Światłość świata

W chrześcijaństwie jednymi z najczęściej stosowanych znaków s?światło, ogie? słońce, a więc symbole solarne. Światło jest warunkiem wszelkich postrzeże?wizualnych. To nim właśnie objawia si?piękno i niezależny od człowieka porządek, harmonia we wszechświecie. Bez światła nie ma życia. W mitologiach starowschodnich często s?opisywane walki bohaterów światła (np. Marduk) z mocami ciemności. Od wyniku walki zależało odkupienie świata. W religiach starożytnych często samemu słońcu przypisywano cechy boskie. Egipcjanie mieli cały szereg bóstw solarnych: Re - bóg uosabiający słońce, Harachte i Chepre - bogowie słońca porannego, Atum i Chnum - bogowie zachodzącego słońca. Wielka cześć dla słońca była spowodowana szacunkiem i lękiem przed żywiołem ognia. Słońce pełniło funkcje kultyczne, poniewa?było źródłem jasności, ciepła, ognia. W judaizmie ogie?służy?do ofiar całopalnych, do spalania kadzidła, co było równie?ofiar? a także jako ogie?wieczny w siedmioramiennym świeczniku.

Z tej bogatej symboliki skorzystało chrześcijaństwo. Jednak odrzuciło wszystkie elementy magiczne. Dla nas zawsze słońce jest symbolem duchowości Boga, jest znakiem Jezusa Chrystusa i jest zadaniem, aby ży?w światłości. Nikt ju?nie oddaje czci słońcu, światłu, ale samemu Bogu, do którego te znaki mog?tylko prowadzi?

Bogata symbolika solarna stosowana w chrześcijaństwie miała wpływ na chociażby orientowanie świątyni. Kościół chrześcijański powinien by?budowany wzdłu?osi wschód-zachód, przy czym szczyt kościoła, jego prezbiterium, zwrócone jest ku wschodowi i tradycja ta sięga najdawniejszych czasów. Konstytucje Apostolskie, które chocia?nie pochodz?z epoki Apostołów, to jednak odzwierciedlaj?najstarsze zwyczaje, nakazuj?takie orientowanie świąty? Nawiązując do Księgi Mądrości: "Należy uprzedza?słońce w dziękczynieniu i patrze?w t?stron? gdzie wschodzi światło", Orygenes napisa?w Traktacie o modlitwie: "Jakkolwiek istniej?cztery strony świata, północ, południe, wschód i zachód, to jednak tylko wschód ujawnia w sposób oczywisty, że powinniśmy si?modli?zwróceni w tym właśnie kierunku, co jest symbolem duszy patrzącej tam, gdzie wschodzi prawdziwe Światło". To rytualne zwrócenie si?ku wschodowi w czasie modlitwy pojawia si?stale przez wszystkie wieki chrześcijaństwa. Słońce podnoszące si?na wschodzie jest symbolem Chrystusa, nazywanego "Słońcem Sprawiedliwości" i "Wschodem".

Zreszt?od wschodu w czasach ostatecznych ma przyjść Zbawiciel - tak czytamy w Ewangelii według świętego Mateusza.

Jednak najwspanialsza symbolika światła jest związana z Liturgi?Wigilii paschalnej, która upamiętnia zmartwychwstanie Chrystusa. Wielkanoc, główna tajemnica chrześcijaństwa, to "przejście" (pesah), przejście ze śmierci do życia (Flp 2,5-11), przejście Chrystusa, a z Nim wszystkich ludzi "z tego świata do Ojca" (J 13,1). Przejście ze śmierci do życia przedstawione jest jako wyjście z ciemności do światła. A więc sam Chrystus jest "światłem, które oświeca ciemności" (J 1,5). Symbolika Wigilii paschalnej posługuje si?obrazami ognia, światła i wody. Wszystko ma oznacza?nowe życie, odrodzenie, zmartwychwstanie. Ostateczne zwycięstwo Światła dobra nad ciemnościami zła.

Wygaszenie świate? a następnie rozniecanie ognia przypomina śmier?i zmartwychwstanie Chrystusa-Słońca. Procesja świecy paschalnej, która przedstawia Jezusa, rozpraszając, w miar?zbliżania si?do prezbiterium, mrok świątyni, symbolizuje orszak tryumfalny jaśniejącego Chrystusa, zwycięzcy piekie?i śmierci.

Właściwie światło znajduje si?w centrum rytuału paschalnego. Stąd ważne jest zachowanie właściwego czasu tej liturgii, aby można wydoby?całe piękno symbolu. Musi by?noc, aby realnie Światło rozproszyło ciemności. Ogie?paschału kiedy?by?przenoszony do lampki oliwnej (wiecznej lampki, która po raz pierwszy została zapalona w Cluny w 1068 r.) i podsycany przez cały rok, a służy?do oświetlania kościoła. Wszystkie świece w świątyni zapalano od ognia wiecznej lampki przy tabernakulum. Dzisiaj wiele z tych zwyczajów uproszczono, ale symbolika jest niezmienna, dlatego nie wolno używa?sztucznych świec liturgicznych, a karygodne jest używanie sztucznych paschałów. Tym bardziej, że sama świeca z wosku ma swoj?bogat?symbolik? Podczas śpiewu Exultet diakon wypowiada słowa: "Przyjmij, święty Ojcze, w t?święt?noc, ofiary, które Kościół święty przynosi Ci rękami twych sług jako kadzidło wieczorne, uroczyste ofiarowanie świecy, na któr?pszczoły dostarczały tworzywa..." Pracowita pszczoła wytwarza wosk, produkt czysty i doskonały, tak jak ciało Jezusa Chrystusa. Sam Pascha? naturalna świeca, to Jezus Chrystus. Jean Hani w "Symbolice świątyni chrześcijańskiej" stwierdza, że "owe elektryczne lampki i świece, użycie których tak si?upowszechniło, te nieruchome, lodowate i martwe knoty s?- i to nie tylko dla nas jednym z najbardziej charakterystycznych znaków mówiących, że nasza epoka zatraciła zupełnie poczucie sacrum".

Tak więc z tej krótkiej i niestety tylko powierzchownej refleksji widzimy, że światło paschalne jest jednym z zasadniczych symboli chrześcijańskich. Trzeba sobie uzmysłowi?rang?Wigilii paschalnej, bo przecie?cała nasza symbolika światła i wody wiąże si?z Wielkanoc? Nawet świece zapalane na ołtarzu w czasie Mszy św. czy nabożeństw, to przecie?nawiązanie do światła paschalnego - znak obecności Jezusa Chrystusa.

Ks. WIESŁAW ŚMIGIEL Pielgrzym, nr 137 Wasze komentarze: Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy. Autor Treść Nowości św. Ekspedyt Modlitwa do św. Ekspedyta Litania do św. Ekspedyta św. Elfeg św. Leon IX Urodziny jeżyka Jasia Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2023 Poprzednia [ Powrót ] Następna