Post w Piśmie Świętym i tradycji

Jaka jest zatem rola postu? Z zażenowaniem trzeba przyznać, że na ten temat wiemy bardzo mało. O tym, jak wiele traci na tym nasze życie duchowe, niech świadczą poniższe fakty i refleksje, podane w znacznym skrócie z uwagi na ograniczone ramy artykułu.

Post w Piśmie Świętym i tradycji

W dodatkowych napomnieniach, zawartych w Księdze Kapłańskiej, Pan nakazuje Mojżeszowi: "Oto dla was ustawa wieczysta: Dziesiątego dnia siódmego miesiąca będziecie pościć" (Kpi 16, 29).

W Ewangelii według św. Marka zastanawiająca jest scena uzdrowienia epileptyka i wyrzucenia zeń złego ducha przez Jezusa. Gdy Jezus przyszedł do domu, uczniowie zapytali Go pa osobności: "Dlaczego my nie mogliśmy go wyrzucić?" Rzekł im: "Ten rodzaj można wyrzucić tylko modlitwą i postem" (Mk 9,28).

W okresie Wielkiego Postu Kościół stawia nam przed oczyma 40-dniowy post Jezusa, będący duchowym przygotowaniem do czekającej Go działalności i męki.

Zarówno Izraelici, jak i pierwsi chrześcijanie doceniali moc postu i uzupełniali nim modlitwę prosząc Boga o wsparcie w realizacji ważnych misji. Był on też dla nich znakiem pokuty.

Praktykowanie postu trwało przez wieki, aż do naszych czasów, kiedy to właśnie popadło w zapomnienie.

Rozpowszechnia się nawet pogląd, jakoby post polegał jedynie na wstrzymaniu się od pokarmów mięsnych. Znamienna w tym względzie jest wypowiedź pewnej pani profesor na łamach jednego z tygodników katolickich: "Kto dziś pamięta, że w Polsce poszczono w Wielkim Poście w poniedziałki, środy, piątki i soboty, tak, że pobożniej si i bardziej skrupulatni mogli spożywać mięso jedynie trzy razy w tygodniu".

Kościelne przepisy postne są dziś bardzo liberalne. Post ścisły obowiązuje tylko w Środę Popielcową i Wielki Piątek, zaś we wszystkie piątki w roku i w wigilię Bożego Narodzenia jedynie wstrzymanie się od pokarmów mięsnych. Daleko większą wagę do postu przywiązują muzułmanie, czyniąc go jednym z pięciu filarów swej religii. Post jest przy tym ściśle zdefiniowany i polega na całkowitym wstrzymaniu się od pokarmów, napojów, współżycia seksualnego i palenia tytoniu od wschodu do zachodu słońca w czasie całego dziewiątego miesiąca (Ramadanu) roku księżycowego.

Jakie są owoce postu

1. Post uczy szczerej miłości, ponieważ praktykujący go czyni to z miłości do Boga. Kochający zaś Boga wie, co to jest prawdziwa miłość.
2. Post nadaje twórczy sens nadziei i pozwala optymistycznie spojrzeć na życie, ponieważ poszczący ma nadzieję, że podoba się Bogu i oczekuje Jego łaski.
3. Post jest aktem czynnego poświęcenia się, uczciwego oddania i zbliżenia się do Boga, ponieważ poszczący czyni to tylko dla Boga.
4. Post wyrabia czujność i czystość sumienia. Pości się bowiem w ukryciu, jedynie pod nadzorem własnego sumienia.
5. Post umacnia wiernego w cierpliwości i w altruizmie. Nakazując cierpliwe znoszenie głodu i pragnienia uczula na biedę bliźnich i wzmacnia więzi społeczne.
6. Post jest skuteczną lekcją umiarkowania i siły woli. Sprzyja opanowywaniu żądz cielesnych i kształtowaniu mocnej osobowości.
7. Post oczyszcza duszę, rozjaśnia umysł i czyni ciało bardziej sprawnym w działaniu.
8. Post ugruntowuje w człowieku dyscyplinę wewnętrzną i zdrowy tryb życia. Poszcząc przez dłuższy czas wierny poddaje się wymogom wyższej formy dyscypliny. Odciążając zaś układ trawienny oczyszcza organizm, unika wielu schorzeń związanych z zaleganiem produktów przemiany materii. Sprawniej funkcjonują organy wewnętrzne, układ krążenia, wzrok, słuch. W konsekwencji wydłużony zostaje czas życia.
9. Post umacnia więź społeczną, zwłaszcza jedność, braterstwo oraz równość przed Bogiem. Wynika to bezpośrednio z faktu, że poszczący czuje swą przynależność do wielkiej społeczności wiernych praktykujących post w ten sam sposób, w tym samym czasie i z tych samych pobudek.
10. Post jest Bożą receptą na samokontrolę, na zachowanie ludzkiej godności i wolności, na zwycięstwo i pokój.

"Z jakiego to na przykład powodu, pragnąc oczyścić duszę, oczyszczasz najpierw ciało: nakładasz na siebie posty, pozbawiasz ciało pokarmów pożywnych i pobudzających? Oczywiście dlatego, by ci nie przeszkadzało albo, mówiąc lepiej, by sprzyjało czystości duszy i oświeceniu umysłu; żeby nieustanne odczuwanie głodu cielesnego przypominało ci o twej stanowczości w poszukiwaniu wewnętrznego udoskonalenia i tego, co podoba się Bogu, a o czym tak łatwo zapominasz... Przekonujesz się wtedy doświadczalnie, że poprzez zewnętrzny post twego ciała zyskujesz wewnętrzne wysubtelnienie umysłu, spokój serca, narzędzie do poskramiania namiętności i przypomnienie o ćwiczeniu ducha. W ten sposób za pomocą materii zewnętrznej zyskujesz wewnętrzną duchową korzyść i pomoc".

Gorącym orędownikiem postu i wyrzeczeń jako środka do wypraszania łask Bożych był św. Maksymilian Kolbe.

Jak pościć?

Episkopat Polski wciąż nawołuje, by zwłaszcza w Wielkim Poście, również w sierpniu i w Adwencie, wstrzymać się od spożywania alkoholu.

Post, podobnie jak modlitwa i jałmużna, może mieć większą lub mniejszą wartość w zależności od tego, jak i przez kogo jest praktykowany. Jeśli polega np. jedynie na wstrzymaniu się od pokarmów mięsnych, przypomina bezmyślne odmawianie pacierza lub jałmużnę na pokaz. Wartość postu zależy niewątpliwie i od intencji (prośba, dziękczynienie, za siebie, za bliźniego, za dusze czyśćcowe itp.). "Upomina nas Pan Jezus, byśmy pokutując nie byli smutni, by pokuta pochodziła z miłości", jak to przypominał św. Maksymilian.

Z pewnością mniej miłym dla Boga jest post praktykowany przez człowieka skłóconego z bliźnimi i z Bogiem. Mówi o tym prorok Izajasz: "Otóż pościcie wśród waśni i sporów, i wśród bicia niegodziwą pięścią. Nie pośćcie tak, jak dziś czynicie, żeby się rozlegał zgiełk wasz na wysokości. Czyż to jest post, jaki Ja uznaję, dzień, w którym się człowiek umartwia? Czy zwieszanie głowy jak sitowie i użycie woru z popiołem za posłanie - czyż to nazwiesz postem i dniem miłym Panu?" (Iz 58, 4-5). W dalszym ciągu prorok zaleca post poprzedzony zmianą stosunku do bliźniego ("rozerwać więzy niewoli, wypuścić wolno uciśnionych i wszelkie jarzmo połamać") i świadczeniem dobrych uczynków ("dzielić swój chleb z głodnym, wprowadzić w dom biednych tułaczy, nagiego, którego ujrzysz, przyodziać i nie odwrócić się od współziomków"). Taki post przynosi rozkwit zdrowia i wysłuchanie próśb przez Pana.

Uczestnicy modnych ostatnio głodówek protestacyjnych powinni się zastanowić, czy nie przekształcić ich w posty. Uzyskaliby wtedy pomoc Bożą, o ile ich cele byłyby zgodne z wolą Bożą. Piękny przykład takiej postawy dali uchodźcy z Rumunii, którzy w jesieni 1988 r. zorganizowali w kościele Św. Krzyża w Budapeszcie dwudniowy ścisły post i modlitwę, by zwrócić uwagę opinii publicznej na akcję niszczenia siedmiu tysięcy wsi w ich kraju.

Praktykowanie postu jest na początku na pewno uciążliwe. Przypomina odzwyczajanie się od nałogu. Natomiast regularny post, np. raz w tygodniu, sprawia, że organizm dość szybko się przyzwyczaja do nowego trybu życia i praktyka staje się mniej uciążliwa. Stwarza to z kolei możliwość zaostrzenia rygorów, zgodnie z istotą postu. Mistrz Eckhart w swych Kazaniach dostrzega wręcz radość w poście pisząc: "Mistrzowie twierdzą, że na cierpienie składa się post i inne umartwienia. Ja natomiast uważam, że takie praktyki usuwają cierpienie, bo j edynym ich skutkiem jest radość".

Ten optymistyczny akcent niechaj będzie zachętą dla wiernych do praktykowania postu i przywrócenia mu rangi, jaką ongiś posiadał w życiu Kościoła, na równi z modlitwą i jałmużną.

Ryszard Piękoś

Wasze komentarze:

Jeszcze nikt nie skomentował tego artykułu - Twój komentarz może być pierwszy.

Autor Treść

Nowości Modlitwa do Matki Bożej Loretańskiej Litania do Najświętszej Maryi Panny Madonna z Loreto Jan Chrzciciel przygotowuje drogę Panu (Mk 1, 1-8) II Niedziela Adwentu - Mk 1,1-8 Im później przekazuje się dziecku wiarę w Boga, tym trudniej to zrobić

Najbardziej popularne Godzina Łaski 2023 Tajemnica Szczęścia Modlitwy do św. Rity Litania do św. Józefa Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi Modlitwa o Cud

Poprzednia

[ Powrót ]

Następna