozbudową organów. W swych artykułach przedstawił też Hermańczyk swe poglądy na temat proponowanego przez niego brzmienia organów. Uważał organy barokowe za wzór brzmienia i zalecał poszanowanie dla instrumentów zabytkowych. Był jednak przeciwny powrotowi do traktury mechanicznej. Wypowiadał się też za przewagą 16- i 8-stopowych rejestrów, opowiadając się tym samym za romantyczną dyspozycją organów, którą uważał za najbardziej odpowiednią dla praktyki kościelnej. Swe poglądy dotyczące budowy i brzmienia organów propagował Hermańczyk na terenie całej diecezji chełmińskiej, a także w sąsiednich diecezjach. W 1926 roku, zapewne za jego sprawą, biskup S. W. Okoniewski wydał zarządzenie odnośnie budowy organów, do których organmistrzowie musieli się dostosować.

Z okazji 40-lecia pracy organistowskiej, w 1927 roku, w uznaniu zasług na polu muzyki kościelnej otrzymał Hermańczyk papieski order Pro Ecclesia et Pontifice. W 1936 roku biskup Okoniewski nadał mu tytuł profesora muzyki kościelnej. W rok później, z okazji 50-lecia pracy otrzymał papieski Order św. Sylwestra.

Oskar Hermańczyk zmarł w Pelplinie 27 sierpnia 1948 roku, został pochowany na pelplińskim cmentarzu.

Ks. EDWARD HINZ Pismo Katolickie Pielgrzym, nr 224 Wasze komentarze: jozef: 21.03.2024, 15:40 był także kompozytorem. (1) Autor Treść Nowości św. Korneliusz Modlitwa do św. Korneliusza św. Cyprian z Kartaginy Modlitwa do św. Cypriana Modlitwa do św. męczenników Korneliusza i Cypriana Czy człowiek nie wierzący ma szansę na zbawienie? Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2023 Poprzednia [ Powrót ] Następna