Jan poszedł za Mistrzem z Nazaretu, ponieważ -pod wpływem Jana Chrzciciela - zobaczył w Nim wyczekiwanego Mesjasza. Długo jeszcze po ziemsku marzył o królestwie mesjańskim, chociaż codziennie słuchał słów Mistrza o budowaniu królestwa Bożego. Nawet już niedługo przed krwawą Ofiarą Chrystusa na Golgocie spierał się jeszcze o miejsce w królestwie Chrystusa (Mt 20,21; Mk 10,37). Mimo to Ewangelia, którą napisał jest najbogatszą w myśli. Przez trzy lata wędrówki z Mistrzem, Jezusem Chrystusem, lepiej zrozumiał Pana niż pozostali apostołowie. Nic więc dziwnego, że razem z Piotrem i Jakubem, Jan został wyróżniony przez Chrystusa i należał do trzech Jego zaufanych uczniów. Byli oni świadkami szczególnego wywyższenia Zbawiciela na Górze Tabor (Mt 17,2; Mk 9, 2) i Jego najgłębszego poniżenia w Getsemani (Mt 26, 37; Mk 14,33-34; Łk 22,39-46). On w czasie Ostatniej Wieczerzy mógł spocząć na Sercu Jezusowym. Pod względem miłości, nawet Piotr ustępował Janowi.

     Jan zasłużył sobie na tą szczególna, miłość Chrystusa wierną służbą pełną oddania. Swojego Mistrza stawiał ponad wszystko. Gniew go zawsze ogarniał, gdy widział Chrystusa cierpiącego czy pogardzanego. Najchątniej wkroczyłby wtedy z wiosłem w Jego obronie. Ognia życzył Samarytanom, gdy odmówili schronienia jego Panu, udającemu się. do Jerozolimy (Łk 9, 51-55). Gdy zobaczył, że ktoś obcy, nie należący do grona uczniów, ma odwagą w imią Jezusa wyrzucać z ludzi szatana, zabronił mu tego, za co Zbawiciel łagodnie go zganił: "kto nie jest przeciwko nam, ten jest z nami" (Mk 9,38-40). Takiego właśnie rybaka, Jana z Kafarnaum, Duch Światy przemieniał z ucznia na apostoła; otwierał mu oczy i umysł na działanie Chrystusa i na całe Jego nauczanie.

     Jan Apostoł i Ewangelista był człowiekiem dzielnym, wiekodusznym i bezinteresownym. Odpowiedział radosnym "tak", gdy Jezus zapytał go i jego brata Jakuba: "Czy możecie pić kielich, który ja mam pić?" (Mt 20,22; Mk 10,38-39). Także Jakub odpowiedział wtedy swoja "tak", nie zdając sobie bardzo sprawy z tego co mówi. Gdy nadeszła bowiem godzina okazania tego w czynie, załamali sią obaj, razem z innymi uczniami Pana. Jan przestraszył sią gniewu wzburzonego tłumu, jak również samego wzroku Mażą Boleści, i schował sią. Nie chciał także słyszeć krzyku: "ukrzyżuj go". Piotr nawet wcześniej wyparł sią Pana. Znikła jakoś siła i pewność siebie tych prostych ludzi natury.

     Jednakże spośród przestraszonych apostołów, Jan odnalazł się pierwszy i on jeden poszedł za umiłowanym Mistrzem aż pod krzyż. Nie zważał przy tym na groźby Żydów, na przerażający widok cierpiącego Zbawiciela na krzyżu. Nie mógł Go opuścić. Ten ostatni czyn miłości jest wspaniałym świadectwem jego wierności. Zbawiciel wyróżnił go za to. Ze słowami pożegnania: patrz "oto Matka twoja" (J 19,27) oddał mu pod opiekę. Swoją Niepokalaną Matką.

     W Jerozolimie

     Według starochrześcijańskiego podania Maryja nie chciała opuścić Jerozolimy, ponieważ chciała być blisko wzgórza kalwaryjskiego, na którym Jej Boski Syn oddał życie za zbawienie świata. Jan, jako Jej opiekun, również pozostał w Jerozolimie. Tam, razem z Piotrem, służył młodemu Kościołowie do czasu odejścia Matki Zbawiciela, czyli do czasu zabrania Jej przez Chrystusa do niebieskiej chwały.

     Według Dziejów Apostolskich Piotr i Jan rzeczywiście działali razem w Jerozolimie. Obydwaj szli razem do świątyni i tam u jej bramy wejściowej dokonali cudu uzdrowienia paralityka (Dz 3,1-6); razem też zostali wysłani przez apostołów do Samarii, aby na ochrzczonych położyli race, dla udzielenia im Ducha Świętego (Dz 8,14-17); razem przemawiali w Jerozolimie do ludu i razem zostali wtrąceni do więzienia (Dz 3,11-22). Jan był "filarem Kościoła" (Gal 2,9).

     W Efezie

     Przebywanie św. Jana z Niepokalana. Matką Zbawiciela było dla niego czasem szczególnej laski. W tym okresie zostało dalej pogłębione i uduchowione jego spojrzenie na Chrystusa. Znalazło to odzwierciedlenie w jego Ewangelii. Głębia myśli w niej zawarta odróżnia ją od pozostałych Ewangelii synoptycznych. Pisał ją jako ostatni z ewangelistów, gdy przebywał w Efezie, skąd kierował Kościołem w Małej Azji. Adresował ją do braci w wierze, aby umocnić ich w miłości.

     Ci Małoazjaci, wśród których żył i którzy czcili go jako swojego zwiastuna dobrej nowiny, byli jakby jego przeciwieństwem. Cechowała ich bowiem chwiejnos'ć, nad czym bardzo bolał. Starał się. przywiązywać ich coraz bardziej do Chrystusa. Dokonywał tego siłą prawdy jaka tkwiła w jego słowach. W swoich listach przestrzegał ich przed błędami i brakiem jedności. Do końca życia nawoływał swoich podopiecznych do umiłowania prawdy i do wzajemnej miłości w Bogu.

     Ostatni Apostoł

     Wreszcie, spośród apostołów, sam już tylko pozostał przy życiu. Drażniło to Rzymian, że żyje i chcieli go stracić. Umieścili staruszka na skalistej wyspie Patmos, skazując go na pewną śmierć. Tradycja powiada, że chrześcijanie nie pozostawili go bez opieki. Wśród szumu morza i dokuczliwej samotności przeżył tam objawienie, które później opisał w Apokalipsie, gdy przywrócono mu wolność. Ukazał w niej, harmonizujący z jego przeżyciami na wyspie, koniec świata, przyszły sąd nad żywymi i umarłymi, powstanie nowego nieba i nowej ziemi oraz niebieskie Jeruzalem i ostateczne zwycięstwo Boga.

     W pierwszych latach panowania cesarza Trajana (98-117) święty Jan Apostoł i Ewangelista odszedł w pokoju do wieczności - uczeń do swojego umiłowanego Mistrza, syn do niebieskiej Matki.

     Apokryf

     Pod wpływem apokryfu "Dzieje Jana", z III wieku, utrwaliło się podanie, że cesarz Domicjan (81-96) usiłował otruć św. Jana. Gdy podano mu w kielichu zatrute wino, ten znakiem krzyża unieszkodliwił trucizną i wypił wino bez szkody dla zdrowia. Wtedy niezadowolony cesarz kazał Apostoła wrzucić do wrzącego oleju. Jan jednak wyszedł z niego odmłodzony. To drugie zdarzenie apokryficzne stało się później treścią obchodu liturgicznego o nazwie "Święto świętego Jana w Oleju". Święto to istniało aż do XX wieku.

     Powyższe opowiadania wywarły także wpływ na sztuką. Przedstawiano św. Jana Apostoła, na obrazach lub w rzeźbie, trzymającego w ręku kielich z zatrutym winem. Jadowity wąż wy chodzący z kielicha symbolizuje trucizną. Można także spotkać obrazy przedstawiające św. Jana z młodzieńczą twarzą, umieszczonego w kotle, z którego unoszą się. opary, obrazujące wrzenie oleju.

     Sztuka czerpała inspiracje także z Biblii. Najczęściej przedstawiała św. Jana Ewangelistą z orłem. Symboliką orła wzięła z wizji proroka Ezechiela (1,10) i zaaplikowała św. Janowi, ponieważ w Ewangelii, którą napisał głębia myśli teologicznej wzniósł się ponad pozostałych Ewangelistów (św. Ireneusz, św. Hieronim). Najstarszy zachowany wizerunek św. Jana z orłem zachował się w Rawennie w kościele św. Witalisa i pochodzi z VI wieku. Cząsto też oglądać można św. Jana stojącego pod krzyżem razem z Najśw. Maryją Panną i św. Marią Magdaleną. W obrazie tym sztuka utrwaliła jeden z najważniejszych momentów z dziejów zbawienia (J 19,25-27).

     Kult świętego Jana Apostoła i Ewangelisty zawsze był żywy w chrześcijaństwie. Obok bogactwa ikonograficznego i rzeźb, świadczą o nim także utwory poetyckie (pieśni, hymny), różne modlitwy, formularze mszalne i brewiarzowe oraz architektura. Wspaniała bazylika na Lateranie, jedna z najstarszych świątyń Rzymu, poświęcona jest Zbawicielowi i świętym Janom: Chrzcicielowi oraz Apostołowi i Ewangeliście. Konsekrował J4 papież św. Sylwester I (335 r.). Jest ona katedrą papieża jako biskupa Rzymu.

     Straż Honorowa Najświętszego Serca Pana Jezusa czci św. Jana Ewangelistę jako swojego szczególnego Patrona. Był bowiem zawsze blisko Serca Bożego. Można powiedzieć, że czuwał przy Sercu Pana Jezusa przy Ostatniej Wieczerzy i pod krzyżem na Kalwarii gdy Serce Boże zostało otwarte włócznią żołnierza jako krynica zbawienia dla wszystkich. Podkreśla się również, że najważniejsze objawienia Serca Jezusowego: św. Gertrudzie (1302 r.) i św. Małgorzacie Marii Alacoąue (1690 r.) miały miejsce właśnie w święto św. Jana Apostoła i Ewangelisty.

     Jako pierwszy szczególny czciciel Najśw. Maryi Panny, św. Jan uważany jest za promotora kultu Matki Bożej. Jemu bowiem Jezus powierzył Swoją Matkę. On też z wielką czcią opiekował się Nią do końca.

     Święty Jan uczy nas zatem dwóch nabożeństw bardzo zalecanych przez stolicę Świętą: nabożeństwa do Serca Jezusowego i Nabożeństwa do Matki Bożej.