Rozważania Miłość Modlitwy Czytelnia Źródełko Pomoc Duchowa Relaks Download Cuda Opowiadania Perełki

Zakopiański "Dom pod Jedlami"

Zakopiański "Dom pod Jedlami" ma już ponad sto lat. Jest jednym z bardziej znanych w Polsce domów. Uchodzi za perłę architektury drewnianej. Mimo upływu lat nie utracił swego niepowtarzalnego uroku, jaki nadał mu jego projektant Stanisław Witkiewicz oraz mistrzowie góralskiej ciesielki.

Wpisany w historię miasta pod Tatrami

Dom położony jest na zakopiańskim Kozińcu. Otaczają go stare limby, cisy i modrzewie. Powstał na zamówienie pochodzącego z Medyki Jana Gwalberta Pawlikowskiego, cenionego ekonomisty, historyka literatury, prekursora ochrony przyrody w Polsce. O zagospodarowanie porośniętego wtedy jodłowym lasem wzgórza Pawlikowski zwrócił się do samego Stanisława Witkiewicza. Jednak głównymi wykonawcami drewnianego budynku byli budarze góralscy z Wojciechem Rojem na czele. Dom stawiali jedynie na podstawie wykonanych przez Witkiewicza szkiców, bez specjalnych obliczeń i szczegółowych planów konstrukcyjnych.

- Ma to być honorny dom, o wysokich izbach - mówili. Gdy po dziewięciu miesiącach od rozpoczęcia prac zamieścili na szczycie domu tryumfalną wiechę, Witkiewicz nie szczędził im pochwal. - Bez nich, bez tego materiału w ludziach, bez ich inteligencji lotnej, zdolności i artystycznego poczucia nie można by było nigdy dokonać w tak krótkim czasie tego, co już się zrobiło. Tam, gdzie dla innego robotnika potrzeba by było szczegółowych i zawiłych opracowań rysunkowych - dla górala wystarcza parę kresek i kilka słownych uwag, gdyż wszystko to on zna na pamięć, z tym się rodzi i żyje.

Dopiero po otwarciu domu, odwrotnie niż to zwykle bywa, wykonano jego makietę, która w 1900 r. pojechała na Wystawę Wszechświatową do Paryża, a później była eksponowana w Ingelheim nad Renem.

Zaraz po wybudowaniu "Dom pod Jedlami" stał się popularnym miejscem spotkań ludzi kultury i nauki. W letniej rezydencji Pawlikowskich spotykali się literaci, artyści, uczeni z różnych zakątków Polski. Nie brakowało również znanych przewodników, taterników oraz sportowców. Jednymi z pierwszych gości kozinieckiej willi byli Henryk Sienkiewicz i Jacek Malczewski, który swój pobyt upamiętnił kilkoma rysunkami. O licznie odwiedzających "góralski zamek" świadczy założona w lipcu 1919 r. i prowadzona do dziś Księga Gości. Są w niej wpisy m.in. Jana Kasprowicza, Antoniego Gołubiewa, ks. Stanisława Korniłowicza z Lasek, Heleny Modrzejewskiej. Słowami i nutami wpisał się do księgi Karol Szymanowski. Chociaż domowa Księga Gości o tym milczy, prawdopodobnie na Kozińcu bywał również św. Brat Albert. Dla obecnego pokolenia Pawlikowskich niezwykle cenny jest krótki wpis, jakiego 3 stycznia 1969 r. dokonał ówczesny metropolita krakowski Karol Wojtyła. Obecny Ojciec Święty pamiętał o obchodzonych trzy lata temu setnych urodzinach domu. W nadesłanym liście podkreślił jego kulturową rolę w dziejach miasta pod Tatrami. Wnuk Jana Pawlikowskiego, znany historyk sztuki prof. Jacek Woźniakowski, który odwiedza dom kilkanaście razy w roku podkreśla, że musi on nadal, zgodnie z wolą założyciela, służyć celom społecznym. - W czasach socjalizmu zapomniano o tym, że domy rodzinne mogą pełnić ważną rolę w kulturze narodowej. Myślę, że ten dom mial wyjątkową szansę i szczęście, iż będąc domem rodzinnym, był otwarty dla społeczeństwa.

"Dom pod Jedlami" jest największym na Podhalu budynkiem w stylu zakopiańskim. W ostatnich latach poddany został zabiegom konserwatorskim. Swój dawny wygląd odzyskała narożna weranda, tzw. przyłap - majstersztyk góralskiej pomysłowości. Dzięki funduszom państwowym i rodzinnym, a także uzyskanym za wynajęcie budynku na potrzeby filmu i telewizji, udało się zatrzymać "odjazd" podmurówki spod zrębu drewnianego. Willa, podobnie jak wiele innych budynków w stylu zakopiańskim, nie ma fundamentów.

Góralski zamek na Kozińcu podziwiają odwiedzający miasto pod Giewontem turyści. Prof. Jacek Woźniakowski ma nadzieję, że nie przestanie on być nadal miejscem, w którym skupia się życie intelektualne nie tylko Zakopanego.

ANDRZEJ SAWULSKI SCJ



Wasze komentarze:
 marzena aneta : 22.08.2024, 00:28
 Zakopiański "Dom pod Jedlami" dziękuję Boże Dobry kocham Cię bardzo mocno proszę o miłość prawdę sprawiedliwość szczerość szacunek szczęście uczciwość ufność wiare zdrowie na całym świecie dziękuję Boże Dobry kocham Cię bardzo mocno proszę dla mnie o dobrego domu kupno małego dobrą małego mieszkania sprzedaż urodę zdrowie pieniądze żebym miała zawsze dziękuję żeby mieli wszyscy i je szanowali dziękuję żeby pracowali uczciwie zarabiali dziękuję żeby mądrze pieniądze wydawali dziękuję Boże Dobry kocham Cię bardzo mocno proszę o odzyskanie syna którego wychowam na kapłana dziękuję Boże Dobry kocham Cię bardzo mocno proszę dla mnie o dobrego kawalera męża w moim wieku niepalącego pobożnego Polaka religijnego uczciwego z którym będę żyć w cielesnej czystości w zgodzie dziękuję Boże Dobry kocham Cię bardzo mocno proszę dla mnie o prawo jazdy samochód dziękuję modlitwa ma moc dziękuję modlitwa cuda czyni dziękuję miłość cuda czyni dziękuję nadzieja cuda czyni dziękuję pokora cuda czyni dziękuję sprawiedliwość cuda czyni dziękuję szczerość cuda czyni dziękuję szacunek cuda czyni dziękuję szczęście cuda czyni dziękuję uczciwość cuda czyni dziękuję ufność cuda czyni dziękuję wiara cuda czyni dziękuję wiara to pewność bez dowodu dziękuję wiara to droga którą docieramy do marzeń dziękuję marzenia się spełniają dziękuję spełniają się marzenia dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję
(1)


Autor

Treść

Nowości



Nowenna przed świętem św. Archaniołów Michała, Gabriela i Rafała - dzień 1Nowenna przed świętem św. Archaniołów Michała, Gabriela i Rafała - dzień 1

Modlitwa do św. Andrzeja Kim Taegon i św. Pawła HasangModlitwa do św. Andrzeja Kim Taegon i św. Pawła Hasang

bł. Tomasz Johnson, Jan Davy i towarzysze męczennicybł. Tomasz Johnson, Jan Davy i towarzysze męczennicy

Modlitwa do bł. Tomasza Johnsona, Jan Davy'ego i towarzyszy męczennikówModlitwa do bł. Tomasza Johnsona, Jan Davy'ego i towarzyszy męczenników

Co to jest chrzest z wody. Czy jest on ważny, kiedy można chrzcić w ten sposób?Co to jest chrzest z wody. Czy jest on ważny, kiedy można chrzcić w ten sposób?

ks. Józef Sadzikks. Józef Sadzik

Najbardziej popularne

Modlitwa o CudModlitwa o Cud

Tajemnica SzczęściaTajemnica Szczęścia

Modlitwy do św. RityModlitwy do św. Rity

Litania do św. JózefaLitania do św. Józefa

Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się JezusowiJezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi

Godzina Łaski 2023Godzina Łaski 2023

Poprzednia[ Powrót ]Następna

 
[ Strona główna ]

Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty |

Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt

© 2001-2024 Pomoc Duchowa
Portal tworzony w Diecezji Warszawsko-Praskiej