Pierwotny wygląd świątyni, zniszczonej i wielokrotnie przebudowywanej przywrócili w latach 1914-1916 i 1936-1938 architekci: A. Munoz i P. Berthier. Prawdopodobnie pierwotną budowlę wzniósł Piotr z Ilirii (w starożytności kraina w zachodniej części półwyspu Bałkańskiego, zamieszkana przez indoeuropejskich Ilirów) między 422 a 432 rokiem. W 1218 roku papież Honoriusz III z rodu Savellich podarował rodzinny pałac św. Dominikowi i zakonowi, który założył. Tutaj święty żył i umarł w 1221 roku. W klasztorze nauczał św. Tomasz z Akwinu i stąd wyruszyli, błogosławieni przez św. Dominika, dwaj polscy zakonnicy, bracia Jacek i Czesław Odrowążowie. Im też, a przede wszystkim św. Jackowi, poświęcona jest kaplica wybudowana z okazji jego kanonizacji. Ozdabiają ją freski F. Zuccariego i jego uczniów, przedstawiające wydarzenia z życia św. Jacka: przyjęcie z rąk św. Dominika przez obu świętych habitów zakonnych i scenę kanonizacji św. Jacka. Pobyt w tutejszym klasztorze św. Jacka i bł. Czesława upamiętniono również tablicami, z których jedna znajduje się nad drzwiami sali kapituły w przylegającym do świątyni klasztorze, zaś druga umieszczona została na zewnątrz świątyni.

Marmury, mozaiki i freski dopełniają piękna tego niezwykłego, pełnego światła i przestrzeni miejsca. W kościele znajduje się wiele skarbów z przeszłości, jak np. kolumny z pogańskich świątyń Awentynu, posadzka mistrzów Kosmatich z XII wieku, schola canto- rum z IX wieku czy tron biskupi w apsydzie. W podziemiach zachowały się resztki budowli z III wieku.

Gdy przez piętnastowieczny portyk o trzech arkadach wspartych na korynckich kolumnach wejdziemy do atrium, poprzedzającego fasadę z antycznymi marmurowymi i granitowymi kolumnami oraz fragmentami płaskorzeźb ze starożytnych sarkofagów, zobaczymy wyjątkowy zabytek. To fragment drzwi z cyprysowego drzewa, o których dawniej sądzono, że powstały w XIII wieku. Tymczasem późniejsze badania wykazały, że drzwi wykonano już w V wieku. Zachowała się ich znaczna część z płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny z Nowego i Starego Testamentu.

Warto wiedzieć!

• Scena Ukrzyżowania Jezusa przedstawiona na cyprysowych drzwiach w kościele św. Sabiny uznana jest za jedno z najstarszych wyobrażeń plastycznych na ten temat.
• Każdego roku w kościele św. Sabiny papież uczestniczy w obrzędach środy popielcowej, a zwyczaj ten sięga podobno czasów pontyfikatu św. Grzegorza Wielkiego, który tu wygłaszał kazania. W XI wieku pokutna procesja z udziałem papieża w środę popielcową wyruszyła do świątyni św. Sabiny z kościoła św. Anastazji, położonego u stóp Palatynu.
• Niedaleko kościoła św. Sabiny znajduje się kościół św. Pryski pochodzący z V wieku. Świątynia została wzniesiona na ruinach domu, który był własnością św. Pryski, goszczącej w swoich progach św. Piotra. W świątyni tej, w ołtarzu św. Aleksego, znajdują się niezwykłe drewniane schody. Są to schody, pod którymi przez siedemnaście lat o chlebie i wodzie żył, nikomu nie przyznając się kim jest, św. Aleksy.