Kult św. Wolfganga upowszechniany był przez pobliski klasztor benedyktyński Mondsee, który w 1291 roku prowadził spór z biskupem Salzburga o prawo własności do obszaru znajdującego się wokół Abersee, dzisiaj znanego pod nazwą Jeziora św. Wolfganga. Biskup zrezygnował ze swoich roszczeń, taki szczęśliwy obrót spraw przypisywano wstawiennictwu św. Wolfganga.

Historycznie udokumentowanym jest fakt, że Wolfgang, który urodził się około 924 roku w Pfullignen, wstąpił w 965 roku do klasztoru Benedyktynów w Einsiedeln. Cesarz Otton II pod koniec roku 972 mianował Wolfganga biskupem Ratyzbony. Niestety względy polityczne wpłynęły na rezygnację Wolfganga z godności biskupiej. Dlatego ponownie wstąpił do klasztoru benedyktyńskiego w Mondsee, należącego do diecezji ratyzbońskiej.

Jak głosi legenda św. Wolfgang prowadził żywot pustelnika na stromej górze Falkenstein wznoszącej się bezpośrednio nad Abersee. Szatan chciał zgnieść Wolfganga w ciasnej szczelinie między skałami, jednak święty rozsunął je i poszerzył w ten sposób przejście, pozostawiając w skale odciski głowy i dłoni.

Pustelnię święty Wolfgang zbudował w tym miejscu, w którym rzucony przez niego topór dotknął ziemi. Rzucanie toporem należało bowiem do starych zwyczajów regulujących sporne kwestie - w ten sposób ustalano między innymi granice posiadłości. Właśnie topór, a także kaplica stały się atrybutami św. Wolfganga. Między innymi widnieją one w reliefie umieszczonym na łuku nad drzwiami kościoła, który w 1429 roku został zniszczony przez pożar.

W 1451 roku na miejscu spalonej świątyni został założony klasztor, który podlegał klasztorowi w Mondsee. Zbudowany został również nowy kościół oraz oddzielony od reszty świątyni chór, który został konsekrowany w 1477 roku. Natomiast nowa świątynia ponownie konsekrowana została w 1504 roku.

Warto wiedzieć!

• W XVII wieku wokół dawnej celi św. Wolfganga zbudowano niewielką kaplicę, która mieści się w północno- wschodniej części nawy głównej kościoła.
• W dwunawowej świątyni w Wolfgangsee, która posiada układ halowy i sklepienie sieciowe słynny rzeźbiarz Michael Pacher wraz ze swym synem Friedrichem stworzyli w latach 1471-1481 piękny późnogotycki ołtarz. Ukazane są sceny, z życia Matki Bożej, Ewangelii oraz św. Wolfganga. Na zewnętrznych krańcach skrzydeł ołtarza zilustrowano kazanie wygłaszane przez św. Wolfganga, budowę świątyni, uzdrowienie opętanych oraz rozdawanie jałmużny. Układ wnętrza ołtarza jest ściśle rozplanowany i wskazuje na znajomość dzieł Andrea Montegniego - znanego teoretyka renesansu. W ołtarzu tym uderza niezwykłe dopracowanie wszystkich szczegółów oraz połączenie różnych form w jednorodną całość.
• W 1515 roku Lienhardt Rannacher i Peter Mulich zbudowali na północ od chóru w Wolfgangsee piękną spiżową studnię. Wystający z niej słup zwieńczony jest figurą św. Wolfganga.
• Obecnie do Wolfgangsee przybywają przeważnie koneserzy sztuki, ale również pielgrzymi, którzy chcą polecić swoje sprawy św. Wolfgangowi, którego święto obchodzone jest 31 października.