Twórczość Paula KleePaul Klee należał do artystów, którzy nigdy nie zgodzili się na dyktaturę totalitaryzmu faszystów. Zapłacił za to wysoką cenę. Zmuszony do zrezygnowania ze stanowiska w Akademii w Dusseldorfie i opuszczenia Niemiec, osiadł w Bernie, ale na obywatelstwo szwajcarskie czekał pięć lat.Uwielbiam wielkie muzea i małe galerie. W tych, które zwiedzałem, niewiele jest dzieł Paula Klee. Dlatego współczesne udostępnianie sztuki masowemu odbiorcy na kartkach pocztowych, kalendarzach, plakatach stało się moim sprzymierzyńcem w rozwijaniu zainteresowania sztuką tego szwajcarskiego artysty. Najpierw skupiałem się na wchłanianiu atmosfery Tunisu, dzięki jego akwarelom powstałym podczas wyprawy do Tunezji w kwietniu 1914 roku, którą nazwał "gwiaździstą chwilą ludzkości". Patrząc na obrazy odnajdywałem swój świat dziecięcego malowania. Przedszkolne i szkolne zajęcia z plastyki pozwalały posługiwać się akwarelą, której tendencja do "rozlewności" fascynowała mnie. W pracach Klee odnalazłem więc mistrzostwo uchwycenia ulotności, co przy obrazowaniu atmosfery arabskiego miasta nad Morzem Śródziemnym jest odwzorowaniem idealnym, można by rzec - fotograficznym. Wspomnienie o przeniesieniu się dzięki Paulowi Klee do lat dziecięcych ma ważne znaczenie również dlatego, że jego dzieła zaznaczone prostą kreską, plamą i barwą, nie są obce wyobraźni dziecięcej, ujmującej najbardziej złożone zagadnienia i problemy w nieskomplikowane znaki. Uzyskuje to przez niezwykle częste odwoływanie się do symboliki koła i kwadratu. Za tą prostotą, rodem z geometrii, kryje się wszechświat ludzkich dążeń i doznań powiązanych ze światem snu, marzeń, podstawowych potrzeb ludzkich i najważniejszych wartości. Ujawnia się w niej doświadczenie i wrażliwość muzyka oraz doświadczenie i mądrość pedagoga, którym był przez 20 lat. Twórczość Paula Klee jest wyrazem afirmacji życia, co przedstawia w "Legendzie o Nilu" z 1937 roku, tchnącej żywiołowością i ukochaniem spraw najprostszych, jak i sprzeciwem wobec faszyzmu. W tej materii dziełem najmocniej wyrażającym jego przekonania polityczne jest "Rewolucja wiaduktu". Obraz ten jest sprzeciwem wobec narodowych socjalistów, którzy skutecznie zdusili wszelką indywidualność w sztuce, jeżeli nie dawało się jej podporządkować systemu. Po powrocie do Szwajcarii artysta tworzy dzieła: "Skreślony z listy", "Tańce ze strachu", "Naznaczony", "Opłakując", "Wybuch strachu". Są to obrazy wstrząsające dramatyzmem, ujawniające to, że ich autor nie stał z boku, że sytuacja polityczna w kraju wywierała na niego bardzo silny wpływ, nadwątlała go psychicznie i duchowo. Stąd w pracach tych dominują barwy brunatne, brązy, głębokie karminy. Obrazy te przepojone są silnym i dławiącym bólem. Na obrazie "Skreślony z listy" profesor Akademii Sztuk Plastycznych ma zamknięte oczy, jakby odbierano mu możliwość patrzenia oraz zaciśnięte usta, którym nie pozwala się przemawiać. Płaszczyzna obrazu została rozbita na wiele fragmentów, które wyrażają niepokój artysty. Klee, gdy mówił o stanach ducha i psychiki, unikał sformułowań konkretnych, w tym dziele nie boi się powiedzieć wszystkiego. Ciemna faktura i mroczne barwy zdradzają smutek i rozpacz. Poza tym, odnaleźć można tu wpisanie się artysty w poczet odrzuconych i zmuszonych do dźwigania krzyża. Skreślony jest bowiem tradycyjnym znakiem krzyża. Jednak, patrząc na ten krzyż, odnosi się wrażenie, że nie tylko skreśla on człowieka, ale że jest przez niego niesiony. Myślę, że to nie za daleko idące porównanie do krzyża dźwiganego przez Chrystusa, nawet jeżeli weźmiemy pod uwagę mgliste doświadczenia Paula Klee z Bogiem. Paul Klee - malarz i grafik szwajcarski, a także teoretyk sztuki urodził się w 1879 r. pod Bernem. Jeden z najwybitniejszych artystów XX wieku. Malarstwo studiował w Monachium, tu też zamieszkał i wystawiał swe prace. Potem w Weimarze, w 1921 r. prowadził zajęcia z malarstwa oraz wykłady teoretyczne. W 1931 r. został profesorem Akademii w Dusseldorfie. W 1933 z powodu prześladowań opuścił Niemcy i powrócił do Szwajcarii. Zmarł w roku 1940. Ks. TOMASZ SŁOMIŃSKI
|
[ Strona główna ] |
Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty | Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt
© 2001-2024 Pomoc Duchowa |