Płytki krwi
Płytki krwi (trombocyty) są najmniejszymi spośród analizowanych w badaniu morfologii elementami krwi. Są owalnego, kulistego bądź nieregularnego kształtu, nie mają jądra komórkowego, a w cytoplazmie zawierają ziarnistości z ważnymi dla ich funkcji składnikami. Stanowią jeden z elementów krzepnięcia krwi - mechanizmu obronnego ustroju zapobiegającemu wypływowi krwi z naczyń na drodze uszczelnienia i utrzymywania integralności ich ściany. Ponadto płytki krwi uczestniczą także w transporcie różnych substancji biologicznie czynnych, pochłanianiu mikroorganizmów chorobotwórczych (fagocytozie) i procesie tworzeniu naczyń włosowatych (angiogenezie). Biorą też udział w powstawaniu stanów chorobowych, np. odczynu zapalnego, miażdżycy czy zakrzepów. Liczba krwinek płytkowych (trombocytów) waha się w granicach 150-400 x 109/1. W warunkach chorobowych liczba płytek może być zmniejszona albo zwiększona, albo też niezmieniona (w przypadku zaburzeń ich funkcji). Do obniżenia liczby krwinek płytkowych (małopłyt- kowość, trombocytopenia) dochodzi przede wszystkim w przypadku zmniejszonego ich wytwarzania w szpiku. Ma to miejsce w chorobach szpiku, np. stanach niewydolności szpiku będących skutkiem aplazji szpiku czy nacieczenia szpiku w białaczkach i przerzutach nowotworów do szpiku. Do uszkodzenia szpiku dochodzi też w następstwie chemioterapii, ekspozycji na promieniowanie jonizujące oraz niektóre toksyny chemiczne i leki, jak też w przebiegu zakażeń wirusowych (np. wirusem zapalenia wątroby typu C) czy niewydolności nerek. Drugim istotnym mechanizmem małopłytkowości jest wzmożone niszczenie krwinek płytkowych. Zachodzi ono albo w mechanizmie immunologicznym albo nieimmunologicznym. W procesie nadmiernego niszczenia płytek krwi istotną rolę odgrywa powiększona śledziona. Do małopłytkowości może dojść także w wyniku obfitego krwotoku. Małopłytkowość stanowi zagrożenie dla życia i zdrowia pacjenta, grozi bowiem krwawieniem, zwłaszcza do ważnych życiowo narządów, np. ośrodkowego układu nerwowego. Oprócz jawnych krwawień, np. z przewodu pokarmowego, dla małopłytkowości są charakterystyczne drobne, punkcikowate wybroczyny na skórze. Przeciwieństwem stanu małopłytkowości jest nadpłytkowość (trombocytoza). Może to być nadpłytkowość pierwotna, która jest przewlekłą chorobę nowotworową szpiku skutkującą zwiększeniem liczby płytek krwi, albo nadpłytkowość wtórna, w której zwiększone wytwarzanie płytek krwi zachodzi w przebiegu innych chorób, np. przewlekłych stanów zapalnych, chorób nowotworowych, bądź jest skutkiem usunięcia śledziony. Nadpłytkowość prowadzi do powikłań zakrzepowo-zatorowych, np. udaru mózgu czy zawału mięśnia sercowego, ale mogą jej również towarzyszyć krwawienia.
W znikomo małej (0,2 proc.) liczbie przypadków mała liczba płytek w badaniu morfologii może być fałszywie zaniżona wskutek obecności we krwi przeciwciał, które zlepiają krwinki płytkowe. Po zmianie odczynnika w probówce, do której pobierana jest krew, nowy wynik liczby płytek krwi będzie prawidłowy.
prof. Ryszard Pogłód Autor jest profesorem doktorem habilitowanym, hematologiem Tekst pochodzi z Tygodnika Idziemy, 30 września 2018
|
[ Strona główna ] |
Modlitwy | Zagadki | Opowiadania | Miłość | Powołanie | Małżeństwo | Niepłodność | Narzeczeństwo | Prezentacje | Katecheza | Maryja | Tajemnica Szczęścia | Dekalog | Psalmy | Perełki | Cuda | Psychotesty | Polityka Prywatności | Kontakt - formularz | Kontakt
© 2001-2023 Pomoc Duchowa |