Wierzę w Ducha ŚwiętegoW historii chrześcijaństwa IV wiek określany jest mianem złotego okresu Kościoła. Po okresie prześladowań nastąpił czas tolerancji, stopniowo przeradzającej się w dominację chrześcijaństwa, które w stosunkowo krótkim czasie stało się religią państwową na terenie cesarstwa rzymskiego. Można by nazwać ten okres mianem narodzin humanizmu chrześcijańskiego - w nim rozkwitała myśl i literatura teologiczna oraz ascetyczna i następował ogromny rozwój życia zakonnego.Rosnące zainteresowanie świata pogańskiego nową religią wymagało od chrześcijan przedstawienia zarówno osoby Jezusa, jak i Jego zbawczej misji w kategoriach zrozumiałych dla świata greckiego. To zadanie nie było łatwe. Jezus Chrystus przed swoim wniebowstąpieniem polecił uczniom, by szli i nauczali wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego (Mt 28,19-20). Należało zatem wyjaśnić kandydatom do chrztu, kim są: Ojciec, Syn i Duch Święty w taki sposób, by mówiąc o Trójcy z jednej strony zachować żydowski monoteizm (wiarę w jednego Boga), a z drugiej nie popaść w grecki politeizm (wiarę w wielu bogów). Innymi słowy, należało przedstawić jednego Boga w trzech Osobach. Niestety, errare humanum est (mylić się jest rzeczą ludzką). I tak ok. r. 318 pewien wpływowy kapłan w Aleksandrii, w północnym Egipcie, Ariusz, chcąc koniecznie zachować jedność Boga odrzucił Bóstwo Chrystusa, twierdząc, że nie jest On równy Ojcu. Jego wystąpienie spowodowało natychmiastową reakcję ze strony Kościoła, która po burzliwych dyskusjach doprowadziła na pierwszym soborze ekumenicznym w Nicei (dzisiaj Iznik w Turcji) w r. 325 do ogłoszenia wyznania wiary, z którego jasno wynikało, że Chrystus jest Bogiem równym Ojcu. Sobór nicejski jednak, jak się wkrótce okazało, rozwiązał problem tylko połowicznie, gdyż koncentrując się na osobie Syna, ograniczył się do stwierdzenia wiary w Ducha Świętego nie dając żadnego wyjaśnienia ani co do Jego Osoby, ani też działania czy relacji z Ojcem i Synem. W konsekwencji w drugiej poł. IV w., ok. r. 360, pewna grupa chrześcijan, uznających Boskość Chrystusa, zaczęła zaprzeczać Boskości Ducha Świętego. Ci heretycy przeszli do historii pod nazwą "duchoburców", czyli tych, którzy walczyli z Duchem Świętym. Pierwszym wielkim teologiem, który wystąpił przeciwko nowej herezji, był św. Atanazy z Aleksandrii (zm. 373). Poinformowany przez swojego przyjaciela Serapiona, biskupa Thmuis leżącego w delcie Nilu, o powstaniu i poglądach nowej sekty, biskup aleksandryjski napisał cztery długie listy, w których udowadniał bezpodstawność teorii heretyków i przedstawił swoją teologię trzeciej Osoby Trójcy Świętej. Te listy są pierwszym w historii chrześcijaństwa systematycznym wykładem teologii Ducha Świętego i niewątpliwie stały się wzorcem do następnych dzieł pisanych przez najznamienitszych teologów IV w. Sekta opisana przez św. Atanazego wydaje się być ugrupowaniem lokalnym, o niewielkim znaczeniu, nie wychodzącym poza granice Egiptu. O wiele trudniejsza była sytuacja w Azji Mniejszej. Na tym obszarze heretycy dzięki szeroko rozwiniętej działalności charytatywnej i głoszonymi ideałami ascetycznymi zdobywali bardzo szybko wielu zwolenników. Reakcja Kościoła w stosunku do duchoburców była natychmiastowa. Ok. r. 365 św. Bazyli Wielki (f 379) w swoim traktacie Przeciw Eunomiuszowi poświęcił całą trzecią księgę Osobie Ducha Świętego. W dziesięć lat później napisał jedno ze swoich najwybitniejszych dzieł O Duchu Świętym. Nie mniejsze zasługi w walce z heretykami położył przyjaciel Bazylego, św. Grzegorz z Nazjanzu (f 390),i młodszy brat Bazylego, św. Grzegorz z Nyssy (t 394). Poprzez twórczość literacką i działalność duszpasterską ci biskupi starali się doprowadzić do powszechnego uznania wiary w Bóstwo Ducha Świętego, a co za tym idzie wiary w Trójcę Świętą pojętą jako jeden Bóg w trzech Osobach. Oprócz św. Atanazego i trzech wyżej wymienionych Ojców kapadockich w polemice przeciwko duchoburcom dużym wpływem zaznaczyli się również: niewidomy katecheta z Aleksandrii Dydym (zm. 398), a na Zachodzie biskup Mediolanu Ambroży (zm. 397). Po dwudziestu latach burzliwych dyskusji, w które zaangażowani byli nie tylko biskupi i kapłani, ale ogół społeczeństwa na czele z dworem i armią, cesarz Teodozjusz Wielki zwołał w Konstantynopolu sobór, którego zadaniem miało być ostateczne rozwiązanie problemu. Jego uroczyste otwarcie odbyło się w maju 381 r., najprawdopodobniej w pałacu cesarskim. Na sobór przybyło 150 prawowiernych biskupów i 36 spośród duchoburców. Ci ostatni jednak widząc, że sobór pragnął zadeklarować pełnię Bóstwa Ducha Świętego, pospiesznie opuścili obrady odrzucając pojednanie z Kościołem. Atmosfera była bardzo napięta. Obrady soborowe odbijały się szerokim echem wśród mieszkańców Konstantynopola. Św. Grzegorz z Nyssy, uczestniczący w dyskusjach, pisał w jednym ze swoich dzieł, że w tym czasie w stolicy wszyscy rozmawiali o teologii, nawet bankierzy, sklepikarze i pracownicy łaźni. Obrady trwały do pierwszych dni lipca. W wyniku prac soborowych zostało zredagowane i ogłoszone wyznanie wiary, zawierające artykuł pneumatologiczny, który mówi o Osobie Ducha Świętego, Jego działaniu i relacji z Ojcem i Synem. W ten sposób został ogłoszony dogmat Bóstwa Ducha Świętego, a tym samym dogmat Trójcy Świętej . Symbol wiary ogłoszony w Konstantynopolu w r. 381 jest tym, który wyznajemy podczas każdej niedzielnej Mszy Św.: Wierzę w Ducha Świętego Pana i O żywiciela, który od Ojca i Syna pochodzi, który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwalę, który mówił przez proroków. O. Andrzej Radzewicz Rzym
Modlitwy |
Zagadki |
Opowiadania |
Miłość |
Powołanie |
Małżeństwo |
Niepłodność |
Narzeczeństwo |
Prezentacje |
Katecheza |
Maryja |
Tajemnica Szczęścia |
Dekalog |
Psalmy |
Perełki |
Cuda |
Psychotesty |
Polityka Prywatności |
Kontakt - formularz |
Kontakt
© 2001-2024 Pomoc Duchowa |
św. Bernadetta Soubirous
Testament Bernadety Soubirou
Ciało nie tknięte rozkładem śmierci
św. Benedykt Józef Labre
Bergen i Stavanger
Modlitwa o Cud
Tajemnica Szczęścia
Modlitwy do św. Rity
Litania do św. Józefa
Jezu, Ty się tym zajmij - Akt oddania się Jezusowi
Godzina Łaski 2023