Post w Piśmie Świętym i tradycji

Jaka jest zatem rola postu? Z zażenowaniem trzeba przyznać, że na ten temat wiemy bardzo mało. O tym, jak wiele traci na tym nasze życie duchowe, niech świadczą poniższe fakty i refleksje, podane w znacznym skrócie z uwagi na ograniczone ramy artykułu.

Post w Piśmie Świętym i tradycji

W dodatkowych napomnieniach, zawartych w Księdze Kapłańskiej, Pan nakazuje Mojżeszowi: "Oto dla was ustawa wieczysta: Dziesiątego dnia siódmego miesiąca będziecie pościć" (Kpi 16, 29).

W Ewangelii według św. Marka zastanawiająca jest scena uzdrowienia epileptyka i wyrzucenia zeń złego ducha przez Jezusa. Gdy Jezus przyszedł do domu, uczniowie zapytali Go pa osobności: "Dlaczego my nie mogliśmy go wyrzucić?" Rzekł im: "Ten rodzaj można wyrzucić tylko modlitwą i postem" (Mk 9,28).

W okresie Wielkiego Postu Kościół stawia nam przed oczyma 40-dniowy post Jezusa, będący duchowym przygotowaniem do czekającej Go działalności i męki.

Zarówno Izraelici, jak i pierwsi chrześcijanie doceniali moc postu i uzupełniali nim modlitwę prosząc Boga o wsparcie w realizacji ważnych misji. Był on też dla nich znakiem pokuty.

Praktykowanie postu trwało przez wieki, aż do naszych czasów, kiedy to właśnie popadło w zapomnienie.

Rozpowszechnia się nawet pogląd, jakoby post polegał jedynie na wstrzymaniu się od pokarmów mięsnych. Znamienna w tym względzie jest wypowiedź pewnej pani profesor na łamach jednego z tygodników katolickich: "Kto dziś pamięta, że w Polsce poszczono w Wielkim Poście w poniedziałki, środy, piątki i soboty, tak, że pobożniej si i bardziej skrupulatni mogli spożywać mięso jedynie trzy razy w tygodniu".

Kościelne przepisy postne są dziś bardzo liberalne. Post ścisły obowiązuje tylko w Środę Popielcową i Wielki Piątek, zaś we wszystkie piątki w roku i w wigilię Bożego Narodzenia jedynie wstrzymanie się od pokarmów mięsnych. Daleko większą wagę do postu przywiązują muzułmanie, czyniąc go jednym z pięciu filarów swej religii. Post jest przy tym ściśle zdefiniowany i polega na całkowitym wstrzymaniu się od pokarmów, napojów, współżycia seksualnego i palenia tytoniu od wschodu do zachodu słońca w czasie całego dziewiątego miesiąca (Ramadanu) roku księżycowego.

Jakie są owoce postu

1. Post uczy szczerej miłości, ponieważ praktykujący go czyni to z miłości do Boga. Kochający zaś Boga wie, co to jest prawdziwa miłość.
2. Post nadaje twórczy sens nadziei i pozwala optymistycznie spojrzeć na życie, ponieważ poszczący ma nadzieję, że podoba się Bogu i oczekuje Jego łaski.
3. Post jest aktem czynnego poświęcenia się, uczciwego oddania i zbliżenia się do Boga, ponieważ poszczący czyni to tylko dla Boga.
4. Post wyrabia czujność i czystość sumienia. Pości się bowiem w ukryciu, jedynie pod nadzorem własnego sumienia.
5. Post umacnia wiernego w cierpliwości i w altruizmie. Nakazując cierpliwe znoszenie głodu i pragnienia uczula na biedę bliźnich i wzmacnia więzi społeczne.
6. Post jest skuteczną lekcją umiarkowania i siły woli. Sprzyja opanowywaniu żądz cielesnych i kształtowaniu mocnej osobowości.
7. Post oczyszcza duszę, rozjaśnia umysł i czyni ciało bardziej sprawnym w działaniu.
8. Post ugruntowuje w człowieku dyscyplinę wewnętrzną i zdrowy tryb życia. Poszcząc przez dłuższy czas wierny poddaje się wymogom wyższej formy dyscypliny. Odciążając zaś układ trawienny oczyszcza organizm, unika wielu schorzeń związanych z zaleganiem produktów przemiany materii. Sprawniej funkcjonują organy wewnętrzne, układ krążenia, wzrok, słuch. W konsekwencji wydłużony zostaje czas życia.
9. Post umacnia więź społeczną, zwłaszcza jedność, braterstwo oraz równość przed Bogiem. Wynika to bezpośrednio z faktu, że poszczący czuje swą przynależność do wielkiej społeczności wiernych praktykujących post w ten sam sposób, w tym samym czasie i z tych samych pobudek.
10. Post jest Bożą receptą na samokontrolę, na zachowanie ludzkiej godności i wolności, na zwycięstwo i pokój.

"Z jakiego to na przykład powodu, pragnąc oczyścić duszę, oczyszczasz najpierw ciało: nakładasz na siebie posty, pozbawiasz ciało pokarmów pożywnych i pobudzających? Oczywiście dlatego, by ci nie przeszkadzało albo, mówiąc lepiej, by sprzyjało czystości duszy i oświeceniu umysłu; żeby nieustanne odczuwanie głodu cielesnego przypominało ci o twej stanowczości w poszukiwaniu wewnętrznego udoskonalenia i tego, co podoba się Bogu, a o czym tak łatwo zapominasz... Przekonujesz się wtedy doświadczalnie, że poprzez zewnętrzny post twego ciała zyskujesz wewnętrzne wysubtelnienie umysłu, spokój serca, narzędzie do poskramiania namiętności i przypomnienie o ćwiczeniu ducha. W ten sposób za pomocą materii zewnętrznej zyskujesz wewnętrzną duchową korzyść i pomoc".

Gorącym orędownikiem postu i wyrzeczeń jako środka do wypraszania łask Bożych był św. Maksymilian Kolbe.

Jak pościć?

Episkopat Polski wciąż nawołuje, by zwłaszcza w Wielkim Poście, również w sierpniu i w Adwencie, wstrzymać się od spożywania alkoholu.

Post, podobnie jak modlitwa i jałmużna, może mieć większą lub mniejszą wartość w zależności od tego, jak i przez kogo jest praktykowany. Jeśli polega np. jedynie na wstrzymaniu się od pokarmów mięsnych, przypomina bezmyślne odmawianie pacierza lub jałmużnę na pokaz. Wartość postu zależy niewątpliwie i od intencji (prośba, dziękczynienie, za siebie, za bliźniego, za dusze czyśćcowe itp.). "Upomina nas Pan Jezus, byśmy pokutując nie byli smutni, by pokuta pochodziła z miłości", jak to przypominał św. Maksymilian.

Z pewnością mniej miłym dla Boga jest post praktykowany przez człowieka skłóconego z bliźnimi i z Bogiem. Mówi o tym prorok Izajasz: "Otóż pościcie wśród waśni i sporów, i wśród bicia niegodziwą pięścią. Nie pośćcie tak, jak dziś czynicie, żeby się rozlegał zgiełk wasz na wysokości. Czyż to jest post, jaki Ja uznaję, dzień, w którym się człowiek umartwia? Czy zwieszanie głowy jak sitowie i użycie woru z popiołem za posłanie - czyż to nazwiesz postem i dniem miłym Panu?" (Iz 58, 4-5). W dalszym ciągu prorok zaleca post poprzedzony zmianą stosunku do bliźniego ("rozerwać więzy niewoli, wypuścić wolno uciśnionych i wszelkie jarzmo połamać") i świadczeniem dobrych uczynków ("dzielić swój chleb z głodnym, wprowadzić w dom biednych tułaczy, nagiego, którego ujrzysz, przyodziać i nie odwrócić się od współziomków"). Taki post przynosi rozkwit zdrowia i wysłuchanie próśb przez Pana.

Uczestnicy modnych ostatnio głodówek protestacyjnych powinni się zastanowić, czy nie przekształcić ich w posty. Uzyskaliby wtedy pomoc Bożą, o ile ich cele byłyby zgodne z wolą Bożą. Piękny przykład takiej postawy dali uchodźcy z Rumunii, którzy w jesieni 1988 r. zorganizowali w kościele Św. Krzyża w Budapeszcie dwudniowy ścisły post i modlitwę, by zwrócić uwagę opinii publicznej na akcję niszczenia siedmiu tysięcy wsi w ich kraju.

Praktykowanie postu jest na początku na pewno uciążliwe. Przypomina odzwyczajanie się od nałogu. Natomiast regularny post, np. raz w tygodniu, sprawia, że organizm dość szybko się przyzwyczaja do nowego trybu życia i praktyka staje się mniej uciążliwa. Stwarza to z kolei możliwość zaostrzenia rygorów, zgodnie z istotą postu. Mistrz Eckhart w swych Kazaniach dostrzega wręcz radość w poście pisząc: "Mistrzowie twierdzą, że na cierpienie składa się post i inne umartwienia. Ja natomiast uważam, że takie praktyki usuwają cierpienie, bo j edynym ich skutkiem jest radość".

Ten optymistyczny akcent niechaj będzie zachętą dla wiernych do praktykowania postu i przywrócenia mu rangi, jaką ongiś posiadał w życiu Kościoła, na równi z modlitwą i jałmużną.

Ryszard Piękoś

Wasze komentarze:

Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy.

Autor Treść

Nowości Niewierna żona rybaka św. Ludger Modlitwa do św. Dobrego Łotra Litania do św. Dobrego Łotra Duch Święty głównym sprawcą nowej ewengelizacji Panno łaskawa

Najbardziej popularne Tajemnica Szczęścia Godzina Łaski Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Modlitwa o Cud

Poprzednia

[ Powrót ]

Następna