Błogosławieństwo pokarmów

Poczgtki tego obrzędu sięgają VIII w., zaś pierwsze świadectwa jego praktykowania w Polsce pochodzą z XIV w. Od tego czasu "święcone" cieszyło się dużą popularnością i jest nadal zwyczajem bardzo żywotnym, nie tylko w Polsce, lecz również w innych krajach.

Sama nazwa "święcone" to przede wszystkim określenie pokarmów wielkanocnych poświęconych, czyli pobłogosławionych zgodnie z dawnym zwyczajem w Wielką Sobotę. Wyraz ten oznacza także specjalny posiłek, ucztę paschalną, odbywaną w kręgu najbliższej rodziny w święto Zmartwychwstania Pańskiego. Taki świąteczny posiłek zaczynał się zwykle od dzielenia się jednym ze składników poświęconego pokarmu - najczęściej jajkiem. Termin "święcone" wyraża wreszcie sam obrzęd liturgiczny, w czasie którego błogosławi się pokarmy na stół wielkanocny.

Pokarmy i napoje, które święcono na Wielkanoc były różnorodne. Początkowo należał do nich tylko baranek paschalny, będący wyobrażeniem, znakiem Chrystusa-Baranka. Święcono pieczonego baranka, aby w ten sposób zilustrować prawdę o Chrystusie jako o nowym baranku paschalnym w sensie ofiary i pokarmu ( por. 1 Kor 5, 7 ). Później, razem z barankiem święcono także inne pokarmy mięsne oraz ser, masło, ryby, olej, chleb, ciasto. Zadecydowała o tym przede wszystkim praktyka postu przed Wielkanocą, w czasie którego zakazane było spożywanie potraw pochodzenia zwierzęcego.

Z praktyką tego postu oraz z tajemnicą zmartwychwstania Chrystusa, ma powiązanie również święcenie jaj i dzielenie się nim w pierwszym dniu Wielkanocy. Popularnie wyjaśnia się to w sposób następujący: "Jajko jest symbolem Zmartwychwstania, gdyż jak spod martwej skorupy wychodzi żywe kurczę, tak spod głazu grobowego wyszedł zmartwychwstały Chrystus. Dzielenie się jajkiem jest godłem miłości" (A. Pleszczyński). Istnieje zatem analogia między Chrystusem zamkniętym w głębi ziemi - grobie, który zwycięski wychodzi na zewnątrz, a pisklęciem, wykluwającym się ze skorupy, która je więziła.

Z jajkiem wiąże się treści paschalne, zwłaszcza prawdę o zmartwychwstaniu, stąd szukanie analogii między zmartwychwstaniem a jajkiem, było stałym motywem średniowiecznego kaznodziejstwa.

O powstaniu i rozwoju "święconego", zadecydowała - obok wspomnianej już surowej praktyki postu przed Wielkanocą, która nie dopuszczała do konsumpcji mięsa, nabiału i jaj oraz obok świętowania Paschy koncentrującego się wokół postaci nowego i prawdziwego Baranka-Jezusa Chrystusa - postawa kul- tyczna wobec Boga, wyrażająca się w uwielbieniu i dziękczynieniu. Postawa ta jest znamienną cechą pobożności ukazanej w Piśmie św. Polega ona na odnoszeniu wszystkiego do Boga i okazywaniu Mu wdzięczności wraz z uwielbieniem w każdej okoliczności życia codziennego. Przykład takiej postawy wobec swego Ojca w niebie wielokrotnie dawał sam Jezus Chrystus. Ciekawe w tym względzie jest pouczenie św. Pawła. "Przeto czy jecie, czy pijecie, czy cokolwiek innego czynicie, wszystko na chwałę Bożą czyńcie" (1 Kor 10, 31). Charakterystyczna jest też, utrzymana w tym wielbiącą-dziękczynnym klimacie, modlitwa pochodzą z końca I wieku: "Ty, Panie Wszechmogący, stworzyłeś wszystko dla imienia swego, pokarm i napój dałeś ludziom na pożywienie, aby do Ciebie dziękczynne zanosili modły".

W takim religijnym duchu wyrosły i są utrzymane formuły "święconego", bowiem Wielkanoc - największe święto chrześcijańskie, święto zbawienia w Chrystusie i zarazem święto nowego stworzenia - jest szczególną okolicznością w roku liturgicznym do uwielbienia, błogosławienia Boga wraz z dziękczynieniem. Błogosławieństwo pokarmów w tym dniu nie jest więc folklorem, staropolską pamiątką, czy wyłącznie ludowym zwyczajem, lecz czymś, co może nas zbliżyć do misterium paschalnego Chrystusa oraz wyrazić i wzmocnić naszą postawę uwielbienia i dziękczynienia wobec Boga Stwórcy i Zbawcy.

Radość wielkanocna powinna ze spotkania przy stole eucharystycznym znaleźć swoje przedłużenie i kontynuację w kościele domowym, w bardziej okazałym posiłku spożywanym we wspólnocie rodzinnej. Taka świąteczna, rodzinna agapa jest okazją do wyrażenia sobie wzajemnej życzliwości, składania sobie życzeń i dzielenia się poświęconym jajkiem, jako znakiem nowego życia. Błogosławieństwa pokarmów na stół wielkanocny może dokonać w domu ojciec, matka lub ktoś z członków rodziny przed porannym wspólnym posiłkiem w Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego.

Ks. Eugeniusz Stencel Pielgrzym, nr 139 Wasze komentarze: marzena aneta: 08.04.2023, 12:35 Błogosławieństwo pokarmów dziękuję proszę o miłość uczciwość sprawiedliwość na świecie dziękuję proszę dla mnie o domu kupno dobrą mieszkania sprzedaż urode ubezpieczenie zdrowotne z urzędu pracy zdrowie pieniądze dobrego kawalera męża młodego niepalącego pobożnego polaka religijnego uczciwego z którym będę żyć w cielesnej czystości dziękuję modlitwa ma moc nie ma modlitw nie wysłuchanych modlitwa ma moc modlitwa cuda czyni miłość cuda czyni nadzieja cuda czyni pokora cuda czyni sprawiedliwość cuda czyni uczciwość cuda czyni ufność cuda czyni wiara cuda czyni wiara to jest pewność bez dowodu wiara to jest droga którą docieramy do marzeń dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję dziękuję (1) Autor Treść Nowości Nowenna do bł. ks. Jerzego Popiełuszki - dzień 1 Modlitwa do bł. Marii Angeli Truszkowskiej Litania bł. Marii Angeli Truszkowskiej św. Gislen Modlitwa do św. Gislena Tekst homilii wygłoszonej przez papieża Jana Pawła II w trakcie kanonizacji Ojca Maksymiliana Najbardziej popularne Modlitwa o Cud Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Godzina Łaski 2023 Poprzednia [ Powrót ] Następna